ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ´ ΛΟΥΚΑ (ΑΣΩΤΟΥ): Η επιστροφή προς τον Θεό αρχίζει με την μετάνοια.

 

«Καί εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τό ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας».

Μία ἀπό τίς πιό γνω­στές καί προσφιλεῖς εὐ­αγ­γελικές παραβολές ἀ­κού­σαμε σήμερα. Τήν παρα­βολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Καί παρότι ὁ χαρακτη­ρι­σμός «παραβολή τοῦ ἀσώ­του» προοιωνίζεται ὡς πρωταγωνιστή τόν νε­ώ­τερο υἱό, ἡ προσοχή μας στρέφεται συνήθως στήν εὐπλαγχνία τοῦ πα­­τέρα ἤ στήν σκληρό­τητα τοῦ πρεσβυτέρου ἀδελφοῦ πού προτίμησε νά μήν πα­ρίσταται στή χαρά γιά τήν ἐπιστροφή τοῦ ἀσώτου ἀδελφοῦ του, μή μπο­ρῶντας νά ἀποδεχθεῖ τήν ἀγάπη καί τή συγχωρητικό­τη­τα τοῦ πατέρα του.

Καί τά δύο αὐτά πρό­σωπα ἔχουν, ἀ­σφαλῶς, βαρύνουσα σημασία στή σημερινή παραβο­λή, ἀφενός γιατί στό πρό­σωπο τοῦ πατέρα ὁ Χριστός διαζωγραφεῖ τήν ἀγάπη καί τήν εὐ­σπλαγχνία τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἁμαρ­τωλό καί ἀποστάτη ἄνθρωπο, καί ἀφετέρου γιατί μέ τό πα­ρά­δειγμα τῆς σκλη­ρο­­καρ­δίας τοῦ πρεσβυ­τέ­ρου ἀδελφοῦ προει­δο­­ποιεῖ καί διδάσκει ὅτι δέν ἀρκεῖ νά εἶναι κα­νείς ἐνάρετος, ἀλλά εἶ­ναι ἀναγκαῖο νά συν­δυ­άζει τήν ἀρετή μέ τήν ἀγάπη πρός τόν ἀδελφό του ἀποφεύγοντας τή σκλη­ρότητα.

Τό κυρίαρχο πρόσωπο τῆς παραβολῆς εἶναι ὅμως ἀδιαμφισβήτητα ὁ νεώτερος υἱός ὄχι μό­νο μέ τήν ἀποστασία του, ὄχι μόνο μέ τήν ἐπανά­σταση καί τήν ἀν­ταρσία του ἔναντι τοῦ πατέρα του, ἀλλά καί μέ τήν ἐπι­στροφή, τή μετάνοια καί τήν ἀποκατάστασή του.

Ἡ διαδρομή τοῦ ἀσώ­του εἶναι ἡ διαδρομή τοῦ κάθε ἀνθρώπου, τοῦ κάθε ἑνός μας, ἔστω καί ἐάν τίς περισ­σότερες φορές προσπα­θοῦμε νά ἀποστα­σιο­­ποι­­η­θοῦμε ἀπό τή συμ­πε­ριφορά του καί νά διαφοροποιηθοῦμε ἀπό τή στάση τοῦ πρεσβυ­τέ­ρου ἀδελφοῦ.

Ποῦ ἔγκειται ὅμως ἡ ὁμοιότητά μας μέ τόν ἄσωτο τῆς σημερινῆς παρα­βολῆς; Ἔγκειται στό γεγονός ὅτι πιστεύ­ου­με πώς ὅ,τι ἔχουμε μᾶς ἀνήκει, ἀγνοῶντας ὅτι ὅ,τι ἔχουμε καί ὅ,τι εἴμαστε τό ὀφείλουμε στόν Θεό. Ἔγκειται στό γεγονός ὅτι ἐμπιστευ­ό­μαστε τίς δυνάμεις καί τίς δυνατό­τητές μας, χωρίς νά ὑπολογίζουμε ὅτι αὐτά στά ὁποῖα στη­ριζόμεθα εἶναι «ὀνεί­ρου ἀπατηλότερα», εἶ­ναι ἐφήμερα καί προ­σωρινά, εἶναι στοιχεῖα πού μεταβάλλονται καί δέν μποροῦν νά μᾶς διασφαλίσουν τό μέλ­λον. Καί ἔτσι περι­πί­πτου­με στό ἴδιο σφάλ­μα, στό ὁποῖο περιέπεσε ὁ ἄσωτος ζητῶντας τήν ἀπεξάρτησή μας ἀπό τόν Θεό, δηλώνοντας ὑπε­ροπτικά μέ τή στάση καί τή ζωή μας ὅτι δέν τόν χρειαζόμασθε, ὅτι δέν τόν ἔχουμε ἀνά­γ­κη, ὅτι μποροῦμε νά διευ­θε­τήσουμε τά τῆς ζωῆς μόνοι μας.

Στό σημεῖο αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά προσέξουμε, ἀδελφοί μου, μιά εὔ­κο­λη δικαιολογία πού προ­­­βάλλουμε συχνά γιά νά ἀπαλλάξουμε τόν ἑαυτό μας ἀπό τό βά­­ρος μιᾶς τέτοιας συγ­κρίσεως καί τήν πραγ­μα­τικότητα τῆς ὁμοιό­τη­τος μέ τόν ἄσωτο τῆς πα­ραβολῆς. Καί ἡ δι­και­­ολογία εἶναι ὅτι ἐ­μεῖς δέν ἔχουμε ἐγ­κα­ταλείψει τόν Θεό, δέν τόν ἔχουμε ἀρνηθεῖ, οὔ­­τε ἔχουμε ἀπο­μα­κρυν­­θεῖ ἀπό τήν Ἐκ­κλη­­σία, πού εἶναι ὁ οἶ­κος του.

Ἀλλά, ἀδελφοί μου, μπορεῖ νά μήν ἔχουμε φθάσει σ᾽ αὐτήν τήν ἀκραία μορφή ἀποστα­σίας ἀπό τόν Θεό, στήν ὁποία ἔφθασε ὁ νεώ­τε­ρος υἱός, ἀλλά ἡ ζωή καί οἱ ἐπιλογές μας δέν εἶναι σύμφωνες μέ τίς ἐντολές καί τόν νόμο του. Ἐπαναπαυθήκαμε στήν ἀν­θρώ­πινη εὐημε­ρία πού ἀπο­λαμβάναμε τίς τε­λευταῖες δεκαε­τί­ες· προσκολληθήκαμε στά ὑλικά ἀγαθά· υἱοθε­τή­σαμε ἀρχές καί ἀξίες πού δέν εἶχαν σχέση μέ τόν Θεό· δουλεύσαμε στήν ὑπη­ρεσία κυρίων πού ἦταν ἐχθροί τοῦ Θε­οῦ· παρασυρθήκαμε ἀπό τήν ἀπό­λαυση τῶν ἐπιγείων καί ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἀπολαύ­σε­ων καί ξεχάσαμε τή νη­στεία, τήν ἐγκράτεια, τήν προσευχή, τή μετά­νοια. Λέγαμε πώς εἴμασθε κοντά στόν Θεό, ὅταν δέν τόν ἀρ­νού­μασταν ἀνοικτά καί ἀπρο­κά­λυ­πτα, ἀλλά ἡ καρδία μας πόρρω ἀπεῖ­χε αὐτοῦ. Καί τίς συνέπειες αὐ­τῆς τῆς ἀποστασίας μας ἀπό τόν Θεό, αὐτῆς τῆς ψυχικῆς ἀπομα­κρύν­σε­ως, τίς ζοῦμε σήμερα· τίς βιώνουμε μαζί μέ τόν ἄσω­το τῆς σημερι­νῆς παραβολῆς, καθώς ὅλα αὐτά στά ὁποῖα στηρί­ξαμε τή ζωή μας, ὑπο­χωροῦν καί ἐξαφα­νίζο­νται.

Ὅμως, ἀδελφοί μου, ἀκόμη καί τήν τελευ­ταία στιγμή, ἡ λύση ὑπάρ­χει, καί μᾶς τήν ὑπο­­δεικνύει ὁ ἴδιος ὁ Χρι­στός μέ τήν παρα­βολή τοῦ ἀσώτου. Ἀνεξάρτητα ἀπό τά σχέδια καί τούς ὑπο­λο­γισμούς, τίς συμβάσεις καί τίς συμ­φωνίες τῶν ἰσχυρῶν, τά ὁποῖα δέν μποροῦμε νά ἐπηρεά­σουμε, ὑπάρ­χει κάτι πού μποροῦμε νά κά­νου­με ἐμεῖς· καί αὐτό εἶναι νά ἀκολου­θήσου­με τόν ἄσωτο στήν πορεία τῆς ἐπιστροφῆς πρός τόν Θεό, μιᾶς ἐπι­στροφῆς πού ἀρχίζει μέ τή με­τάνοια καί ὁδηγεῖ στή σωτηρία.

Αὐτή ἡ ὥρα κατά τήν ὁποία δέν δια­φαίνονται πολλές προο­πτικές, ὑπάρχει ἡ προο­πτική τοῦ Θεοῦ· ὑπάρ­χει ἡ προοπτική τῆς μετα­νοί­ας, τῆς ἀλ­λαγῆς τῆς ζω­ῆς καί τῆς σκέ­ψεώς μας, τῆς ἀλλαγῆς τῶν προτεραιο­τή­των τῆς ζω­­ῆς μας, τῆς ἐπιστρο­φῆς μας στόν Θεό.

Ἄς μιμηθοῦμε, λοι­πόν, τό πα­ράδειγμα τοῦ ἀσώτου καί ἄς τόν ἀκο­λου­θή­σουμε ὅλοι στόν δρόμο τῆς μετανοίας καί τῆς ἐπι­στροφῆς στήν ἀγκάλη τοῦ Θεοῦ-Πατέρα πού περιμένει καί ἐμᾶς γιά νά μᾶς χαρίσει τή σωτηρία.

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων