Τα κόμπλεξ δεν είναι αρετές!

Παρατηρείται το φαινόμενο πολλές φορές μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας οι χριστιανοί να βαπτίζουν τον κομπλεξισμό τους αρετή. Ντύνουν δηλαδή τα κόμπλεξ τους με τον μανδύα της ηθικής, της καθαρότητας, του ασκητικού πνεύματος, της ήσυχης ζωής. Και αυτό είναι επικίνδυνο. Θα τολμούσα να πω ότι είναι πιο επικίνδυνο από την αμαρτία διότι οδηγεί τον άνθρωπο στην πλάνη. Ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει ότι δεν ζει θεάρεστα, αντιθέτως, θεωρεί ότι ζει μία ανώτερη πνευματική ζωή (σε σχέση με τους άλλους).

Για να το καταλάβουμε ας πούμε μερικά παραδείγματα.
Ο κομπλεξικός άνθρωπος δεν έχει δική του ζωή. Δεν τα έχει βρει με τον εαυτό του. Και ακριβώς γι’αυτόν τον λόγο ασχολείται με τις ζωές των άλλων. Συνήθως ζει ήσυχα, όχι όμως από επιλογή, όχι επειδή θέλει να προσεύχεται, να μελετά και να ασκείται στην αφάνεια, αλλά διότι είναι γεμάτος ανασφάλειες και φοβίες.

Από την μία λοιπόν θεωρεί ότι ζει “θεάρεστα” επειδή ζει ήσυχα, όμως ξεχνά ότι η ησυχία από μόνη της δεν είναι αρετή εάν δεν συνδυάζεται με ησυχία του νου, με απλότητα καρδιάς, με προσευχή και μελέτη.

Γι’αυτό και ο κομπλεξικός άνθρωπος ζηλεύει, μάλλον φθονεί τους άλλους· και γι’αυτό τους κατακρίνει εύκολα. Βλέπει κάποιον να είναι κοινωνικός και χαρούμενος και τον κατακρίνει επειδή θεωρεί ότι αυτό δεν είναι πνευματικό. Βεβαίως στα βαθιά του θα ήθελε κι αυτός να μπορούσε να έχει το χάρισμα της ομιλίας, αλλά επειδή δεν το έχει, μειώνει το χάρισμα του άλλου, το απαξιώνει και το βαπτίζει και αμαρτία.

Ο κομπλεξικός άνθρωπος προσπαθεί να μειώσει, να υποτιμήσει κάθε ενέργεια των άλλων, διότι είναι ο μοναδικός τρόπος να αναδειχθεί. Επειδή ο ίδιος δεν κάνει τίποτα, η μόνη οδός προς την δική του ανάδειξη είναι η απαξίωση των άλλων. Γι'αυτό και παντού και πάντοτε βρίσκει λάθη και προτείνει διορθώσεις (στα έργα των άλλων). Βεβαίως αυτό γίνεται με πλάγιους τρόπους διότι ο κομπλεξικός άνθρωπος φοβάται να έρθει σε κατα μέτωπο αντιπαράθεση με τον άλλον άνθρωπο διότι εκεί φαίνεται πόσο “λίγος” είναι. Πάντα στις ανοικτές διαδικασίες ο κομπλεξικός άνθρωπος χάνει και γι’αυτό πάντα τις αποφεύγει.

Ο κομπλεξικός κουβαλάει, μόνιμα, στην καμπούρα του, την ανεπάρκεια του και υποφέρει οικτρά.
Όπως αναφέραμε όμως και πιο πριν το φοβερό είναι ότι αντί να δει την ανεπάρκειά του και να ταπεινωθεί, αναγάγει την ανεπάρκειά του σε αρετή και τα χαρίσματα των άλλων σε αμαρτίες.

Π.χ. είναι ένας κληρικός που δεν μπορεί να έχει το χάρισμα του κηρύγματος και αντί να ταπεινώνεται και να αναγνωρίζει το χάρισμα αυτό που ίσως έχουν άλλοι κληρικοί, αυτός υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται το κήρυγμα, ότι δεν είναι σημαντικό αυτό. Το ίδιο και με τα ψαλτικά. Ή να μπορεί να μιλήσει όμορφα αλλά να μην είναι καλός στα διοικητικά και να απαξιώνει τους καλούς ιερείς προϊσταμένους. Ή μπορεί να έχει μακρυά γένια και να επιμένει ότι αυτό είναι το μείζον για έναν κληρικό, η εξωτερική εμφάνιση.

Ο κομπλεξικός άνθρωπος δεν έχει ταπείνωση, δεν έχει Χριστό!

Ζει χωρίς να κάνει τίποτα, χωρίς να καλλιεργεί κανένα τάλαντο που ίσως του έχει ο Θεός και ενώ μένει στην αδράνεια από την άλλη απαξιώνει τους άλλους που προοδεύουν. Δεν κάνει εσωτερική εργασία και ακριβώς επειδή δεν έχει βάθος η πίστη του και ο αγώνας του, ασχολείται με τις ζωές των άλλων προσπαθώντας όχι να ωφεληθεί αλλά να σκανδαλιστεί.

Ο κομπλεξικός άνθρωπος είναι μονίμως σκανδαλισμένος. Όχι γιατί υπάρχει σκάνδαλο αλλά διότι ο ίδιος μέσα του φαντασιώνεται σκάνδαλα. Ότι έχει μέσα του, όπως σκέφτεται ο ίδιος, όπως θα έπραττε ο ίδιος νομίζει ότι και οι άλλοι έτσι ενεργούν. Παντού βλέπει λάθη και αμαρτίες (στις ζωές των άλλων).

