Κριτήριο η ειρήνη του άλλου

Εάν δεις ότι σε καταπιέζει η καταλαλιά εναντίον του αδελφού σου, θυμήσου ότι θα λυπηθή όταν την μάθη. Πρόσεξε όχι μήπως εσύ κατηγορηθής, συκοφαντηθής και λυπηθής, αυτό δεν έχει σημασία, αλλά πρόσεξε μη δώσης αφορμή στον άλλον να λυπηθή. Εάν λυπηθή, πως θα τον συναντήσης; Πως θα επικοινωνήσης μαζί του; Εσύ λοιπόν άλλαξε. Κάνε πως δεν ξέρεις τίποτε, αγνόησε τα πάντα. Εσύ λόγου χάριν, με κατέκρινες, με κατελάλησες, είπες τα χείριστα για μένα, και εγώ το έμαθα. Ας μη σου δείξω ότι το γνωρίζω, ας κλείσω ακόμη και το στόμα εκείνου που έρχεται να μου αναγγείλη την καταλαλιά σου. Έτσι, αναπάυεσαι και εσύ, αναπαύομαι και εγώ και μπορώ άνετα να παρουσιάζωμαι ενώπιόν σου.

Όταν κανείς ξεκινά από το τι χαροποιεί τον άλλον και το τον λυπεί, τότε η κοινωνική μας σχέσις είναι ασφαλής, μας ενώνει. Τα λόγια αυτά του αββά Ησαΐα μας θυμίζουν το όσο αναγκαία είναι η συμβατικότης των ανθρωπίνων σχέσεων. Ενίοτε ξεχνάμε ότι πρέπει να είμαστε λεπτοί στην εξωτερική μας έκφρασι και , εν ονόματι μιας βαθύτερης εσωτερικής ειλικρίνειας, εν ονόματι της αλήθειας, οι σχέσεις μας γίνονται δαιμονικές αντί αληθινές. Δεν επιτρέπεται να καταργώ την συμβατικότητα, διότι δεν μπορώ να λυπώ τον αδελφό μου. Γνωρίζω, παραδείγματος χάριν ότι με μισείς. Σήμερα όμως με χρειάζεσαι ή σε έστειλαν σε μένα. Εγώ πρέπει να αγνοήσω ότι με μισείς, και να τυχόν εσύ δεν μπορέσης να συγκρατηθής αλλά μου δείξης κάτι, εγώ να κλείσω το στόμα μου, ώστε να είναι άψογες οι σχέσεις μας. Αυτό δεν είναι ψέμα, είναι αγάπη και αποδεικνύει ότι δέχομαι να προηγήσαι.

Ας υποθέσουμε ότι σε είδα να πέφτης σε κάποιο παράπτωμα και σε κατέκρινα μέσα μου. Βέβαια, το ότι σε κατέκρινα είναι αμαρτία. Έρχεσαι αργότερα να ζητήσης την γνώμη μου για το παράπτωμά σου και σου λέγω τι σκέφθηκα. Αυτό δεν είναι βοήθεια, αλλά σπάσιμο από την ώρα εκείνη του δεσμού μας. Δεν είναι ειλικρίνεια, τιμιότητα, σεβασμός, αλλά γεμάτη από αυτοϊκανοποίησι και χαιρεκακία αποκάλυψις της σκέψεώς μου, για να σε υποβιβάσω και να φανή η δική μου αγιότητα. Πρέπει να σου το πω κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην καταλάβης τι σκέφθηκα και πληγωθής, να κάνω όσο μπορώ μικρότερο το πταίσμα, ώστε να έχης την αντοχή, καθ’ εαυτόν ή στον πνευματικό σου ή και σε εμένα, να ομολογήσης το μέγεθος της αμαρτίας σου.

Ότιδήποτε μπορεί να λυπήση τον πλησίον, οτιδήποτε έρχεται σε σύγκρουσι με το θέλημά του και την επιθυμία του, αυτό γίνεται κριτήριο της σχέσεώς μας, της τιμιότητός μας, της ειλικρινείας μας, της αληθείας μας. Το υπερβαίνουμε λοιπόν για να μπορούμε να επικοινωνούμε.

Ας είμεθα αληθείς και ας μην ξεχνάμε την ανθρώπινη συμβατικότητα. Πρέπει να φαινώμαστε ότι θέλομε να έχωμε κοινωνία και δεν χρειάζεται ούτε να εξηγούμε ούτε να εξηγούμεθα. Εξηγούμε μόνον στον Πατέρα μας, όταν μα το ζητά ή όταν πρέπει. Τους άλλους μόνον τους ρωτάμε. Πέρασα, λόγου χάριν, από μπροστά σου , δεν σε είδα και μετά σου εξηγώ: Με συγχωρείς, είχα το μυαλό μου αλλού, γι’ αυτό δεν σε είδα. Ό,τι  και αν σου πω, από την ώρα εκείνη όλα με χωρίζουν από σένα. Το μόνο που  μπορώ να κάνω, είναι να ζητήσω συγνώμη, χωρίς να μεγεθύνω την απόστασι που δημιουργήθηκε μεταξύ μας, διότι δεν υπάρχει απάντησις που να ικανοποιή τον λογισμό του ανθρώπου.

Ας έχωμε λοιπόν ως κριτήριο την ειρήνη του άλλου και ας προσέχωμε ποτέ να μην τον λυπήσωμε. Τότε η ειρήνη θα γεμίζη και την δική μας ψυχή.

 Αρχιμ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου

ΛΟΓΟΙ ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ

Ερμηνεία στον αββά Ησαΐα