Σάββατο 24 Αυγούστου 2024
Κυριακή Θ' Ματθαίου: Πιστεύω στον Θεό σημαίνει εμπιστεύομαι τον Θεό.
Παρασκευή 16 Αυγούστου 2024
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Του π. Αθανάσιου Νίκου
Μπορεί, άραγε, ένας υπολογιστής να κάνει επιστημονικές ανακαλύψεις, να καταστρώνει επιστημονικά πειράματα και να παρέχει επιστημονικές εξηγήσεις; Όταν οι πραγματικοί επιστήμονες κάνουν αυτά τα πράγματα, χρησιμοποιούν άραγε διαδικασίες που θα μπορούσαν να εκτελεσθούν από ένα πρόγραμμα υπολογιστή; Μπορούν άραγε οι υπολογιστές να προγραμματιστούν έτσι ώστε να είναι καλύτεροι από τους επιστήμονες στο να κάνουν κάποια είδη επιστημονικών ανακαλύψεων; Μέχρι πολύ πρόσφατα, σχεδόν κάθε φιλόσοφος απαντούσε με ένα βροντερό όχι σε κάθε ένα από τα παραπάνω ερωτήματα. Οι φιλόσοφοι συχνά απέρριπταν αυτές τις δυνατότητες με τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχει «λογική» της επιστημονικής ανακάλυψης, ή ότι δεν υπάρχει τρόπος με τον οποίο ένας υπολογιστής θα μπορούσε να εισαγάγει νέες θεωρητικές έννοιες που δεν έχουν ήδη προσδιοριστεί στο πρόγραμμά του. Όμως, τα τελευταία τριάντα χρόνια, η έρευνα στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της γνωσιακής ψυχολογίας έχει συμβάλει αρκετά στην υπονόμευση αυτών των αρνητικών συμπερασμάτων. Η επιστήμη των υπολογιστών μάς διδάσκει ότι οι υπολογιστές μπορούν να προγραμματιστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν πολύ καλύτερη επιστημονική δουλειά από όσο οι φιλόσοφοι είχαν πιστέψει ότι ήταν δυνατό, και η γνωσιακή ψυχολογία μάς διδάσκει ότι στην πράξη οι επιστήμονες τα καταφέρνουν λιγότερο καλά από όσο οι φιλόσοφοι είχαν φανταστεί.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η προσπάθεια να σχεδιαστούν, να εφαρμοστούν και να δοκιμαστούν προγράμματα υπολογιστών τα οποία επιλύουν προβλήματα με νοήμονα τρόπο. Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι η νίκη στο σκάκι, η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας, η απάντηση ερωτήσεων γύρω από μια ιστορία, η ανακάλυψη φυσικών νόμων, η εξαγωγή αιτιακών σχέσεων από μεγάλες βάσεις δεδομένων, ή οποιοδήποτε άλλο γνωσιακού χαρακτήρα έργο που παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η σύγχρονη υπολογιστική γνωσιακή ψυχολογία κάνει κάτι διαφορετικό αν και στενά συνδεδεμένο μ’ αυτό. Στη γνωσιακή ψυχολογία ο στόχος είναι να διατυπωθούν ακριβείς περιγραφές των υπολογιστικών διαδικασιών με τις οποίες οι άνθρωποι συλλογίζονται, σκέφτονται, θυμούνται, αναγνωρίζουν, επιλύουν προβλήματα, μαθαίνουν ή εκτελούν οποιοδήποτε άλλο γνωσιακό έργο.
Τρίτη 13 Αυγούστου 2024
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: ΕΟΡΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καὶ Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας
ΠΡΟΣ
τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
«Ἡ μετά τόκον παρθένος καί μετά θάνατον ζῶσα, σῴζοις ἀεί, Θεοτόκε, τήν κληρονομίαν σου».
Στή ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου ἀλλά καί στή ζωή τοῦ κόσμου συμβαίνουν πολλά παράδοξα καί ἀνεξήγητα γεγονότα. Γεγονότα πού κανείς δέν μπορεῖ νά προβλέψει, ἀλλά καί γεγονότα πού διαφέρουν ἀπό ὅλα ἐκεῖνα μέ τά ὁποῖα εἶναι ἐξοικειωμένος ὁ ἄνθρωπος καί ἀκολουθοῦν τούς νόμους τῆς φύσεως.
Καί ἐάν ὅλα αὐτά τά παράδοξα καί ἀνεξήγητα γεγονότα τίς περισσότερες φορές περνοῦν ἀπαρατήρητα ἀπό τούς πολλούς ἤ δέν ἔχουν εὐρύτερη σημασία, τό διπλό παράδοξο καί ἀνεξήγητο γεγονός, τό ὁποῖο ἑορτάζουμε καί τιμοῦμε πανηγυρικά σήμερα, ἀποτελεῖ ἕνα μοναδικό γεγονός στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους μέ ἀνυπέρβλητη σημασία γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἀπαλλαγή του ἀπό τά δεσμά τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας. Εἶναι ἕνα γεγονός, τό ὁποῖο ἀνατρέπει τούς ὅρους τῆς φύσεως, ὄχι γιά νά φέρει ἀναστάτωση καί ἀταξία, ἀλλά γιά νά φέρει τήν καταλλαγή καί τήν ἄφεση. Εἶναι ἕνα γεγονός, τό ὁποῖο διατρανώνει τή δύναμη τοῦ Θεοῦ καί τό μεγαλεῖο τῆς ἀγάπης του γιά τό πλάσμα του. Εἶναι ἕνα γεγονός, τό ὁποῖο, ἄν καί ἀπρόσιτο καί δυσερμήνευτο ἀπό τόν ἀνθρώπινο νοῦ, δέν ἀμφισβητεῖται καί δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ, διότι ἀποδεικνύεται καί τεκμηριώνεται ἀπό χιλιάδες γεγονότα πού ἀκολουθοῦν. Εἶναι ἕνα γεγονός, τό ὁποῖο μέ βεβαιότητα μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι δέν πρόκειται νά ἐπαναληφθεῖ καί ἀποτελεῖ μέγα θαῦμα.
Τετάρτη 7 Αυγούστου 2024
ΚΥΡΙΑΚΗ META THN EΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ
«Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοί τά ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν καί μή ἑαυτοῖς ἀρέσκειν» (Ρωμ. 15.1).
Μία ἀπό τίς σπάνιες περιπτώσεις στίς ὁποῖες ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρεται στούς δυνατούς, εἶναι καί αὐτή πού ἀκούσαμε στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Δυνατοί γιά τόν ἀπόστολο δέν εἶναι αὐτοί πού ἔχουν χρήματα, κοσμική ἐξουσία, δόξα, σωματική δύναμη, ἀλλά αὐτοί πού ἔχουν μία δύναμη ἐσωτερική, πού ἔχουν τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τούς ἐνισχύει, ὥστε νά μποροῦν νά διακηρύσσουν, ὅπως ὁ ἴδιος, «ὅταν ἀσθενῶ τότε ἰσχυρός εἰμί».
Ἔτσι, ὅταν σήμερα ἀναφέρεται ὁ ἀπόστολος στούς δυνατούς πού ἔχουν χρέος νά βαστάζουν τά ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων καί χρησιμοποιεῖ γι’ αὐτούς τό πρῶτο ἑνικό πρόσωπο, συμπεριλαμβάνοντας καί τόν ἑαυτό του, δέν μιλᾶ μέ ὑπεροψία, δέν μιλᾶ ἀπό θέσεως ἰσχύος. Αὐτά τά αἰσθήματα δέν ἔχουν ἄλλωστε καμία θέση στήν ψυχή τοῦ ταπεινοῦ ἀποστόλου πού γνωρίζει πόσο ἀσθενής εἶναι ἡ ἀνθρώπινη φύση, πόσο «ὀστράκινο» εἶναι τό ἀνθρώπινο σῶμα καί πόσο ἀδύναμος καί ἀνίκανος εἶναι ὁ ἄνθρωπος χωρίς τή δύναμη καί τήν ἐνίσχυση τοῦ Θεοῦ.
Δευτέρα 5 Αυγούστου 2024
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ TOY ΣΩΤΗΡΟΣ
«Πρό αἰώνων κεκαλυμμένον μυστήριον ἐπ᾽ ἐσχάτων ἐφανέρωσεν ἡ φρικτή σου μεταμόρφωσις».
Αὐτό τό «κεκαλυμμένο μυστήριο» τῆς θεότητος τοῦ Ἰησοῦ ἀποκαλύπτει ἡ σημερινή ἑορτή ὄχι μόνο στούς τρεῖς μαθητές τοῦ Κυρίου, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, πού τόν συνόδευσαν στό ὄρος Θαβώρ ἀλλά καί σέ ὅλους ἐμᾶς πού τιμοῦμε καί πανηγυρίζουμε τή μεγάλη αὐτή δεσποτική ἑορτή τῆς θείας Μεταμορφώσεως.
Σήμερα ἀποκαλύπτεται τό μυστήριο τῆς θεότητος τοῦ Θεανθρώπου, ὁ ὁποῖος συγκαταβαίνοντας στήν ἀδυναμία μας κάλυψε τή δόξα καί τή λάμψη τῆς θεότητός του μέ τό ἔνδυμα τῆς ἀνθρώπινης σάρκας, γιά νά μπορέσουμε νά τόν δοῦμε καί νά τόν πλησιάσουμε.
Δέν θέλησε ὅμως νά μᾶς στερήσει τή δυνατότητα νά δοῦμε καί ποιός ὄντως εἶναι αὐτός πού μᾶς καλεῖ νά τόν πιστεύσουμε καί νά τόν ἀκολουθήσουμε. Δέν θέλησε νά μᾶς στερήσει τή δυνατότητα νά λάβουμε μία πρόγευση αὐτῶν πού ὑπόσχεται ὅτι μᾶς περιμένουν στήν οὐράνια βασιλεία του.
Παρασκευή 2 Αυγούστου 2024
ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
«Ἔχοντες χαρίσματα κατά τήν χάριν τήν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα …» (Ρωμ. 12.6).
Μέ αὐτά τά λόγια προσπαθεῖ νά διδάξει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος τούς χριστιανούς τῆς Ρώμης δύο μεγάλες ἀλήθειες. Ἡ μία εἶναι ὅτι κάθε ἄνθρωπος ἔχει διαφορετικές ἱκανότητες καί διαφορετικά χαρίσματα ἀπό τόν συνάνθρωπό του, κανένας δέν εἶναι ὅμως χωρίς χαρίσματα καί χωρίς ἱκανότητες. Ἡ δεύτερη ἀλήθεια εἶναι ὅτι τό ὅ,τι ἔχουμε δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς δικῆς μας προσπαθείας ἤ τοῦ δικοῦ μας μόχθου, ἀλλά εἶναι χάρισμα τοῦ Θεοῦ, εἶναι δωρεά τοῦ Θεοῦ πού δέν μᾶς δόθηκε τυχαῖα, ἀλλά μᾶς δόθηκε ἀφενός ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις πού ἔχουμε γιά νά τήν καλλιεργήσουμε καί ἀφετέρου προκειμένου μέσω αὐτῆς τῆς δωρεᾶς νά ἐπιτύχουμε τόν στόχο καί τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, νά φθάσουμε δηλαδή στόν Θεό.