Κυριακὴ Πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως

Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ ἀποτελεῖ τὴν προετοιμασία, τὸ προοίμιο τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων. Ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς ἔρχεται στὸν κόσμο, γιὰ νὰ γεννηθῇ ἀπὸ τὴν Θεοτόκο καὶ νὰ σώσῃ τὸ ἀνθρώπινο γένος. Λαμβάνει σάρκα καὶ ὀστᾶ ὀ Ἄσαρκος Λόγος καὶ ἀναδημιουργεῖ τὸν κόσμο ποὺ ταλαιπωρεῖται ἀπὸ τὶς καταστροφικὲς δυνάμεις τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ μίσους. Ἀλλά, γιὰ νὰ κάνῃ κάποιος λόγο γιὰ τὴν σημασία τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, χρειάζεται νὰ ἀναφερθῇ στὴν προϊστορία τοῦ πράγματος. Γιὰ νὰ μιλήσῃ δηλαδὴ γιὰ τὴν ἀναδημιουργία, πρέπει νὰ μιλήσῃ πρωτίστως γιὰ τὴν δημιουργία καὶ γιὰ ὅσα σχετίζονται μὲ αὐτήν.

Ὡς γνωστὸν ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ. Τὸ κατ’ εἰκόνα ἀναφέρεται στὴν πρώτη δωρεά, στὸ αὐτεξούσιο, στὴν ἐλευθερία δηλαδὴ καὶ στὸ λογικὸ τοῦ ἀνθρώπου. Λόγῳ τῆς κακῆς χρήσης τοῦ λογικοῦ ἐκ τῆς παρακοῆς χάθηκε ἡ ἐλευθερία του, ἐνῷ ὐποδουλώθηκε στὴ φθορὰ καὶ τὸν θάνατο. Κι ἔτσι ἀμαυρώθηκε, λερώθηκε, τὸ κατ’ εἰκόνα. Τὸ καθ’ ὁμοίωσιν ἀναφέρεται σὲ μία δεύτερη δωρεά, ὄχι σὲ αὐτὸ ποὺ ἤδη ἔχει, ἀλλὰ σὲ αὐτὸ ποῦ καλεῖται νὰ γίνῃ, δηλαδὴ ὅμοιος μὲ τὸν Θεό. Ἐκεῖνος ἀπὸ εὐγένεια, φιλοτιμία καὶ διακριτικότητα, ἔδωσε κάτι, ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἔπρεπε νὰ ἀξιοποιήσῃ. Δὲν τοῦ ἔδωσε ὅμως ἐξαρχῆς τὸ καθ’ ὁμοίωσιν, γιὰ νὰ μὴν τοῦ παραβιάσῃ τὴν ἐλευθερία. Τὸν ἄφησε ἐλεύθερο νὰ ἀποφασίσῃ, ἐὰν καὶ κατὰ πόσον ἐπιθυμοῦσε νὰ τὸ κατακτήσῃ. Ὅμως ὁ ἄνθρωπος θέλησε νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ τὸν Θεὸ χωρὶς τὴν βοήθειά Του. Ἔφαγε ἀπὸ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, γιατὶ νόμιζε πὼς θὰ αὐτονομεῖτο ἀπὸ Ἐκεῖνον. Εἶχε τὴν λανθασμένη ἐντύπωση πὼς θὰ ζοῦσε, χωρὶς νὰ χρειάζεται νὰ τρέφεται ἀπὸ τὸν τροφοδότη τῶν ἀγαθῶν καὶ χορηγὸ τῆς ζωῆς. Τὸν ἔβγαλε ἀπὸ τὴν ζωή του καὶ ἡ ἀπομάκρυνσή του αὐτὴ τὸν ὁδήγησε στὴν ταλαιπωρία, στὴν ὀδυνηρὴ κατάσταση, ἀπὸ τὴν ὁποία πλέον δὲν μποροῦσε νὰ ξεφύγῃ. Ἀμαυρώθηκε τὸ κατ’ εἰκόνα καὶ κατὰ συνέπειαν τὸ καθ’ ὁμοίωσιν ἦταν ἀνέφικτο.

Ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος ἔχασε τὴν δυνατότητα νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ τὸν Θεό, ἀναλαμβάνει ὁ Θεὸς νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ τὸν ἄνθρωπο. Ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου εἶναι τὸ φοβερό, τὸ φρικτὸ καὶ συγκλονιστικὸ γεγονὸς ποὺ ἄλλαξε τὴ ῥοὴ τῆς ἱστορίας, τὸ γεγονὸς ποὺ ὁ νοῦς μας ἀδυνατεῖ νὰ συλλάβῃ καὶ ἡ γλώσσα νὰ ἐξυμνήσῃ. Μπροστὰ στὸ μυστήριο αὐτὸ τὸ σύμπαν παραμένει ἐκστατικό. Ποιός μπορεῖ νὰ μὴν θαυμάσῃ τὴν ταπείνωση τοῦ ὑψηλοῦ Θεοῦ, ποὺ καταδέχεται νὰ γεννηθῆ σὲ μία φάτνη; Ὁ ἀπαθὴς Κύριος τοῦ παντὸς γίνεται Πάσχων Δοῦλος ὑπὲρ πάντων. Αὐτὸς ποὺ γεννᾶται ἀχρόνως ἀπὸ τὴν ἄκτιστο Πατέρα καταδέχεται νὰ γεννηθῇ ἐν χρόνῳ ἀπὸ κτιστὴ Μητέρα. Ἔρχεται πτωχὸς καὶ ταπεινός, γιὰ νὰ πλουτίσῃ καὶ νὰ ἐξυψώσῃ τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο. Ὁ οὐρανὸς κατεβαίνει στὴ γῆ, γιὰ νὰ ἀνεβῇ ἡ γῆ στὸν οὐρανό. Θεὸς καὶ ἄνθρωπος ἑνώνονται καὶ συμφιλιώνονται στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ.

Μὲ τὴν σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου ἡ ἀνθρώπινη φύση λαμπρύνεται, ἁγιάζεται, ἀφθαρτοποιεῖται, ὀλοκληρώνεται, θεώνεται. Ὡστόσο οἱ ἄνθρωποι συνεχίζουν νὰ παραμένουν στὴν ἴδια κατάσταση τῆς φθορᾶς. Μόνο μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ παρέχεται σὲ ὅλους ἡ δυνατότητα νὰ θεωθοῦν, συμμετέχοντας μὲ τὴν σειρά τους στὸν θάνατο καὶ τὴν Ἀνάστασή Του. Ἡ σάρκωση ἀποτελεῖ τὸ πρῶτο μέρος τοῦ θεϊκοῦ σχεδίου, ἡ Ἀνάσταση τὸ δεύτερο καὶ ἡ Ἀνάληψη τὸ ἔσχατο. Ἀπομένει ἡ ἀποδοχὴ τοῦ Χριστοῦ ὡς Σωτῆρος ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτὸ ἡ Γέννησή Του ἔχει μεγάλη ἀξία, ἐπειδὴ ἀκολουθεῖ ὀ θάνατος καὶ ἡ Ἀνάστασή Του.

Ὁ δεύτερος Ἀδὰμ βγαίνει ἀπὸ τὰ σπλάχνα τῆς δεύτερης Εὔας, ὅπως ἡ πρώτη Εὔα βγῆκε ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Ἀδάμ, δίχως ἀνθρώπινη ἐπέμβαση, δίχως σπορά. Ἡ ἐλπίδα γεννᾶται· ὀ καινούριος ἄνθρωπος εἶναι παρών· ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης ἐπισκέπτεται τὸν λαό Του καὶ τὸν κάνει κληρονόμο τῆς Βασιλείας Του· παίρνει ἐπάνω Του τὸν πόνο, τὸ δάκρυ, καὶ δίνει χαρά· περιορίζεται μέσα σὲ γεωμετρικὲς διαστάσεις ὁ ἀδιάστατος καὶ ἀπεριόριστος καὶ ἀνοίγει νέους ὁρίζοντες ἐλευθερίας· γεννᾶται «ἐν φάτνῃ ἀλόγων», γιὰ νὰ ὑποδείξῃ τὸ παράλογον τῆς ἁμαρτίας καὶ τὸ ὑπέρλογον τῆς σωτηρίας· ντύνεται τὴν νηπιότητα, γιὰ νὰ μᾶς ἐπενδύσῃ μὲ τὴν τελειότητα τοῦ μέτρου τῆς ἡλικίας Του· ἀναπνέει τὸν ἀέρα μας, γιὰ νὰ μᾶς ἐμπνεύσῃ τὴν πνοὴ τοῦ Παναγίου Πνεύματος.

Αὐτὴν τὴν μεγάλη χαρὰ τῶν Χριστουγέννων δὲν πρόκειται νὰ τὴν ἀνακόψῃ κανένας σύγχρονος Ἡρῴδης. Ὅσοι φέρουμε τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ὡς προσδιοριστικὸ τῆς ταυτότητάς μας χαιρόμαστε καὶ πανηγυρίζουμε μὲ τὸν σωστὸ τρόπο, μὲ τὴν κατάλληλη πνευματικὴ προετοιμασία. Ἐξομολογούμαστε, νηστεύουμε, ἐλεοῦμε, μεταλαμβάνουμε, δοξολογοῦμε· καὶ ἔτσι πορευόμαστε τὴν ὁδὸ πρὸς τὴν φάτνη τῆς προσωπικῆς μας ἀναγεννήσεως, τῆς ἀναδημιουργίας μας, τῆς ἐν Χριστῷ τεχθέντι σωτηρίας μας. 

π. Στυλιανός Μακρής