Κυριακή του Τυφλού: «ἐν τῶ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς»

Εἶναι παραδεκτὸ στὴν ἀνθρώπινη ἐμπειρία ὅτι ἡ ἀληθινότητα τῶν ὄντων τεκμηριώνεται διὰ τῶν αἰσθήσεων. Μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι κάτι εἶναι πραγματικό, ἂν τὸ δοῦμε ἢ τὸ ἀγγίξουμε. Οἱ αἰσθήσεις συχνὰ μᾶς πείθουν, πολλὲς φορὲς μᾶς πλανοῦν. Ἄλλοτε πάλι ἡ ἀδυναμία ἢ ἀχρηστία τῶν αἰσθήσεων δὲν σημαίνει καὶ ἀνυπαρξία τοῦ αἰσθητοῦ, γεγονὸς ποὺ βλέπουμε νὰ ἀποδεικνύεται στὴν περίπτωση τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος. Ὁ τυφλὸς προχωρᾶ στὴν ὑπὲρ αἴσθηση γνώση μιᾶς ἀλήθειας ποὺ ἀδυνατοῦσαν νὰ γνωρίσουν οἱ ἔχοντες ὑγιείς, ἐντούτοις πορωμένους πνευματικοὺς ὀφθαλμούς, ὅτι ὁ ἐνεργῶν τὰ θαυμαστὰ σημεῖα Ναζωραῖος Διδάσκαλος εἶναι ἐκ Θεοῦ Πατρός.

       Ἡ ὅραση εἶναι ἡ πλέον πολύτιμη ἀπὸ τὶς πέντε αἰσθήσεις μας. Σὲ αὐτὴν στηρίζεται ἡ κατανόηση καὶ γνωριμία μὲ τὸ περιβάλλον, ἀλλὰ καὶ σύνολη ἡ ἀνθρώπινη δραστηριότητα. Στὴν περίπτωση ἑνὸς ἐκ γενετῆς τυφλοῦ ἡ ἀπουσία εἰκονικῶν ἐμπειρικῶν παραστάσεων καθιστᾶ τὸν ἄνθρωπο ἀδύναμο νὰ ἀντιληφθῇ στὴν πληρότητά του τὸ θαῦμα τῆς δημιουργίας, ἀλλὰ ὄχι ἀδύναμο νὰ κατανοήσῃ τὰ θαύματα τοῦ Δημιουργοῦ, τὴν ὕπαρξή Του καὶ τὶς παρεμβάσεις Ἐκείνου στὴ δική του ζωή. Μπορεῖ γιὰ τὰ δεδομένα τοῦ κόσμου ὁ τυφλὸς τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος νὰ προκαλῇ τὴν συμπάθειά μας, μᾶλλον ὅμως ἐκεῖνος μπορεῖ νὰ καυχᾶται ὅτι βλέπει διπλὰ καὶ ἴσως καθαρότερα ἀπὸ κάθε ἕνα χριστιανὸ ποὺ ἀντιλαμβάνεται τὸ ὄντα γύρω του μὲ φαρισαϊκὴ ματιά. Καὶ δὲν ἐννοῶ ἐδῶ, ἀδελφοί μου, τὴν ὑποκρισία τῶν φαρισαίων, ἀλλὰ τὴν ἀπροθυμία νὰ ἀναγνωρίσουν, νὰ ἀναγνωρίσουμε, πίσω ἀπὸ τὸ θαῦμα, πίσω ἀπὸ τὸ σημεῖο, ὅπως τὸ ἀποκαλοῦμε στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλῶσσα, ἕνα ζωντανὸ Θεό, προνοητὴ καὶ ἐυεργέτη, Σωτῆρα καὶ κριτήριο σωτηρίας.

       Ὁ τυφλὸς βλέπει μὲ δυὸ ματιές, ὄχι βεβαίως ἀλλήθωρα, μὰ μὲ καταπληκτικὴ ὀξυδέρκεια καὶ γίνεται θεολόγος καὶ ὁμολογητὴς ἄριστος τοῦ Χριστοῦ, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς γονεῖς του, ποὺ προσποιοῦνται ἄγνοια ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ ἀφορισμοῦ ἐκ τῆς συναγωγῆς. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος φωτιστῇ ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ γνωρίσῃ τὴν ἀλήθεια δύσκολα ἀρνεῖται νὰ τὴν ὁμολογήσῃ, δύσκολα τὴν προδίδει. Ὁ τυφλὸς ἤξερε καλὰ τί σημαίνει νὰ εἶσαι τυφλός· καὶ ἴσως ἔνιωθε καλύτερα τί σημαίνει νὰ φωτίζεσαι ἐσωτερικά. Πιθανὸν ἡ ὅραση νὰ ἦταν τὸ χρήσιμο ἐργαλεῖο γιὰ νὰ οἰκοδομήσῃ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του, νὰ ἀποκατασταθῇ, ὅπως συνήθως λέμε, ὅμως σίγουρα χρησιμότερη ὑπῆρξε ἡ ἐνόραση, ὁ ἐσωτερικὸς φωτισμός, ποὺ λειτούργησε λυτρωτικὰ γιὰ τὴν ψυχή του.

