«Μετά δέ τό δεύτερον καταπέτασμα σκηνή ἡ λεγομένη Ἅγια Ἁγίων, χρυσοῦν ἔχουσα θυμιατήριον καί τήν κιβωτόν τῆς διαθήκης» (Ἑβρ. 9.3).
Ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς εἰσόδου δηλαδή τῆς Παναγίας Παρθένου στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομῶντος.
Δέν εἶναι ἀσφαλῶς οὔτε τυχαῖο οὔτε συμπτωματικό ὅτι κατά τή σημερινή ἡμέρα ἀκοῦμε στό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τόν οὐρανοβάμονα ἀπόστολο Παῦλο νά μᾶς περιγράφει τίς δύο σκηνές τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομῶντος.
«Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξαι τούς καρπούς μου;» (Λουκ. 12.17)
Ἕνα ἀσυνήθιστο ἐρώτημα ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. Ἕνα ἐρώτημα πού ἐκφράζει τήν ἀπορία καί τήν ἀπόγνωση ἑνός ἀνθρώπου ὁ ὁποῖος, σύμφωνα μέ τήν περιγραφή τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελιστοῦ, κάθε ἄλλο παρά προβλήματα θά ἔπρεπε νά ἀντιμετωπίζει, κάθε ἄλλο παρά σέ δύσκολη θέση θά ἔπρεπε νά εὑρίσκεται. Γιατί ὁ ἄνθρωπος τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς δέν εἶναι μόνο πλούσιος, ἀλλά ἔχει καί τήν εὐλογία νά ἀποδώσουν τά κτήματά του πολλούς καρπούς.
«Ὁ δέ θέλων δικαιοῦν ἑαυτόν εἶπεν πρός τόν Ἰησοῦν· καί τίς ἐστίν μου πλησίον;» (Λουκ. 10.29)
Δέν εἶναι σπάνιες οἱ περιπτώσεις κατά τίς ὁποῖες οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές μᾶς διασώζουν συνομιλίες τοῦ Χριστοῦ μέ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι πλησίασαν τόν Κύριό μας γιά νά τοῦ θέσουν τά ἐρωτήματά τους. Καί ὁ λόγος εἶναι διττός: ἀφενός, γιατί οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ἐκφράζουν ἀπορίες καί ἐρωτήματα τά ὁποῖα θά μποροῦσε νά θέσει ὁ καθένας μας, καί ἀφετέρου, γιατί οἱ ἐρωτήσεις αὐτές δίδουν ἀφορμή στόν Χριστό νά μᾶς ἀποκαλύψει καί νά μᾶς διδάξει τήν ἀλήθειά του, ἀκόμη καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι εἰλικρινής καί ἡ ἐρώτησή του δέν εἶναι ἀνυστερόβουλη.
Μία τέτοια συνομιλία μᾶς παρουσίασε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Λουκᾶς. Ἕνας νομικός, ἕνας ἄνθρωπος δηλαδή πού γνώριζε καλά τόν Μωσαϊκό νόμο καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, θέτει ἕνα καίριο ἐρώτημα στόν Χριστό: «τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω;» Τί πρέπει νά κάνω γιά νά κερδίσω τήν αἰώνιο ζωή; ρωτᾶ ὁ νομικός.
«Ὅπου ἐπισκιάσῃ ἡ χάρις σου, Ἀρχάγγελε, ἐκεῖθεν τοῦ διαβόλου διώκεται ἡ δύναμις».
Ἑορτάζει καί τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τή σύναξη τῶν ἁγίων Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί πασῶν τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων Ἀσωμάτων. Ἑορτάζει καί τιμᾶ τούς ἁγίους ἀγγέλους καί ἀρχαγγέλους, οἱ ὁποῖοι εἶναι τά ἀσώματα καί νοερά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, εἶναι τά λειτουργικά πνεύματα, τά ὁποῖα τόν ὑμνοῦν καί τόν δοξάζουν νύκτα καί ἡμέρα, ἀλλά καί διακονοῦν τό θεῖο σχέδιό του μέ ἀπόλυτη πιστότητα καί ὑπακοή.
«Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου, ἡ γάρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται» (2 Κορ. 12.9).
Ἡ σημασία τῆς χάριτος καί ὁ ρόλος της στή ζωή τοῦ πιστοῦ εἶναι ἀπό τά πλέον προσφιλῆ θέματα τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου στά ὁποῖα ἐπανέρχεται ἐπανειλημμένα.
Τί εἶναι ὅμως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ;
«Μή φοβοῦ μόνον πίστευε καί σωθήσεται» (Λουκ. 8.50).
Ἕνας ταλαίπωρος πατέρας, ἕνας ἄρχων τῆς συναγωγῆς, ὁ Ἰάειρος, πλησιάζει, ὅπως ἀκούσαμε πρό ὀλίγου στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, τόν Χριστό καί τοῦ ζητᾶ νά θεραπεύσει τή θυγατέρα του. Προσέρχεται στόν Χριστό μέ πίστη, πού τόν κάνει νά ἀδιαφορεῖ γιά τό ἀξίωμα καί τήν ὑψηλή κοινωνική του θέση, πού τόν κάνει νά ἀδιαφορεῖ γιά τό τί θά ποῦν ὅσοι πού τόν βλέπει νά ζητᾶ τή θεραπεία τῆς θυγατέρας του ἀπό τόν Χριστό.
Ὁ Ἰησοῦς ὡς καρδιογνώστης γνωρίζει τήν πίστη του καί θέλει νά τήν ἀναδείξει. Θέλει νά διδάξει στούς ἀνθρώπους πού τόν περιστοιχίζουν, γιατί αὐτή ἡ πίστη εἶναι τό θεμέλιο τῆς σωτηρίας. Γι’ αὐτό καί ἐπιτρέπει νά πεθάνει ἡ θυγατέρα τοῦ Ἰαείρου, ὥστε νά δοκιμασθεῖ ἀκόμη περισσότερο τό μέγεθος τῆς πίστεώς του καί νά λάμψει σέ ὅλο της τό μεγαλεῖο.
«Μή φοβοῦ, μόνον πίστευε καί σωθήσεται».
Πίστη καί σωτηρία εἶναι τό δίπολο πού προβάλλει τό σημερινό θαῦμα τῆς θυγατέρας τοῦ Ἰαείρου, ἀλλά καί τό ἄλλο θαῦμα, πού ἀκούσαμε τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, αὐτό τῆς θεραπείας τῆς αἱμορροούσης γυναίκας.
«Ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (2 Τιμ. 2.1).
Μέ στοργή ἀπευθύνεται ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν μαθητή του, ἐπίσκοπο Ἐφέσου Τιμόθεο, γιά νά τοῦ εὐχηθεῖ καί συγχρόνως νά τόν προτρέψει: «ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». Νά ἐνισχύεσαι καί νά ἐνδυναμώνεσαι μέ τή χάρη τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος γνωρίζει τή σημασία καί τή δύναμη τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ. Γνωρίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλον τή δύναμη τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ, διότι ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς τόν διαβεβαίωσε γι᾽ αὐτήν. «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου», τοῦ εἶπε ὁ Χριστός, ὅταν ἐκεῖνος τοῦ ζήτησε τρεῖς φορές νά τόν ἀπαλλάξει ἀπό τόν σκόλοπα τῆς σαρκός, προκειμένου νά διακονεῖ εὐχερέστερα τό Εὐαγγέλιο. «Σοῦ ἀρκεῖ ἡ χάρη μου, γιατί ἡ δύναμή μου ἀποδεικνύεται σέ ὅλη της τήν ἔκταση στήν ἀσθένεια καί τήν ἀδυναμία». Γι᾽ αὐτό καί συστήνει στόν μαθητή του Τιμόθεο νά ἀντλεῖ δύναμη ἀπό τή χάρη τοῦ Χριστοῦ.
«Καί ἀπῆλθεν καθ᾽ ὅλην τήν πόλιν κηρύσσων ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς» (Λουκ. 8.39).
Δύο ἐκ διαμέτρου ἀντίθετες ἀντιδράσεις μᾶς παρουσίασε στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Λουκᾶς. Δύο ἐκ διαμέτρου ἀντίθετες ἀντιδράσεις σέ ἕνα θαῦμα πού ἐπιτέλεσε ὁ Ἰησοῦς ἔξω ἀπό τήν χώρα τῶν Γαδαρηνῶν. Τό θαῦμα δέν εἶναι ἦταν ἕνα ἁπλό θαῦμα, μία ἁπλῆ θεραπεία. Ἦταν ἡ ἀπαλλαγή ἑνός ταλαίπωρου ἀνθρώπου ἀπό τά δαιμόνια πού κυριαρχοῦσαν μέσα του καί τόν εἶχαν μετατρέψει σέ ὄργανό τους. Χιλιάδες ἦταν οἱ δαίμνονες στήν ψυχή του, καθώς οἱ ἴδιοι ὁμολόγησαν, ἀπαντώντας «λεγεών», στήν ἐρώτηση τοῦ Χριστοῦ ποιό εἶναι τό ὄνομά τους.
Ἡ θεραπεία τοῦ δαιμονιζομένου δέν ἦταν ὅμως ἡ μόνη ἀπόδειξη τῆς δυνάμεως τοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἐξουσίας του ἀκόμη καί ἐπί τῶν δαιμονίων. Ἡ δύναμή του ἐπιβεβαιώθηκε ἀκόμη περισσότερο, ὅταν ἐπέτρεψε στά δαιμόνια νά εἰσέλθουν σέ μία ἀγέλη χοίρων πού βρισκόταν ἐκεῖ κοντά, ὅπως τοῦ ζήτησαν, καί νά τήν ὁδηγήσουν στό γκρεμό.
Ἔτσι ὁ Χριστός δέν θεράπευσε μόνο τόν δαιμονισμένο, ἀλλά προσπάθησε νά θεραπεύσει καί τούς Γαδαρηνούς ἀπό τήν ἀδιαφορία τους πρός τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἀπηγόρευε τήν ἐκτροφή χοίρων. Ἐκεῖνοι ὅμως δέν θέλησαν νά συνειδητοποιήσουν τό σφάλμα καί τήν ἀνυπακοή τους, καί ἀντί νά μετανοήσουν, νά ζητήσουν συγχώρηση, ζήτησαν ἀπό τόν Χριστό νά μήν μπεῖ στήν πόλη τους, ἀλλά νά ἀπομακρυνθεῖ ἀπό αὐτήν.
«Καί ἕτερον ἔπεσεν εἰς τήν γῆν τήν ἀγαθήν καί φυέν ἐποίησεν καρπόν ἑκατονταπλασίονα» (Λουκ. 8.8).
Σέ μία ἀπό τίς βασικές δραστηριότητες τοῦ ἀνθρώπου, τή σπορά, ἀναφέρθηκε ὁ Χριστός στήν πολύ γνωστή παραβολή τοῦ Σπορέως, τήν ὁποία ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. Ἀναφέρθηκε στή σπορά, γιά νά μᾶς ὑπενθυμίσει ὅτι ἐκτός ἀπό τή σπορά τῶν ὑλικῶν σπόρων, ὑπάρχει καί μία ἄλλη σπορά, ἡ πνευματική σπορά, ἡ σπορά τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.
«Καί προσελθών ἥψατο τῆς σοροῦ … καί εἶπεν· νεανίσκε, σοί λέγω, ἐγέρθητι» (Λουκ. 7.14).
Ἕνα πολύ γνωστό θαῦμα ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, τό θαῦμα τῆς ἀναστάσεως ἑνός νεαροῦ παιδιοῦ. Ὁ Χριστός συνάντησε τή νεκρική πομπή στήν εἴσοδο τῆς πόλεως Ναΐν καί ὁ πόνος μιᾶς χήρας μητέρας πού ἔχασε τό παιδί της, ἄγγιξε τήν ψυχή του.
Γνώριζε ὁ Ζωοδότης Κύριος πόσο μεγάλο εἶναι τό δῶρο τῆς ζωῆς γιά τόν ἄνθρωπο καί τί σημαίνει ἡ ἀπώλειά της. Γι᾽ αὐτό καί πλησίασε πρῶτα τή μητέρα γιά νά τήν παρηγορήσει καί νά τήν προτρέψει νά μήν κλαίει. Καί μπορεῖ ἡ μητέρα νά ἀπόρησε, μπορεῖ οἱ συγγενεῖς καί οἱ φίλοι νά διερωτήθηκαν πῶς θά μποροῦσε μία μητέρα πού εἶχε χάσει τό παιδί της νά μήν κλαίει, ὁ Χριστός ὅμως γνώριζε τί τῆς ἔλεγε. Γνώριζε ὅτι ὡς Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου μπορεῖ νά χαρίσει καί πάλι στό νεκρό παιδί τή ζωή, μπορεῖ νά τό ἐπαναφέρει ἀπό τήν ἀνυπαρξία στήν ὕπαρξη καί νά παρηγορήσει τήν ἀπαρηγόρητη μητέρα του.
«Καί ἔσται ὁ μισθός ὑμῶν πολύς, καί ἔσεσθε υἱοί Ὑψίστου» (Λουκ. 6.35).
Ἕναν κανόνα γιά τήν καθημερινή μας ζωή καί τή συμπεριφορά μας πρός τούς συνανθρώπους μας ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. Ἕναν κανόνα πού δέν μᾶς ὁρίζει κάποιος ἄνθρωπος ἀλλά ὁ Χριστός. Καλούμεθα νά τόν ἐφαρμόσουμε στή γῆ, ἀλλά ὁ μισθός τῆς ἐφαρμογῆς του θά μᾶς ἀποδοθεῖ στόν οὐρανό. Καλούμεθα νά τόν ἐφαρμόσουμε γιά λίγα χρόνια, ὅσο διαρκεῖ αὐτή ἡ ζωή μας, ἡ ἀμοιβή μας ὅμως θά εἶναι αἰώνια. Καί ὁ κανόνας αὐτός εἶναι ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους.
Ὁ Χριστός δέν μᾶς ζητᾶ τίποτε ὑπερβολικό ἤ παράλογο. Μᾶς ζητᾶ νά κάνουμε αὐτό τό ὁποῖο θέλουμε νά κάνουν καί σέ μᾶς οἱ ἄλλοι. Ὅπως θέλετε, λέγει, νά σᾶς φέρονται οἱ ἄνθρωποι, νά φέρεσθε καί ἐσεῖς σέ αὐτούς.
Τί πιό ἁπλό, τί πιό φυσικό; Καί ὅμως ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τόν «παλαιό» ἄνθρωπο πού ἔχουμε μέσα μας, μέ τόν ἐγωιστή, τόν σκληρό, αὐτόν πού θέλει νά ἀνταποδώσει αὐτό πού τοῦ ἔκαμε ὁ συνάνθρωπός του.
του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ.Θ
Εάν ζούσε στην εποχή μας ο κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ ίσως να μην του κέντριζε τόσο πολύ το ενδιαφέρον για το πώς μέσα από τις θρησκευτικές προϋποθέσεις του Προτεσταντισμού αναδύθηκε το καπιταλιστικό σύστημα, ώστε να γράψει το περίφημο έργο «Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού»[1]. Είναι βέβαιο όμως ότι θα εντυπωσιαζόταν από το πώς οι πουριτανικές τάσεις μιας ιδιάζουσας καλβινιστικής ηθικής η οποία κατατείνει να ορίζει την ομοιομορφία στην σκέψη και την συμπεριφορά, να καταρτίζει λίστα απαγορεύσεων, να λογοκρίνει, να απαιτεί συμμόρφωση, να διεκδικεί την αυθεντία, να παρουσιάζεται ως ο χωροφύλακας της παγκόσμιας ηθικής συνείδησης και να αναγορεύει τη διαφορετική άποψη ως «βέβηλο», έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση ενός ιδιότυπου κοινωνικού φαινομένου, με το όνομα «Woke culture», που φθάνει στα όρια του θρησκευτικού, ώστε ο φιλόσοφος Jean-François Braunstein στο δοκίμιό του «La Religion Woke»[2], να συγκρίνει το κίνημα αυτό με την αναβίωση του προτεσταντικού ευσεβισμού πριν από 200 χρόνια[3].
Άλλωστε, το όραμα των Καλβινιστών του 16ου αιώνα για την πόλη της Γενεύης[4] συμπίπτει με αυτό της Woke ιδεολογίας, το χτίσιμο δηλαδή μιας κοινωνίας επάνω σε μια ομοιόμορφη ηθική, σκέψη και συμπεριφορά, με ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά. Και για να το επιτύχουν αυτό οι θρησκευτικοί άρχοντες της Γενεύης είχαν ως κύριο καθήκον την επίβλεψη των δημοσίων και ιδιωτικών ηθών, αλλά και την επίμονη και αδιάκριτη παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής κάθε ατόμου[5]. Επισκέπτονταν χωρίς προειδοποίηση όλα τα σπίτια για να ερευνήσουν τις συνήθειες των μελών της κάθε οικογένειας και οι ελαφρότερες μορφές παρέκκλισης από τους κανόνες της πόλης τιμωρούνταν[6].
«Ἰδών δέ Σίμων Πέτρος προσέπεσεν τοῖς γόνασιν τοῦ Ἰησοῦ λέγων· ἔξελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι ἀνήρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε» (Λουκ. 5.8).
Στήν ὄχθη τῆς λίμνης Γεννησαρέτ ὁ Χριστός συναντᾶ ἕνα πλῆθος ἀνθρώπων πού ἤθελε νά τόν ἀκούσει, ἀλλά καί δύο πλοῖα, οἱ ἁλιεῖς τῶν ὁποίων ἔπλυναν τά δίκτυα τους μετά ἀπό μία κοπιαστική νύκτα. Ὁ Χριστός πλησίασε τό ἕνα καί παρακάλεσε τόν ἰδιοκτήτη του, τόν Πέτρο, νά ἀπομακρύνει τό πλοῖο του λίγο ἀπό τήν ξηρά, ὥστε νά μποροῦν οἱ ἄνθρωποι πού στεκόταν στήν ἀκτή νά τόν βλέπουν καί νά τόν ἀκοῦν καλύτερα, καθώς θά κήρυττε.
Ἦταν κόπος αὐτός γιά τόν Πέτρο, γιατί δέν μποροῦσε νά ὁλοκληρώσει τή δουλειά του καί νά ἐπιστρέψει στό σπίτι μου. Ὅμως τόν ἀνέλαβε, ἱκανοποιώντας τήν παράκληση τοῦ Ἰησοῦ καί διευκολύνοντας τό κήρυγμά του.
«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Μαρκ. 8.34).
Χθές, ἀδελφοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας ἑόρτασε τήν παγκόσμιο ὕψωση τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ· καί σήμερα, Κυριακή μετά τήν Ὕψωση, μᾶς ὑπενθυμίζει μέ τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τή σημασία τοῦ σταυροῦ στή ζωή μας. Διότι μπορεῖ ὁ Χριστός νά ἀνῆλθε στόν Σταυρό γιά τή σωτηρία μας, μπορεῖ ὁ Σταυρός του νά ἀποτελεῖ σύμβολο δυνάμεως καί ἐλπίδος γιά ὅσους πιστεύουν σ᾽ Αὐτόν, ὅμως δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ θεωρητική πίστη, χρειάζεται καί ἡ πρακτική ἀπόδειξή της. Καί αὐτή γίνεται μέ τόν τρόπο πού μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Χριστός στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, λέγοντας «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι».
Αὐτή τήν πρόσκληση ἀπηύθυνε καί σέ μᾶς σήμερα, ἑορτή τῆς παγκοσμίου ὑψώσεως τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καλώντας μας νά προσκυνήσουμε τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, τόν Σταυρό πού ἀπό ξύλο κατάρας καί τιμωρίας, μεταβλήθηκε χάρη στή θυσία τοῦ Χριστοῦ σέ ξύλο ἀπό τό ὁποῖο ἐπήγασε ἡ ζωή γιά τόν κάθε ἄνθρωπο πού θά πιστεύσει στόν Χριστό.
Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Χριστός ἐπέλεξε νά μᾶς χαρίσει τή σωτηρία μέ αὐτόν τόν ὀδυνηρό καί ἐξευτελιστικό τρόπο;
Θά μποροῦσε, ἀσφαλῶς, νά μᾶς χαρίσει τήν ἄφεση καί τή λύτρωση χωρίς νά χρειασθεῖ ἡ δική του θυσία, ὅμως δέν ἐπέλεξε αὐτή τήν εὔκολη λύση. Θά μποροῦσε νά πεῖ στόν καθένα μας, ὅπως εἶχε πεῖ καί στόν παραλυτικό «τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου».
«Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν Υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν … ἔχῃ ζωήν αἰώνιον» (Ἰωάν. 3.16).
Κυριακή πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ καί ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τήν πρώτη Θεομητορική ἑορτή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Τιμᾶ τό Γενέσιο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Τί εἶναι ὅμως ἡ σημερινή ἑορτή; Τί εἶναι τό Γενέσιο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου; Εἶναι ἕνα χειροπιαστό δεῖγμα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. Ἕνα δεῖγμα τῆς ἀγάπης, στήν ὁποία ἀναφέρθηκε ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, λέγοντας: «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν Υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκεν». Τόσο ἀγάπησε ὁ Θεός τόν κόσμο, ὥστε προσέφερε τόν μονογενῆ του Υἱό χάρη τῶν ἀνθρώπων. Καί πῶς τόν προσέφερε; Τόν προσέφερε ἐνανθρωπήσαντα διά τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Σήμερα γίνεται τό πρῶτο θαῦμα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἁμαρτωλό ἄνθρωπο. Γεννᾶται ὡς καρπός τῆς προσευχῆς τῶν ἁγίων καί εὐσεβῶν γονέων της, τοῦ Ἰωακείμ καί τῆς Ἄννης, ἡ Παναγία μας, αὐτή διά τῆς ὁποίας ἐπρόκειτο νά γίνει ὁ Θεός ἄνθρωπος, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο.
«Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας ὑπέρ πάντων ἀνθρώπων» (1 Τιμ. 2.1).
Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, ἀρχή τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθύνει μία παράκληση πρός ὅλους μας μέσα ἀπό τήν ἐπιστολή του πρός τόν μαθητή του, ἐπίσκοπο Ἐφέσου Τιμόθεο.
Δέν ζητᾶ ὁ ἀπόστολος κάτι ἀπό ἐμᾶς, δέν θέλει κάτι γιά τόν ἑαυτό του. Μᾶς ζητᾶ νά προσευχόμεθα καί νά παρακαλοῦμε καί νά δεόμεθα στόν Θεό γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους.
Του π. Αθανάσιου Νίκου
Μπορεί, άραγε, ένας υπολογιστής να κάνει επιστημονικές ανακαλύψεις, να καταστρώνει επιστημονικά πειράματα και να παρέχει επιστημονικές εξηγήσεις; Όταν οι πραγματικοί επιστήμονες κάνουν αυτά τα πράγματα, χρησιμοποιούν άραγε διαδικασίες που θα μπορούσαν να εκτελεσθούν από ένα πρόγραμμα υπολογιστή; Μπορούν άραγε οι υπολογιστές να προγραμματιστούν έτσι ώστε να είναι καλύτεροι από τους επιστήμονες στο να κάνουν κάποια είδη επιστημονικών ανακαλύψεων; Μέχρι πολύ πρόσφατα, σχεδόν κάθε φιλόσοφος απαντούσε με ένα βροντερό όχι σε κάθε ένα από τα παραπάνω ερωτήματα. Οι φιλόσοφοι συχνά απέρριπταν αυτές τις δυνατότητες με τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχει «λογική» της επιστημονικής ανακάλυψης, ή ότι δεν υπάρχει τρόπος με τον οποίο ένας υπολογιστής θα μπορούσε να εισαγάγει νέες θεωρητικές έννοιες που δεν έχουν ήδη προσδιοριστεί στο πρόγραμμά του. Όμως, τα τελευταία τριάντα χρόνια, η έρευνα στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της γνωσιακής ψυχολογίας έχει συμβάλει αρκετά στην υπονόμευση αυτών των αρνητικών συμπερασμάτων. Η επιστήμη των υπολογιστών μάς διδάσκει ότι οι υπολογιστές μπορούν να προγραμματιστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν πολύ καλύτερη επιστημονική δουλειά από όσο οι φιλόσοφοι είχαν πιστέψει ότι ήταν δυνατό, και η γνωσιακή ψυχολογία μάς διδάσκει ότι στην πράξη οι επιστήμονες τα καταφέρνουν λιγότερο καλά από όσο οι φιλόσοφοι είχαν φανταστεί.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η προσπάθεια να σχεδιαστούν, να εφαρμοστούν και να δοκιμαστούν προγράμματα υπολογιστών τα οποία επιλύουν προβλήματα με νοήμονα τρόπο. Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι η νίκη στο σκάκι, η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας, η απάντηση ερωτήσεων γύρω από μια ιστορία, η ανακάλυψη φυσικών νόμων, η εξαγωγή αιτιακών σχέσεων από μεγάλες βάσεις δεδομένων, ή οποιοδήποτε άλλο γνωσιακού χαρακτήρα έργο που παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η σύγχρονη υπολογιστική γνωσιακή ψυχολογία κάνει κάτι διαφορετικό αν και στενά συνδεδεμένο μ’ αυτό. Στη γνωσιακή ψυχολογία ο στόχος είναι να διατυπωθούν ακριβείς περιγραφές των υπολογιστικών διαδικασιών με τις οποίες οι άνθρωποι συλλογίζονται, σκέφτονται, θυμούνται, αναγνωρίζουν, επιλύουν προβλήματα, μαθαίνουν ή εκτελούν οποιοδήποτε άλλο γνωσιακό έργο.
