Ένας “πράσινος” Πατριάρχης στον παράδεισο των Πουλιών

Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη Σιντική ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, καλεσμένος του Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου κ. Μακαρίου, βρέθηκε την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου σε ένα από τα σπουδαιότερα οικοσυστήματα της Ευρώπης, τη λίμνη της Κερκίνης. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέφτηκε τα δύο παραλίμνια χωριά, τον Λιθότοπο το μεσημέρι και την Κερκίνη το απόγευμα. Πέρα από την θερμή υποδοχή που του ετοίμασαν οι κάτοικοι των δύο χωριών, όπως άλλωστε και οι κάτοικοι των άλλων χωριών του νομού Σερρών, τα οποία ο κ. Βαρθολομαίος επισκέπτεται από το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου με αφορμή την εγκαινίαση του νέου καθολικού της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου του Ακριτοχωρίου, έχει ιδιαίτερη σημασία η παρουσία του στη λίμνη της Κερκίνης.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει εδώ και πολλά χρόνια εκδηλώσει έμπρακτα το ενδιαφέρον του για το περιβάλλον, την οικολογία και τη βιοποικιλότητα. Και για το έργο αυτό έχει βραβευτεί από διάφορους διεθνείς οργανισμούς. Δεν έχουν περάσει παρά μόνο μερικοί μήνες, όταν στις αρχές του Ιουλίου με αφορμή επίσκεψή του σε άλλες μητροπόλεις της Μακεδονίας, βρέθηκε στο καταφύγιο της αρκούδας στον Αρκτούρο, στο χωριό Νυμφαίο της Φλώρινας. Στο βιβλίο εντυπώσεων των επισκεπτών του Αρκτούρου μπορεί κανείς να διαβάσει το μήνυμα του Πατριάρχη, το οποίο αποτελεί και βασική θέση της Εκκλησίας για το οικοσύστημα.

Νωρίτερα ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε επισκεφθεί σχολείο της Ηράκλειας, όπου έκανε αναφορά στον αγώνα που δίνει το Πατριαρχείο κατά των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού. Στο λιμανάκι του Λιθότοπου, όπου και έγινε η υποδοχή του κ. Βαρθολομαίου, είχαν ετοιμαστεί δύο πλοιάρια. Στο πρώτο επιβιβάστηκαν ο Οικουμενικός Πατριάρχης και η συνοδεία του (μητροπολίτες και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών) και στο δεύτερο οι εκπρόσωποι του τύπου και των μέσων ενημέρωσης. Την ξενάγηση στο σπάνιο βιότοπο της Κερκίνης έκανε ο Γενικός Συντονιστής του Φορέα Διαχείρισης της λίμνης Κερκίνης, κ. Θεόδωρος Ναζηρίδης. Με κιάλια ο Οικουμενικός Πατριάρχης παρατήρησε διάφορα είδη της πανίδας που υπάρχουν αυτή την εποχή στη λίμνη, ενώ το πλοιάριο προσέγγισε σε απόσταση αναπνοής μία από τις βραχονησίδες στην οποία υπήρχαν μια μικρή ομάδα αργυροπελεκάνων και μερικοί κορμοράνοι.

Η λίμνη Κερκίνη αποτελεί έvαν από τoυς δέκα υγρότoπoυς διεθvoύς σημασίας της Ελλάδας, οι οποίοι προστατεύονται από τη συνθήκη Ραμσάρ και αποτελεί έναν από τους καλύτερους προορισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο για τους φυσιολάτρεις. Δεν είναι τυχαίο ότι την επισκέπτονται μόνιμα διακεκριμένοι επιστήμονες, πολυβραβευμένοι φωτογράφοι άγριας ζωής, οικολόγοι και πολλοί άλλοι, αφού αποτελεί μοναδικό οικοσύστημα. Η θέση της σε σχέση με τoυς διαδρόμoυς μεταvάστευσης τωv πoυλιώv, αλλά και τα ρηχά και πλούσια σε ψάρια νερά της προσελκύουν όλο τον χρόνο τεράστιους αριθμούς υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών. Το 2011 την επισκέφτηκαν τρεις από τους πλέον κορυφαίους φωτογράφους άγριας ζωής (Bence Máté, Arthur Morris, Brutus Östling), η δουλειά των οποίων έχει κάνει γνωστή τη λίμνη και τους ψαράδες της σε όλη την υφήλιο.

Είναι η πρώτη φορά που ο Οικουμενικός Πατριάρχης την επισκέπτεται και κατά δήλωσή του στα μέσα ενημέρωσης αμέσως μετά την αποβίβασή του στην προβλήτα του Λιθότοπου αποτελεί έναν από τους ωραιότερους τόπους που έχει επισκεφτεί. Μπορεί η ξενάγησή στη λίμνη να ήταν σύντομη και το επιλεγμένο σημείο όχι το πλέον κατάλληλο για να εκτιμηθεί η αξία της λόγω της ώρας και της εποχής, αλλά η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Κερκίνη ήταν επιβεβλημένη εξαιτίας του προσωπικού του ενδιαφέροντος για τα θέματα που αφορούν το περιβάλλον. Με αναφορά στη δημιουργία του κόσμου σύμφωνα με το βιβλίο της Γενέσεως ο Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε λόγο για την προστασία του περιβάλλοντος και την ευθύνη όλων μας να το διατηρήσουμε για το μέλλον των παιδιών μας. Από το πρόγραμμα της επίσκεψης δεν έλειπαν και διάφορα περιστατικά με πρωταγωνιστές τους κατοίκους της περιοχής. Παντού ο Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε λόγο για τον ανθρώπινο πόνο, τη δυστυχία, τη μετανάστευση, την παιδεία και το ρόλο της Εκκλησίας.

Μετά το γεύμα η πομπή των αυτοκινήτων ακολουθώντας τη παραλίμνια διαδρομή που συνδέει το Λιθότοπο με την Κερκίνη πέρασε δίπλα από τη δυτική όχθη της λίμνης, όπου ο Πατριάρχης είδε έστω και από αρκετή απόσταση μερικά από τα διάσημα φοινικόπτερα που αυτή την εποχή κατακλύζουν τα νερά της και ένα μικρό αριθμό παπιών. Μπορεί στο χωριό Κερκίνη οι κάτοικοι να πρόσφεραν το κλειδί του χωριού τους και να δήλωσαν ότι με αυτό μπορεί να ανοίγει και τις πόρτες των σπιτιών του αλλά δεν του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει την απίστευτη φιλοξενία των ψαράδων στις καλύβες τους στις δύο όχθες τις λίμνης. Οι κάτοικοι της περιοχής, στην πλειοψηφία τους πρόσφυγες, είναι πράγματι πολύ φιλόξενοι. Τίποτα όμως δεν συγκρίνεται με τη φιλοξενία και την προσφορά ψητών ψαριών σε οποιονδήποτε περαστικό βρεθεί έξω από τις καλύβες των ψαράδων που παραμένουν από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου προσέχοντας τα νταούλια από τα σμήνη των κορμοράνων. Αυτός είναι μετά τα πουλιά ο δεύτερος λόγος για να επισκεφτεί κανείς την Κερκίνη και να δει μοναδικές εικόνες, αφού το χειμώνα οι ψαράδες ταΐζουν κυριολεκτικά στο στόμα τους αργυροπελεκάνους με ψάρια από τα δίχτυα τους.  

Την Πέμπτη το πρωί έχει προγραμματιστεί πεζοπορία παραπλεύρως του ποταµού Στρυµόνα προς τις εκβολές στη λίµνη Κερκίνη πριν την αναχώρηση του Οικουμενικού Πατριάρχη για τη Σιάτιστα. Ας σημειωθεί ότι αυτό το απείρου κάλλους φυσικό τοπίο, το οποίο, αν και δημιουργήθηκε με την τεχνητή παρέμβαση του ανθρώπου, εναρμονίστηκε γρήγορα με το περιβάλλον και αποτελεί σήμερα σπάνιο βιότοπο για πολλά είδη της ορνιθοπανίδας. Άλλωστε η περιοχή επιλέχθηκε όχι τυχαία από τον αείμνηστο σκηνοθέτη, Θεόδωρο Αγγελόπουλο για να αποτελέσει το σκηνικό στις ταινίες του “μετέωρο βήμα του πελαργού” και “το λιβάδι που δακρύζει”. 

Κείμενο/φωτογραφίες Μ. Γκουτζιούδης, Λέκτορας Α.Π.Θ.