       Δυστυχῶς τὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων, τῆς ζωῆς, τοῦ ἑαυτοῦ μας, δὲν τὴν συλλαμβάνουμε μὲ παρόμοια πνευματικὰ αἰσθητήρια. Ἑστιάζουμε στὰ ὄντα, ἀγνωώντας Αὐτὸν ποὺ τὰ φέρνει στὸ εἶναι. Κατανοοῦμε τὴν ἀλήθεια ὡς αὐταπόδεικτη διὰ τῶν ὁρατῶν καὶ ἀφήνουμε στὴ λήθη ὡς ἀναπόδεικτη τὴν αἰτία τους. Ἡ ἀλήθεια ὡς λέξη εἶναι σύνθετη, ἀλλὰ ὡς γεγονὸς μία καὶ ἁπλή. Τὸ πρῶτον, προέρχεται ἀπὸ τὴν λέξη λήθη ἐκ τοῦ ἀρχαίου ῥήματος λανθάνω, δηλαδὴ κρύβομαι, καὶ ἀπὸ τὸ στερητικὸ ἄλφα. Ἡ λέξη ἀλήθεια σημαίνει τὴν ἀπουσία τὴν ἀπόκρυψης, ἄρα ἀλήθεια εἶναι ἡ ἀποκάλυψη, τὸ φανέρωμα, γι’ αὐτὸ καὶ ἀληθινὸ στὰ πλαίσια τοῦ κόσμου τῶν αἰσθήσεων εἶναι ὅ,τι δὲν μένει κρυφό, ὅ,τι ἀποκαλύπτεται καὶ φανερώνεται σὲ αὐτές.

       Ἂν ὁ Θεὸς τῶν χριστιανῶν εἶναι ἀληθινός, εἶναι γιατὶ ἀποκαλύπτεται ὡς σαρκωμένη Ἀλήθεια· ὅμως ἡ γνωριμία μὲ Αὐτὴν δὲν ἐξαντλεῖται στὰ ὅρια τῶν σαρκικῶν αἰσθήσεων, ἀλλὰ στὴν ὑπὲρ πᾶσαν αἴσθησιν αἴσθηση. Γιὰ νὰ δοῦμε τὴν μεγάλη Ἀλήθεια, τὴν σαρκωμένη καὶ σωστική, χρειάζεται φῶς ἐσώτερον, ἀπαιτεῖται φωτισμὸς ἐν Πνεύματι, γι’ αὐτὸ ἄλλωστε ψάλλουμε στὴ δοξολογία «ἐν τῶ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς». Μὲ τὸ φῶς Χριστοῦ βλέπουμε φῶς καὶ δίχως αὐτὸ μένουμε στὸ ἐσώτερον σκότος, ὡς ἄλλοι φαρισαῖοι. Ἐκεῖνοι ἔβλεπαν τὰ θαύματα, ὡς ἔχοντες σαφῶς τὴν σωματικὴ ὅραση, ἀλλὰ δὲν ἔβλεπαν μέσα καὶ πίσω ἀπὸ τὰ θαύματα, γιατὶ ἡ καρδιά τους συσκοτίσθηκε ἀπὸ τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὸ μίσος κατὰ τῆς σαρκωμένης Ἀλήθειας.

       Ἡ Ἐκκλησία χρησιμοποιεῖ μία πολὺ ὡραία φράση, γιὰ νὰ ἀπευθύνῃ στὸν ἄνθρωπο τὴν πρόσκληση τῆς γνωριμίας μὲ τὸ φῶς τὸ ἀληθινό, τὴν σαρκωμένη Ἀλήθεια: «Ἔρχου καὶ ἴδε», δηλαδὴ «Ἔλα νὰ θεραπευθῆς ἀπὸ τὴν ἐσωτερική σου τύφλωση καὶ νὰ διαπιστώσῃς ἰδίοις πνευματικοῖς ὄμμασιν πόσο πραγματικὰ εἶναι αὐτὰ ποὺ εἶδαν καὶ ἐπίστευσαν μυριάδες καὶ ὅσοι ἄλλοι μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Ζητοῦμε ἀποδείξεις γιὰ τὴν σαρκωμένη Ἀλήθεια; Ζητοῦμε νὰ δοῦμε, γιὰ νὰ πιστεύσουμε; Ἰδοὺ ἡ εὐκαιρία. Ὁ Χριστὸς δὲν κρύβεται! Φανερώνεται σὲ ὅσους ἐπιθυμοῦν νὰ Τὸν δοῦν, ἀρκεῖ ὅμως νὰ ἔχουν πέσῃ ἀπὸ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους τὰ λέπια τῆς πορώσεως. 

π. Στυλιανός Μακρής