Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2022

ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΓΙΑΣΜΟ



Ο Μεγάλος γιασμός τελεται κάθε χρόνο τήν 5η καί 6η ανουαρίου. Πολλοί εναι ατοί ο ποοι ρωτον ν γιασμός ατός πίνεται, χρησιμοποιεται γιά ραντισμό, φυλάσσεται στά σπίτια καί ν ντικαθιστ τή θεία Κοινωνία. Τό κείμενο πού κολουθε, μεταγλωττισμένο στή νεοελληνική, ποτελε «εδική γνωμοδότηση περί το θέματος το Μεγάλου γιασμο, δηλ. πς λαμβάνεται ατός παρά τν χριστιανν, άν φυλάσσεται καί άν π' ατόν μεταλαμβάνουν» ο πιστοί, συνταχθέν πό το μακαριστο Μητροπολίτου Πατρν κυρο Νικοδήμου. ρχικς ατή δημοσιεύθηκε στά ΔΙΠΤΥΧΑ το τους 1999 (σσ. οη΄-π΄), πρός νημέρωση τν ελαβέστατων φημερίων καί πληροφόρηση τν πιστν.

1. πάρχει διαφορά νάμεσα στό Μεγάλο γιασμό πού τελεται τήν παραμονή τν Θεοφανείων καί κενον τς κύριας μέρας τς ορτς;
Μεγάλος γιασμός πού τελεται τήν παραμονή τν Θεοφανείων καί νήμερα τς ορτς εναι κριβς διος. σφαλμένα κάποιοι θεωρον τι δθεν τελεται τήν παραμονή «μικρός γιασμός» καί τήν πόμενη «Μέγας». Καί στίς δύο περιπτώσεις τελεται Μεγάλος γιασμός. Μικρός γιασμός τελεται τήν πρώτη μέρα κάθε μήνα, καθώς καί κτάκτως ταν τό ζητον ο χριστιανοί σέ διάφορες περιστάσεις (γκαίνια οκιν, καταστημάτων καί δρυμάτων, σέ θεμελίωση κτισμάτων κ.λπ.). Μεγάλος γιασμός τελεται μόνο δύο φορές τό χρόνο (τήν 5η καί 6η ανουαρίου) στό Ναό.

2. Πο
φυλάσσεται Μέγας γιασμός καί γιά ποιό λόγο;
Μεγάλος γιασμός φυλάσσεται λο τό χρόνο στό Ναό. Φυλάσσεται χι νευ λόγου. Καί λόγος δέν εναι λλος, παρά γιά νά «μεταλαμβάνεται» πό τούς πιστούς πό ρισμένες συνθκες καί προϋποθέσεις. Συνηθισμένη εναι η περίπτωση πού φορ στούς διατελοντες πό πιτίμιο το Πνευματικο, πού μποδίζει τή συμμετοχή τους στη θεία Κοινωνία, γιά ρισμένο καιρό, καί εθισται νά δίδεται σέ ατούς, γιά ελογία καί παρηγοριά τους, Μέγας γιασμός. Κανένα κώλυμα δέν φίσταται πρός τοτο, φ' σον μάλιστα βρίσκονται «ν μετανοί καί ξομολογήσει». παραίτητα μως πρέπει νά συνειδητοποιον τι Μέγας γιασμός δέν ποκαθιστ οτε ντικαθιστ τή θεία Κοινωνία το Σώματος καί το Αματος το Χριστο, γιά τήν ποία φείλουν μέ τή μετάνοια νά προετοιμάζονται, γιά νά παλλαγον πό τά κωλύματα τς μαρτίας, στε νά ξιωθον νά κοινωνήσουν τό ταχύτερο.

3. Μπορε
Μέγας γιασμός νά φυλάσσεται στό σπίτι καί νά πίνουν π' ατόν σέ καιρό σθένειας γιά ποτροπή βασκανίας καί κάθε σατανικς νέργειας;
πάντηση εναι θετική. Παρέχεται π' ατό τοτο τό ερό κείμενο τς κολουθίας το Μεγάλου γιασμο, πού προβλέπει «να πάντες ο ρυόμενοι καί μεταλαμβάνοντες χοιεν ατό (τό γιασμένον δωρ...) πρός ατρείαν παθν, πρός γιασμόν οκων, πρός πσαν φέλειαν πιτήδειον», καί δή καί «δαίμοσιν λέθριον, τας ναντίαις δυνάμεσιν πρόσιτον» (πρβλ. καί τή συναφή εχή σέ βασκανία· «φυγάδευσαν καί πέλασαν πσαν διαβολικήν νέργειαν, πσαν σατανικήν φοδον καί πσαν πιβουλήν... καί φθαλμν βασκανίαν τν κακοποιν νθρώπων»). ναντίρρητα χειραγωγεται μέ τόν τρόπο ατό πιστός νά ποφεύγει λλες διεξόδους («ξόρκια», μαγεες καί λλες μεθοδεες το πονηρο), καί νά καταφεύγει στά γκυρα «γιάσματα» τς κκλησίας, πως εναι Μέγας γιασμός, λλά καί «μικρός» λεγόμενος γιασμός, ς συνειδητό μέλος τς κκλησίας, τς ταμειούχου τς θείας χάριτος, καί μέτοχος τν γιαστικν της μέσων. Προϋποτίθεται βέβαια τι στίς οκίες που φυλάσσεται Μέγας γιασμός, καί τό καντήλι θά νάβει καί θά καίει πιμελς, καί ελάβεια θά πάρχει στά μέλη τς οκογενείας, τούς συζύγους καί τά παιδιά, καί θά ποφεύγεται κάθε ατία πού ποδιώχνει τή θεία χάρη (πως βλασφημίες λλες σχημοσύνες).

4. Ποιά
σχέση νηστείας καί Μεγάλου γιασμο;
στορική ρχή το Μεγάλου γιασμο εναι ξς: Στήν ρχαία κκλησία τήν παραμονή τν Θεοφανείων -πως τήν παραμονή το Πάσχα καί τς Πεντηκοστς- γινόταν βάπτιση τν Κατηχουμένων, δηλ. τν νέων χριστιανν. Τά μεσάνυχτα τελονταν γιασμός το δατος γιά τήν τελετή το Βαπτίσματος· τότε εσήχθη συνήθεια -πως μς πληροφορε γιος ωάννης Χρυσόστομος- ο χριστιανοί νά παίρνουν πό τό γιασμένο νερό καί νά πίνουν νά τό μεταφέρουν στά σπίτια τους γιά ελογία καί νά τό διατηρον λόκληρο τό χρόνο· «Διά τοτο καί ν μεσονυκτί κατά τήν ορτήν ταύτην παντες δρευσάμενοι, οκαδε τά νάματα ποτίθενται, καί ες νιαυτόν λόκληρον φυλάττουσιν» (Λόγος ες τό γιον βάπτισμα το Σωτρος· ΡG 49, 366). 
ργότερα μως, σέ καιρούς λειτουργικς παρακμς, κολουθία το γιασμο πομονώθηκε πό ατή το Βαπτίσματος, παρόλο πού διατήρησε πολλά στοιχεα του. Παρέμεινε συνήθεια στε ο πιστοί νά παίρνουν πό τό γιασμένο νερό «πρός γιασμόν οκων», πως ναφέρει καθαγιαστική εχή το Μεγάλου γιασμο.

Νωρίς
πίσης πικράτησε συνήθεια τς νηστείας πρίν πό τήν ορτή τν Θεοφανείων, γιά δύο λόγους:
Πρ
το, ο δύο μεγάλες ορτές τν Χριστουγέννων καί τν Θεοφανείων στήν ρχαία κκλησία ταν νωμένες σέ μία, ατή τν Θεοφανείων πιφανείων, πού τελοταν τήν 6η ανουαρίου (συνήθεια πού διατηρεται στήν ρμενική κκλησία μέχρι σήμερα)· μως γιος ωάννης Χρυσόστομος (4ος α.) χώρισε τίς δύο γιορτές καί ρισε μέν Γέννηση το Χριστο νά γιορτάζεται τήν 25η Δεκεμβρίου, δέ Βάπτιση καί φανέρωση τς γίας Τριάδας τήν 6η ανουαρίου. Πρίν πό κάθε Δεσποτική ορτή προηγονταν νηστεία γιά τήν ψυχική καί σωματική κάθαρση τν πιστν. ς θυμηθομε πώς νηστεία χει μέσα της τό στοιχεο το πένθους γιά τίς μαρτίες. τσι ταν χώρισαν ο δύο ορτές, νηστεία πού προηγονταν κολούθησε τήν ορτή τν Χριστουγέννων· γι' ατό κκλησία ρισε νά νηστεύουμε μόνο τήν παραμονή τν Θεοφανείων σάν προετοιμασία γιά τήν ορτή, καί χι περισσότερες μέρες, γιατί βρισκόμαστε σέ ορταστική περίοδο, τό γιο Δωδεκαήμερο.
Καί δεύτερο· ρχαία συνήθεια ταν πίσης ατοί πού θά βαπτίζονταν νά νηστεύουν καί μαζί μέ ατούς ο νάδοχοι, ο συγγενες, λλά καί λλοι χριστιανοί ο ποοι τηροσαν θελοντικά νηστεία «πέρ τν βαπτιζομένων». Δέν ταν λοιπόν δύσκολο στή συνείδηση τν χριστιανν νά συνδεθον πόση το γιασμο καί νηστεία, χωρίς νά πάρχει ατιώδης σχέση μεταξύ ατν.  
τσι λοιπόν, μεταφέροντας τό ζήτημα στή σημερινή ποχή μπορομε νά πομε τι ο τακτικς μεταλαμβάνοντες τν γίων Μυστηρίων καί τηροντες τίς νηστεες τς κκλησίας μας, πως καί τς 5ης ανουαρίου, εναι δη τοιμοι στε νά πιον πό τό Μεγάλο γιασμό τς 5ης καί 6ης ανουαρίου
(Ο Μέγας Αγιασμός πίνεται καθημερινά (χωρίς νηστεία) από τα Θεοφάνεια μέχρι και την απόδοση της εορτής). 
Τέλος σοι κτάκτως πίνουν πό τό Μεγάλο γιασμό πού φυλάσσουν στό σπίτι τους, σέ ρες σθενειν καί κινδύνων κ.λπ., μετά νευ νηστείας, ς μήν στερον στήν πνευματική νηστεία πέχοντες «πό παντός μολυσμο σαρκός τε καί πνεύματος, πιτελοντες γιωσύνην ν φόβ Θεο» (Β΄ Κορ. 7,1).


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...