Ο κομπλεξικός χριστιανός βλέπει έναν νέο και μία νέα να μιλούν στο δρόμο και σκανδαλίζεται επειδή μέσα του έχει το πάθος της πορνείας. Και ενώ ο ίδιος αμαρτάνει και με τον λογισμό της πορνείας αλλά και με την κατάκριση που κάνει δεν το καταλαβαίνει· αντιθέτως θεωρεί ότι αμαρτάνουν αυτοί οι δύο άνθρωποι που συζητούν στο δρόμο.

Ο κομπλεξικός χριστιανός είναι γεμάτος εμπάθεια. Και ό,τι “ενάρετο” κάνει, το κάνει για τα μάτια του κόσμου, το κάνει επειδή δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο (όχι από επιλογή αλλά αναγκαστικά λόγο των φοβιών που έχει), το κάνει για να μπορεί να ελέγχει τους άλλους που δεν το κάνουν.

Είδες άνθρωπο που “κρύβεται” μα συνάμα σε παρατηρεί για να σε ελέγξει;
Είδες άνθρωπο που κατακρίνει τους άλλους σε καταστάσεις που αυτός δεν “μπλέκει” ενώ για όλα αυτά στα οποία είναι επιρρεπής κάνει τα στραβά μάτια;
Είδες άνθρωπο που έχει ήσυχη ζωή αλλά συγχρόνως είναι γεμάτος χολή και πίκρα για όλους;
Είδες άνθρωπο που δείχνει σεμνός και ειρηνικός αλλά πολλές φορές ξαφνικά οργίζεται;
Είδες άνθρωπο που ταπεινοφρονεί αλλά συγχρόνως δεν βγαίνει από το δικό του;
Είδες άνθρωπο που ζει “ηθικά” και είναι γεμάτος απωθημένα;
Να ξέρεις είδες άνθρωπο κομπλεξικό.

Ο κομπλεξικός γνωρίζοντας ενδόμυχα τις αδυναμίες του υιοθετεί ανάλογο τρόπο συμπεριφοράς, προκειμένου να καλύψει τα μειονεκτήματα και να ικανοποιήσει την τάση για επιβολή. Ο αγώνας για υπεροχή είναι τόσο εντονότερος, όσο περισσότερο το άτομο αισθάνεται κατώτερο. Μ’αυτό τον τρόπο θέλει να φανεί ανώτερο στην ίδια του την αδυναμία.

Είναι θλιβερό όμως αδελφοί μου να προέρχονται τέτοιες καταστάσεις κομπλεξισμού από ανθρώπους που το παίζουν “άνθρωποι του Θεού”, από κληρικούς, από μοναχούς, από “καλούς χριστιανούς”.

Ο άνθρωπος του Θεού πρωτίστως τα έχει βρει με τον εαυτό του. Ξέρει ποιος είναι και ποιος δεν είναι, έχει αποδεχθεί τα καλά και τα κακά του (αυτό είναι διάκριση) και από εκεί και πέρα κάνει τον προσωπικό του αγώνα.

Ο άνθρωπος του Θεού δεν ασχολείται με τις ζωές των άλλων, δεν κατακρίνει τους άλλους, δεν θέλει να ελέγχει τις ζωές των άλλων, δεν θέλει να επιβάλει την άποψή του στους άλλους με το πρόσχημα “εγώ από ενδιαφέρον σου το λέγω αυτό”.

Ο άνθρωπος του Θεού χαίρεται με την πρόοδο των άλλων και προσεύχεται γι’αυτούς.
Ο άνθρωπος του Θεού πράττει το λόγο του Θεού αθόρυβα χωρίς όμως να θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από εκείνους που ζούνε αδιάφορα.
Ο άνθρωπος του Θεού αντί για κόμπλεξ και φοβίες και κακίες έχει αρχοντική καρδιά, χαρά, απλότητα και αγαθότητα.
Ο άνθρωπος του Θεού βλέπει κάποιον που αγόρασε καινούργιο αμάξι και δεν βγάζει κακία “που τα βρήκες τα λεφτά; σου χρειαζόταν καινούργιο αμάξι;” αλλά χαίρεται και καμαρώνει για τον αδελφό του.
Ο άνθρωπος του Θεού δεν έχει γκρίνια, μιζέρια, μουρμούρα.
Ο άνθρωπος του Θεού δεν αντιδρά σε κάθε τι που διαφέρει από τον δικό του χαρακτήρα και ιδιοσυγκρασία.
Ο άνθρωπος του Θεού ψάχνει να ωφεληθεί και όχι να σκανδαλιστεί.

Κομπλεξικός και άνθρωπος του Θεού είναι αντίθετες καταστάσεις.
Δεν μπορεί να σκηνώσει στην καρδιά του κομπλεξικού ανθρώπου η Χάρις του Θεού διότι ο κομπλεξικός τρέφεται από τον φθόνο, από την κακία, από την αλαζονεία του, από τον εγωισμό του.

Για να καταλάβεις οι κομπλεξικοί σε ποιον μοιάζουν...ο πρώτος και μεγαλύτερος κομπλεξικός είναι ο διάβολος.

αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος