ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓ. ΠΑΝΤΩΝ: Τα κριτήρια του κόσμου και τα κριτήρια του Θεού.

«Πολλοί δέ ἔσονται πρῶ­τοι ἔσχατοι καί ἔσχατοι πρῶτοι» (Ματθ. 19.30).

Μέ αὐτή τή φράση ἀπαντᾶ ὁ Χριστός στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα στόν ἀπό­στο­λο Πέτρο πού ἀγω­νιᾶ τί θά γίνει μέ αὐ­τούς πού ἐγκατέλειψαν τά πάντα γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ καί τόν ἀκο­λού­θησαν. Καί, ἀφοῦ τόν διαβεβαιώσει ὅτι θά λάβουν «μισθόν ἑκα­το­νταπλασίονα» στή βα­σι­­λεία τῶν οὐρανῶν, δέν παραλείπει νά προσ­θέσει καί μία φρά­ση πού δημιουργεῖ ἀπο­ρίες καί ἐρωτη­ματικά γιά τή σημασία της. «Πολλοί δέ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι καί ἔσχατοι πρῶτοι».

Τί ἐννοεῖ ὅμως ὁ Χρι­στός  μέ τή φράση αὐτή; Ἐννοεῖ ὅτι τά κρι­τήρια τοῦ Θεοῦ γιά τήν ἀξιο­λόγηση τῶν ἀν­θρώ­πων δέν ταυτίζο­ν­ται μέ τά κριτήρια τῶν ἀν­θρώ­πων. Καί τό το­νί­ζει αὐ­τό προ­ει­δοποιῶντας μας γιά νά μήν ἐκ­πλα­γοῦμε κα­τά τήν ἡμέρα τῆς κρί­σεως, ἀλλά καί γιά νά μήν ἐκπλητ­τό­με­θα καί γιά πράγ­ματα πού βλέ­πουμε νά συμ­βαί­­­νουν γύρω μας ἤ μέ τούς συνανθρώπους μας.

Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι κρί­­νουμε μέ κρι­τήρια ἐξωτερικά, ἐγκόσμια, ἀνθρώπινα, ἐπι­φανειακά. Κρίνουμε μέ αὐτά τά κριτήρια, για­τί δέν ἔχουμε τή δυ­ν­ατότητα νά ὑπει­σέλ­θου­με στόν νοῦ καί τήν ψυχή τῶν ἀνθρώ­πων, δέν ἔχουμε τήν ἱκανό­τη­τα νά δοῦμε στό μέλ­λον καί ὑπό τό πρίσμα τῆς αἰωνιό­τη­τος. Καί νομίζουμε ὅτι αὐτοί πού ἀξίζουν, αὐ­τοί πού εἶναι μεγάλοι καί σπου­δαῖοι εἶναι αὐ­τοί πού διαθέτουν γνώ­σεις, πλοῦ­το, κοινωνι­κή θέ­ση καί καταξίωση ἤ ἐμ­φάνιση ἐντυπω­σια­κή. Ὅμως αὐτά τά κρι­τήρια δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τά κριτήρια τοῦ Θε­οῦ. Ὁ Θεός δέν ἐπι­­λέγει οὔτε τούς ἰσχυ­­­ρούς οὔ­τε τούς πλού­­­­σιους οὔτε τούς ἰδιο­­­φυεῖς. Ἀσφα­λῶς δέν τούς ἀπορρί­πτει, ἀλ­­λά ὁ πλοῦτος, ἡ δύ­ναμη ἤ ἡ κοσμική ἐπιρ­ροή δέν ἔχουν κα­μία σημασία γιά τόν Θεό, οὔτε ἀποτελοῦν προϋ­πό­θεση γιά τούς ἐκλε­κτούς του. Ἄλλω­στε ὅλα αὐτά ἀποτε­λοῦν με­ρι­κές φορές ἐμ­πό­διο στήν πορεία τοῦ ἀν­­θρώπου πρός τόν Θεό, γιατί τόν κάνουν νά αἰσθάνεται ἰσχυρός καί αὐ­τάρκης καί νά φέ­ρε­ται ἐγωιστικά.

Ὁ Θεός ἀναδεικνύει συ­­χνά ὡς ἐκλεκτούς του ἀνθρώ­πους οἱ ὁ­ποῖοι δέν ἔχουν κατά τά ἀν­θρώ­πινα καμία προο­πτι­κή νά διακριθοῦν γιά νά διδάξει καί νά ἀπο­δεί­ξει σέ ὅλους μας ὅτι ἡ δύ­ναμή του «οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου», καί ὅτι ἡ ἐσω­τερική καί πνευματική ἐργασία δέν συνδέεται μέ τά σχή­ματα αὐτοῦ τοῦ κό­σμου· καί ἀκόμη ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τή δυνατότητα νά ἀνα­δειχθοῦν ἀπό ἔσχατοι πρῶτοι.

Αὐτή τήν ἀλήθεια ἀπο­­δεικνύουν καί οἱ σήμερα ἑορ­τα­ζόμενοι ἅγιοι Πάν­τες, ὅλοι δηλαδή ὅσοι ἔζησαν ἐν ὁσιότητι καί δικαιοσύνῃ. Οἱ πε­ρισσότεροι ἀπό αὐ­τούς ἦταν ταπεινοί καί ἀδύ­ναμοι γιά τόν κό­σμο. Ἦταν ἀνθρωποι συνη­θι­­­σμένοι καί καθημε­ρι­νοί. Ἦταν νέες γυναῖ­κες καί μικρά παιδιά πού μαρτύρησαν γιά τόν Χριστό. Ἦταν ὅσιοι καί ἀσκητές πού πέρα­σαν τή ζωή τους ἄγνω­στοι στόν κόσμο, «ἐν ὄρε­σι καί σπηλαίοις καί ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς». Ἦταν ἄνδρες καί γυναῖ­κες πού ἔζησαν μέσα στόν κόσμο, πού εἶχαν οἰκογένεια, πού δέν ἦταν πλούσιοι, πού δέν ἦταν διάσημοι, πού δέν ἦταν διακεκριμέ­νοι, καί ὅμως ἀναδεί­χθη­καν ἅ­γιοι, γιατί εἶ­χαν μέσα στήν ψυχή τους τή χά­ρη τοῦ Θεοῦ, τή χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο τελειοῖ τούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν ἀγωνίζονται γιά νά καταλάβουν τήν πρω­το­­­καθεδρία καί τήν πρω­­­τοκλησία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, δέν ἀ­γω­νίζονται γιά νά αὐ­ξή­σουν τά ἀγαθά τους καί δέν προβληματίζο­νται σάν τόν πλούσιο τοῦ εὐαγγελίου μόνο ἄν ἀρκοῦν οἱ ἀποθῆκες τους γιά νά τά φυλά­ξουν, ἀλλά ἀγωνίζο­νται νά ζήσουν σύμ­φω­να μέ τό θέλημα καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.

Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπό τόν κα­θημερινό προσωπικό τους ἀγώνα, μέσα ἀπό τήν προσπάθειά τους νά ἐκβάλλουν ἀπό τήν ψυχή τους τά ζιζάνια τῶν παθῶν καί τῶν ἀδυ­ναμιῶν καί νά καλ­λιεργήσουν τίς ἀρετές, πού εἶναι καρποί τοῦ ἁγίου Πνεύματος, εἶναι οἱ ἔσχατοι πού θά ἀναδειχθοῦν πρῶ­τοι· εἶναι αὐτοί στούς ὁποίους ἀναφέ­ρε­­ται ὁ Χριστός στό ση­μερινό εὐ­αγ­γελικό ἀνά­γνω­σμα, θέ­λοντας νά δι­δά­ξει τούς μαθητές του καί δι᾽ αὐτῶν ὅλους ἐμᾶς τήν ἀληθινή ἀξία τῶν πραγμάτων ὥστε νά μήν ἐκ­πλα­γοῦμε κα­τά τήν ἡμέ­ρα τῆς κρί­σεως.

Γι᾽ αὐτό ἄς ἀκολουθήσουμε τό πα­ράδειγμα τῶν ἁγίων Πάντων, πού, ὅπως γρά­­φει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, παρακο­λου­θοῦν μέ ἀγάπη τήν πο­ρεία τῆς ζωῆς μας καί μᾶς ἀναμένουν «ἵνα μή χωρίς ἡμῶν τελειω­θῶ­σι», καί ἄς ἀγωνιζό­μα­στε ὥστε νά ἀνα­δει­χθοῦμε ὄχι ἐκλεκτοί τοῦ κόσμου, ἀλλά ἐκλε­κτοί Θεοῦ.

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων