ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΤΑΛΑΝΤΩΝ): Θα δώσουμε λόγο για ό,τι μας εμπιστεύτηκε ο Θεός.

«Καί παρέδωκεν αὐτοῖς τά ὑπάρ­χοντα αὐτοῦ, καί ᾧ μέν ἔδωκεν πέν­τε τάλαντα, ᾧ δέ δύο, ᾧ δέ ἕν, ἑκάστῳ κατά τήν ἰδίαν δύναμιν καί ἀπεδήμη­σεν».

Μιά παραβολή μᾶς παρουσίασε ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή, μιά παραβολή πού εἶναι γνωστή ὡς ἡ παραβολή τῶν ταλάντων. Τό περιεχό­μενό της γνωστό σέ ὅλους μας, ἀναφέρεται σέ ἕνα περι­στατικό πού ἐπαναλαμβάνεται συ­χνά στήν ἱστορία τοῦ κόσμου καί τῶν ἀνθρώπων.

Ἕνας ἄρχοντας ἀποφάσισε νά ἀπο­δημήσει σέ μιά μακρινή χώρα· καί πρίν νά ἀποδημήσει κάλεσε τούς δού­λους καί τούς παρέδωσε τά ὑπάρ­χοντά του. Καί σέ ἄλλον ἔδωσε πέντε τάλαντα καί σέ ἄλλον δύο καί στόν τρίτο ἕνα καί ἀνεχώρησε.

Δέν τούς εἶπε τί ἔπρεπε νά τά κά­νουν. Τούς ἄφησε νά ἐνεργήσουν ἀνάλογα μέ τή δική τους κρίση καί διάθεση. Δέν τούς εἶπε ἄν θά ἐπι­στρέψει οὔτε πότε θά ἐπιστρέψει. Ἁπλῶς τούς ἐμπιστεύθηκε τά ἀγαθά του ἀνάλογα μέ τίς ἱκανότητες τοῦ καθενός.

Καί οἱ δύο πρῶτοι ἐργάσθηκαν καί αὔξησαν τά τάλαντα πού τούς ἐμπιστεύθηκε ὁ κύριός τους, ἐνῶ ὁ τρίτος τό ἔθαψε στή γῆ καί ἀσχο­λήθηκε μέ τίς δικές του ὑποθέσεις ἤ παρέμεινε ἄπρακτος καί ἀργό­σχο­λος ἐκμεταλ­λευ­όμενος τήν ἀπουσία τοῦ κυρίου του.

Τά χρόνια πέρασαν καί μιά ἡμέρα ὁ κύριος ἐπέστρεψε. Καί, ὅπως ἦταν ἀναμενόμενο, κάλεσε τούς δούλους του γιά νά μάθει τί ἔκαναν μέ τά χρήματα πού τούς εἶχε ἐμπιστευθεῖ. Καί ἐνῶ οἱ δύο πρῶτοι εἶχαν διπλα­σιάσει τά τάλαντα πού τούς ἔδωσε καί ἀπήλαυσαν τόν ἔπαινο τοῦ κυ­ρίου τους, ὁ τρίτος προσῆλθε μέ θρά­σος καί αὐθάδεια καί, ἀντί νά ζη­τήσει τή συγγνώμη καί τήν ἐπιεί­κεια τοῦ κυρίου πού δέν ἀξιοποίησε τά τάλαντα πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε, τόν κατηγόρησε ὅτι ἐπιδιώκει νά πλουτίζει χωρίς νά κοπιάζει ὁ ἴδιος, ἐκμεταλλευόμενος τόν κόπο καί τήν προ­σπά­θεια τοῦ δούλου του.

Ὁ Χριστός δέν περι­γράφει βέβαια τά συναισθήματα τοῦ κυρίου γιά τήν προσβλητική συμπεριφορά τοῦ δούλου του, ἀναφέρει ὅμως τήν κρι­τική πού τοῦ ἀσκεῖ καί τήν τι­μω­ρία πού τοῦ ἐπιβάλλει: «ἔδει σέ οὖν βαλεῖν τά ἀργύριά μου τοῖς τρα­πεζίταις». Θά ἔπρεπε, τοῦ λέει, νά εἶχε βάλει τά χρή­ματά μου στήν τράπεζα, ὥστε νά ἔπαιρνα τουλά­χι­στον τόν τόκο πού μοῦ ἀναλογοῦσε. Ὅμως ἐσύ ἤσουν τόσο ὀκνηρός πού οὔτε αὐτό δέν φρόντισες νά κάνεις, γι᾽ αὐτό καί δέν σοῦ ἀξίζει τό τάλα­ντο πού σοῦ ἐμπιστεύθηκα ἀλλά ἡ τιμωρία καί γιά τήν ὀκνηρία σου ἀλλά καί γιά τή σκληρότητα τῆς συμ­περιφορᾶς σου.

Οἱ συμβολισμοί τῆς σημερινῆς εὐ­αγγελικῆς περικοπῆς εἶναι γνω­στοί, ἀδελφοί μου. Ὁ Θεός εἶναι ὁ κύ­ριος τῆς παραβολῆς πού ἔδωσε σέ ὅλους ἐμᾶς, πού ἀντιστοιχοῦμε στούς δούλους τῆς παραβολῆς, κά­ποια χαρίσματα καί κάποιες ἱκα­νό­τητες καί μᾶς ἄφησε ἐλεύθερους νά τά ἀξιοποιήσουμε.

Ὁρισμένοι ἀκούοντας τήν παρα­βολή σπεύδουν νά ἀναγνωρίσουν τάχα σ᾽ αὐτήν σπέρματα κοινω­νι­κῆς ἀδικίας. Σπεύδουν νά κατακρί­νουν τόν Θεό, γιατί δῆθεν δέν μοί­ρασε δίκαια τά ἀγαθά του καί τά τά­λαντά του. Ἴσως κάπως ἔτσι νά σκέφτηκε καί ὁ δοῦλος τῆς παρα­βολῆς πού ἔλαβε τό ἕνα τάλαντο. Ἴσως νά θύμωσε καί γι᾽ αὐτό νά ἀδιαφόρησε καί πῆγε καί τό ἔθα­ψε στή γῆ, χωρίς νά προσέξει τόν λόγο πού ὁδήγησε τόν Θεό στό νά μοι­ράσει τά τάλαντα ὅπως τά μοίρασε. Καί τόν λόγο τόν σημειώνει ὁ ἱερός εὐαγγελιστής. Μοίρασε, λέει, ὁ Θε­ός τά τάλαντα «ἑκάστῳ κατά τήν ἰδίαν δύναμιν», στόν καθένα, δη­λαδή, ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις του.

Ἄν ὁ δοῦλος πού ἔλαβε τό ἕνα τά­λαντο, εἶχε λάβει πέντε, εἶναι βέ­βαιο ὅτι δέν θά τά ἀξιοποιοῦσε, ἀλ­λά θά τά εἶχε θάψει καί αὐτά καί θά εἶχε ὑποστεῖ ἀκόμη μεγαλύτερη τι­μωρία.

Ἔλαβε ἕνα, γιατί ὁ κύριος γνώ­ριζε τήν ἀδυναμία καί τήν ἀνι­κα­νό­τητά του καί δέν θέλησε νά τόν ἐπι­βαρύνει μέ περισσότερα. Ἤλπιζε ὅμως ὅτι αὐτό τό ἕνα τάλαντο θά τό ἀξιοποιοῦσε, ἔστω καί μέ στοιχει­ώ­δη τρόπο, καταθέτοντάς το στούς τραπεζίτες γιά νά ἀποκομίσει στή συνέχεια τόν τόκο του.

Ἀσφαλῶς ὁ Θεός δέν ζητᾶ τόν τόκο γιατί τόν χρειάζεται, ἀλλά τόν ζητᾶ γιατί ὁ τόκος ἀποδεικνύνει ὅτι ὁ δοῦλος δέν ἀδιαφόρησε γιά τήν ἐμπιστο­σύνη τοῦ κυρίου του καί προ­σπάθησε ἔστω καί κατ᾽ ἐλάχι­στον νά φανεῖ ἀντάξιός της.

Ἀδελφοί μου, ἄν θέλουμε νά μή βρεθοῦμε καί ἐμεῖς στή θέση τοῦ πονη­ροῦ δούλου, ἄς παύσουμε νά ἀσχολούμεθα μέ τά τάλαντα καί τά χαρίσματα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων γύρω μας, ἀλλά ἄς φροντίσουμε νά ἀξιοποιήσουμε αὐτό πού ἐμπιστεύ­θη­κε σέ μᾶς ὁ Θεός. Καί τό πρῶτο καί κοινό τάλαντο πού ἔδωσε σέ ὅλους μας εἶναι ἡ ἴδια μας ζωή, πού θά πρέπει νά μήν τήν ἀφή­σουμε νά περάσει ἀνεκμετάλλευτη χωρίς νά κάνουμε τίποτε, ἀλλά ἄς φρον­τί­σουμε νά τήν γεμίσουμε μέ ἔργα ἀγαθά, τά ὁποῖα ἀποδίδουν τόν ἀνα­με­νόμενο τόκο, ὁ ὁποῖος θά χα­ρίσει καί σέ μᾶς τόν ἔπαινο τοῦ Κυ­ρίου κατά τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως καί θά μᾶς ἐξασφαλίσει τή μακαριό­τητα καί τά ἀτε­λεύτητα ἀγαθά τῆς αἰωνίου ζωῆς.

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων