ΚΥΡΙΑΚΗ Β´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Άγιος του Θείου Φωτός.

«Τοῖς ἐν σκότει ἁμαρτημάτων πορευο­μένοις φῶς ἀνέτειλας, Χριστέ, τῷ καιρῷ τῆς ἐγκρα­τείας».

Μία πορεία εἶναι ἡ ζωή τοῦ κάθε ἀν­θρώ­που, τμῆμα τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ καί ἡ πα­ρούσα περίοδος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Καί ὅπως κάθε ἐπίγεια πο­­ρεία, γιά νά εἶναι ἀσφαλής, ἀπαραίτητη προϋπόθεση εἶναι ἡ ὕπαρξη φωτός πού θά ἐπιτρέπει στόν ὁδοιπόρο νά βλέπει καί νά ἀπο­φεύγει τίς κακοτοπιές τοῦ δρόμου καί τούς κάθε εἴδους κινδύνους πού ἐλλοχεύ­ουν, ἔτσι καί στήν πνευματική πορεία πού διανύει ὁ κάθε ἄνθρω­πος, ὁ κάθε πιστός, κατά τή διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς του σκό­τος καί φῶς εἶναι τά δύο στοιχεῖα πού ἐναλλάσσονται καί καθορίζουν τήν ἔκβαση τῆς πορείας.

Τό σκότος, σύμφωνα μέ τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, δέν εἶναι κάτι αὐτο­τε­λές καί αὐθύπαρκτο· σκότος εἶναι ἡ ἔλ­λει­ψη καί ἡ ἀπουσία τοῦ φωτός, ὅπως συμ­βαίνει καί στή φυσική μας ζωή, ὁπότε ἡ ἀπουσία τοῦ ἡλίου ἤ τοῦ τεχνητοῦ φωτός προσδιορίζεται ὡς σκότος. Ἔτσι τό σκότος στήν πνευματική πορεία τοῦ ἀνθρώπου εἶ­ναι τό ἀποτέλεσμα τῆς ἀπουσίας τοῦ πνευ­ματικοῦ φωτός, τοῦ ἡλίου τῆς δικαι­ο­­σύνης, τοῦ Χριστοῦ. Σκότος εἶναι ἡ πραγ­ματικότητα πού δημιουργεῖται στή ζωή μας ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία ὡς ἀντίθετο τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἁγιότητος, πού εἶναι τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοῦ Θεοῦ, ἐκδιώκει τόν Θεό ἀπό τή ζωή μας, καθώς δέν μπορεῖ νά συνυπάρχει μέ τήν ἁμαρτία.

Καί μπορεῖ, βεβαίως, ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ νά ἔχει βγάλει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν «χώρα καί σκιά θανάτου» στήν ὁ­ποία βρισκόταν σύμ­φω­να μέ τόν προφήτη πρίν ἀπό τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ, ὅμως αὐτό δέν σημαίνει πώς ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι μέ τήν προσωπική μας συμπεριφορά, μέ τά προσωπικά μας λάθη, μέ τά προσωπικά μας ἁμαρτήματα δέν συσκο­τίζουμε πολύ συχνά ἑκούσια ἤ ἀκούσια τή ζωή μας καί τήν πορεία μας τήν πνευ­ματική.

Ὅμως, ἄν μία ἐπίγεια πορεία εἶναι πολύ δύ­σκολη χωρίς τήν ὕπαρξη φωτός, μία πνευ­­ματική πορεία εἶναι ἀδύνατη· γι’ αὐ­τό καί ὁ Χριστός, γνω­ρίζοντας τήν ἀν­θρώ­πινη ἀδυ­ναμία, μᾶς προσφέρει τό φῶς του προκει­μένου νά μᾶς διευκολύνει σ’ αὐτή τήν πορεία μας καί νά μᾶς βοηθήσει νά φθάσουμε πρός Αὐτόν πού εἶναι τό φῶς τοῦ κόσμου. Αὐτή τήν πραγματι­κό­­τη­τα ἐπιβεβαιώνει καί ὁ ἱερός ὑμνογράφος λέ­γοντας· «τοῖς ἐν σκότει ἁμαρ­τημάτων πορευομένοις φῶς ἀνέτειλας, Χριστέ, τῷ καιρῷ τῆς ἐγκρα­τείας».

Ἀλλά ποιό εἶναι αὐτό τό φῶς πού ἀνα­τέλλει ὁ Χριστός γιά ὅλους ἐμᾶς τούς ἀσθε­νεῖς καί ἀδύναμους ἀνθρώπους, πού βαδί­ζουμε στό σκοτάδι τῶν ἁμαρτημά­των; Εἶ­ναι πρωτίστως τό φῶς τοῦ ἴδιου Χριστοῦ πού ἐμφανίζε­ται καί φωτίζει τήν πορεία μας μέσα ἀπό τίς ἀκο­λου­θίες καί τά μυ­στήρια τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι ὅμως καί οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας πού ἔζη­σαν μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ, καθώς ἡ ζωή τους ἦταν ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν ἁ­μαρτία, καθώς ἡ ζωή τους ἦταν ἕνας διαρ­κής ἀγώ­νας κατά τῆς ἁμαρ­τίας καί μία διαρ­κής προσπάθεια νά γίνουν μέτοχοι τοῦ θείου φωτός.

