Κυριακή Ζ΄ Λουκά (του Ασώτου): Συγχώρεση χωρίς κρατούμενα!

Ανεκτίμητος θησαυρός σοφίας, ευσπλαχνίας, αγάπης και τρυφερότητας είναι η παραβολή του ασώτου, την οποία  σήμερα μας παρουσιάζει η ευαγγελική περικοπή, ευσεβείς Χριστιανοί. Ποιός δεν συγκινείται όταν την ακούει ή την μελετά; Ποιός δέν παίρνει θάρρος όταν βλέπει το μεγαλείο της θείας αγάπης; Ποιός δεν υμνεί το Θεό, για το μέγα όπλο των Χριστιανών την μετάνοια; Πλήθη Χριστιανών έχουν καθρεπτίσει τον εαυτό τους στη παραβολή και έχουν ξαναβρεί τον λυτρωτικό δρόμο της επιστροφής στον Πατέρα και Θεό μας.

Ο νεώτερος γιος «ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν». Ο άσωτος γιος μας λέει το ιερό κείμενο έφυγε και εγκατέλειψε το σπίτι του πηγαίνοντας σε μακρινή και ξένη χώρα. Το συμβολικό βάθος αυτής της εικόνας είναι σπουδαίο. Όσο και αν μας φαίνεται παράξενο, η ζωή μας σ’ αυτὸν τον κόσμο είναι αποδημία, είναι εξορία σε ξένη χώρα. Και αυτὸ  γιατί η περιπλάνησή μας στον κόσμο αναποδογυρίζει την αλήθεια του Θεού. Συσκοτίζει την σκέψη μας και διαβρώνει τις πνευματικές μας ευαισθησίες.

Ανατρέπει τα σταθερά μέτρα και κριτήρια με τα οποία ζυγίζουμε τα πράγματα του κόσμου και αξιολογούμε τις προτεραιότητες της ζωής. Ζούμε σ ένα κόσμο που είναι ανίκανος να αναγνωρίσει και να εμπιστευθεί τον Θεό ως δημιουργό και σωτήρα του όπως μας βεβαιώνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης. «Ἐν τῷ κόσμω ἥν, καὶ ὁ κόσμος δὶ’ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω», δηλαδή ο Χριστός ήρθε και ήταν μέσα στον κόσμο και εξαιτίας του δημιουργήθηκε ο κόσμος, όμως ο κόσμος δεν τον αναγνώρισε.

Η διαδρομή της ζωής μας γίνεται εξορία  όταν διαπιστώνουμε ότι  αυτὸς ο κόσμος  δημιουργημένος απὸ τον Θεό παραδίδεται και κυριαρχείται απὸ τον «ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου». Το φρόνημα του κόσμου διαστέλλεται και διαχωρίζεται απὸ το φρόνημα του Θεού με μία κάθετη διαχωριστική γραμμή. «ὅστις φίλος εἶναι τοῦ κόσμου ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καθίσταται».  Ο σημερινός άνθρωπος ζει σε μία εξορία και αποξένωση απὸ τον Θεό καθώς σπαταλά τα ποικίλα χαρίσματά του ασώτως χωρίς όρους και όρια. Ζεί σαν να μην υπάρχει Θεός , σαν να μην ήρθε ο Χριστός στη γη και τότε η τραγωδία της εξορίας του γίνεται πιό πικρή. Στην προσπάθειά του να γευθεί και να απολαύσει τον πλούτο της ζωής,  να κατακτήσει και να αποκτήσει πολλά, συνήθως το πληρώνει ακριβά.

Το πατρικό σπίτι γίνεται ο τύπος και η εικόνα της αληθινής ζωής και κοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό στην Βασιλεία Του.  Η διδασκαλία της Εκκλησίας και η  εμπειρία των Αγίων μας βεβαιώνουν για αυτὴ την πραγματικότητα.  Μάς προτρέπουν για την επιστροφή απὸ το αδιέξοδο της εξορίας του ασώτου. Η ευαγγελική παραβολή και η υμνολογία της κατανυκτικής περιόδου που διανύουμε μάς βοηθούν να ξαναδούμε  την πνευματική μας κατάσταση μέσα σ’ αὐτήν την προοπτική.  «Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν» (Λουκ. 15,17)

Όταν βρίσκουμε τον αληθινό μας εαυτό ξαναβρίσκουμε τον δρόμο του γυρισμού και της επανασύνδεσης μας με τόν Θεό. Τότε η μετάνοια γίνεται ένα βαθύ βίωμα, μια πνευματική εμπειρία της χάριτος του Θεού που μας θεραπεύει απὸ την αρρώστια της αμαρτίας. Τότε ο αγώνας μας αποκτά ‘αλλο νόημα και δυναμική. Αυτὸ σημαίνει οτι, έστω και αν οι πτώσεις και οι αδυναμίες μας είναι πολλές, δεν μάς βυθίζουν πλέον στην απόγνωση. Έστω και αν τα πάθη και τα λάθη μας, είναι μεγάλα και μας ταλαιπωρούν δεν μας τρομάζουν πια.

Οι ενοχές μας, όσο βαριές και αν είναι, δεν μας αρρωσταίνουν ψυχικά. Άλλο έμμονες ενοχές, κατάθλιψη, φόβος, άγχος, πληγωμένος εγωισμός, για τις αμαρτίες και τα λάθη που κάναμε και άλλο εσωτερική συντριβή, ταπείνωση, αλλά και ψυχική γαλήνη η οποία απορρέει απὸ την αγάπη και τη χάρη του Θεού,  που μας αποδέχεται και μας περιμένει υπερνικώντας την αμαρτωλότητά μας.

Ναι, υπάρχει η δυνατότητα της επιστροφής, της διαγραφής των λαθών μας, της αποκατάστασης της κοινωνίας της αγάπης με τον Θεό και με τον συνάνθρωπό μας. Και αν από τον καθένα μας, ως αμαρτωλό, είναι σημαντική και απαραίτητη η μετάνοια, άλλο τόσο σπουδαία και απαραίτητη είναι και η συγγνώμη. Η συγγνώμη είναι η απάντηση προς τον μετανοούντα, και τις περισσότερες φορές προέρχεται από τον Θεό. Είναι όμως και άλλες πλείστες φορές, που καλούμαστε εμείς να ασκήσουμε την αγάπη και τη συγγνώμη προς εκείνους που μας έχουν βλάψει. Και εκεί φαίνεται αν όντως έχουμε μέσα μας αγάπη, αν όντως έχουμε πραγματικά μετανοήσει και αν έχουμε γευτεί τους καρπούς της αγάπης και της συγγνώμης του ίδιου του Θεού.

Αλήθεια, πώς μπορούμε να ζητάμε από τον Θεό να συγχωρέσει τις αμαρτίες μας, όταν εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε τη διάθεση να παραβλέψουμε τα λάθη των αδελφών μας; πώς ζητάμε από τον θεό να μας δεχτεί κοντά Του, όταν η καρδιά μας είναι ξένη και ψυχρή για τους ανθρώπους που ενδεχομένως αγαπάμε αλλά δεν συγχωρούμε; Συχνά λέμε στους άλλους “σε συγχωρώ, αλλά δεν ξεχνώ αυτό που μου έκανες”. Αυτό δυστυχώς είναι πλάνη, γιατί δεν μπορεί να υπάρχει συγχώρεση με σκιές και κηλίδες, όπως δεν θα ήταν χαρά το δείπνο της παραβολής, αν έμενε ο υιός με τα βρώμικα και κουρελιασμένα του ρούχα. Στην περίπτωση αυτή θα ήταν μια παρωδία συγγνώμης, αν όχι εξουθένωση, περιφρόνηση και εξευτελισμός του αμαρτωλού γιου. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν μπορούμε να λέμε ότι έχουμε συγχωρέσει κάποιον, αν συνεχίζουμε να τον αντιμετωπίζουμε ως αμαρτωλό και βδελυρό. Είναι βέβαια δύσκολο, και είναι δύσκολο γιατί αποτελεί ένα άθλημα αγάπης.

Ας μη ξεχνάμε όμως ότι ουδέποτε ο Χριστός στάθηκε στην αμαρτία, ουδέποτε κατέκρινε κανένα, αλά αντιθέτως τόνισε τη σημασία και το μεγαλείο της μετάνοιας και τη χαρά που αυτή προξενεί, λέγοντάς μας μεταξύ άλλων ότι “αληθινά, γίνεται μεγάλη χαρά στον ουρανό για έναν άνθρωπο που μετανοεί, παρά για ενενήντα εννέα δίκαιους που δεν έχουν ανάγκη μετανοίας” (Λουκ. 25, 7).

Αδελφοί μου, η αγάπη του Θεού μας έχει δώσει το μέγα όπλο της μετάνοιας. Είναι ο ωραίος και ευθύς δρόμος που οδηγεί στο πατρικό μας σπίτι, στην Εκκλησία του Χριστού, για να παραμείνουμε αιώνια πλησίον του Τριαδικού Θεού ,θεατές, ακροατές και συνδαιτημόνες της Ουρανίου Βασιλείας.  Αμήν.

αρχιμ. Θεόφιλος Λεμοντζής