Ἕναν τέτοιο ἅγιο, ἕναν ἅγιο πλήρη θεί­ου φωτός καί διδάσκαλο τοῦ ἀκτί­στου φω­τός τιμᾶ καί γεραίρει σήμερα, δεύτερη Κυριακή τῶν Νη­στειῶν, ἡ Ἐκκλησία μας. Τιμᾶ καί προβάλλει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Πα­λαμᾶ, ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, πού μέ τήν πα­ρου­σία καί τήν ἄσκησή του σ’ αὐτόν ἐδῶ τόν τόπο, τή Σκήτη τοῦ Τι­μίου Προδρόμου Βε­ροίας, ἁγίασε τήν πε­ριο­χή μας. Τιμᾶ καί προβάλλει τόν ἅγιο Γρηγόριο ὡς φωτει­νό φάρο πού φωτίζει τήν πνευ­ματική πορεία κάθε πιστοῦ τόν ἅγιο πού εἶχε κάνει διαρκές αἴτημα τῆς προ­σευχῆς του τό θεῖο φῶς, ἐπαναλαμβά­νο­ντας καθημερινά, νύκτα καί ἡμέρα, τή σύντομη ἀλλά τόσο περιε­κτική ἱκεσία «φώ­τισόν μου τό σκότος, φώτισόν μου τό σκότος». Τιμᾶ καί προ­βάλλει τόν ἅγιο Γρη­γόριο ὡς φῶς πνευματικό, πού δια­λύ­ει τό σκότος τῆς ἁμαρτίας καί φωτίζει τίς ὁδούς ὅσων ζητοῦν τή μεσιτεία καί τή βοήθειά του στόν πνευματικό τους ἀγώ­να, ἀλλά καί ὅσους μελετοῦν τά συγγράμ­ματά του καί διδάσκονται ἀπό αὐτά. Τόν τιμᾶ καί τόν προβάλλει ἡ Ἐκκλη­σία μας καί ἰδιαιτέρως ἡ τοπική Ἐκκλησία, γιατί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Πα­λαμᾶς ἀξιώθηκε μέ τήν προσευχή καί μέ τή διαρκῆ προσπά­θεια νά καθά­ρει τήν ψυχή του ἀπό κάθε ρύ­πο καί κάθε κηλίδα ἁμαρτίας καί ἔχο­ντας καθαρό τόν νοῦ καί τήν ψυχή του ἀ­ξιώ­θηκε νά δεῖ καί μέ τά αἰσθητά καί ὑλι­κά μάτια του τό ὑπεραισθητό καί ἄυλο φῶς τῆς θεότητος, σύμφωνα μέ τόν μακα­ρι­σμό τοῦ Κυρίου ὅτι «μακάριοι οἱ καθα­ροί τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψο­ν­ται».

Ἀδελφοί μου, σέ μία ἐποχή πού τό σκό­τος τῆς ποικιλόμορφης καί ποικι­λώνυμης ἁμαρτίας προσπαθεῖ νά συσκοτίσει τή ζωή μας καί τήν πορεία μας ἡ παρουσία τῶν ἁγίων μας πού μέ τή ζωή, τό ἔργο, τά συγ­γράμματα καί τήν ἀγιότητα τοῦ βίου τους μ­εταλαμπαδεύουν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὅ,τι πιό πολύτιμο μᾶς χάρισε καί μᾶς χαρίζει ὁ Θεός. Ἄς μήν ἀφή­σουμε τήν εὐ­καιρία αὐτή ἀνεκμετάλλευτη· ἄς ἀξιο­ποι­ή­σουμε τό φῶς τῶν ἁγίων μας, ἄς ἀξιο­ποιήσουμε τή δική τους ἐμπειρία τῆς με­θέ­ξεως τοῦ θείου φωτός γιά νά προχω­ρήσουμε πρός τόν Θεό, μή παραλείποντας ποτέ νά ἐπαναλαμβάνουμε καί ἐμεῖς τήν ἱκεσία τοῦ ἑορταζομένου σήμερα με­γά­λου πατρός τῆς Ἐκκλησίας μας ἁγίου Γρηγορί­ου τοῦ Παλαμᾶ, «φώτισόν μου τό σκό­τος», ἐπικαλούμενοι πάντοτε τήν πρε­σβεία καί τή μεσιτεία του στόν Θεό.

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων