ΚΥΡΙΑΚΗ B´ ΛΟΥΚΑ: Ο χρυσός κανόνας της ζωής του χριστιανού.

 

«Καί ἔσται ὁ μισθός ὑμῶν πολύς, καί ἔσεσθε υἱοί ὑψίστου» (Λουκ. 6.35).

Ἕναν κανόνα γιά τήν καθημε­ρι­νή μας ζωή καί τή συμπεριφορά μας πρός τούς συνανθρώπους μας ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγε­λι­κό ἀνάγνωσμα. Ἕναν κανόνα πού μᾶς ὁρίζει κάποιος ἄνθρωπος ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς καί ἔχει μεγάλο ἀντί­κρισμα καί σπουδαία ἀνταμοι­βή. Καλούμεθα νά τόν ἐφαρμό­σουμε στή γῆ, ἀλλά ὁ μισθός τῆς ἐφαρμογῆς του θά μᾶς ἀποδοθεῖ στόν οὐρανό. Καλούμεθα νά τόν ἐφαρμόσουμε γιά λίγα χρόνια, ὅσο διαρκεῖ αὐτή ἡ ζωή μας, ὅμως ἡ ἀμοιβή μας θά εἶναι αἰώνια.

Ποιός εἶναι ὅμως αὐτός ὁ κανό­νας πού μᾶς δίδει ὁ Χριστός; Δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τήν ἐφαμογή τῆς ἀγάπης στίς σχέσεις μας μέ τούς ἀνθρώπους. Δέν εἶναι ἄλλος, παρά τό νά κάνουμε πράξη στή ζωή μας τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον.

Δέν μᾶς ζητᾶ ὁ Χριστός τίποτε ὑπερβολικό ἤ παράλογο. Μᾶς ζητᾶ νά κάνουμε αὐτό τό ὁποῖο θέλουμε νά κάνουν καί σέ μᾶς οἱ ἄλλοι. «Καθώς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καί ὑμεῖς ποιεῖ­τε αὐτοῖς ὁμοίως». Ὅπως θέλετε, λέγει, νά σᾶς φέρονται οἱ ἄνθρωποι, νά φέρεσθε καί ἐσεῖς σέ αὐτούς.

Αββάς Δωρόθεος: Για όσους θέλουν να σωθούν.

 

Όσοι θέλουν να σωθούν, δεν προσέχουν καθόλου τα ελαττώματα του πλησίον, αλλά προσέχουν πάντοτε τις δικές τους αδυναμίες και έτσι προκόβουν.

Σαν εκείνον που είδε τον αδελφό του να αμαρτάνει και στενάζοντας βαθιά είπε: «Αλλοίμονό μου, γιατί σήμερα πέφτει αυτός, οπωσδήποτε αύριο θα πέσω εγώ».

Βλέπεις με ποιο τρόπο επιδιώκει τη σωτηρία του, πως προετοιμάζει την ψυχή του; Πως κατάφερε να ξεφύγει αμέσως από την κατάκριση του αδελφού του;

Γιατί, λέγοντας ότι «οπωσδήποτε θα αμαρτήσω και εγώ αύριο», έδωσε την ευκαιρία στον εαυτό του να ανησυχήσει και να φροντίσει για τις αμαρτίες που επρόκειτο δήθεν να κάνει. Και μ΄ αυτό τον τρόπο ξέφυγε την κατάκριση του πλησίον.

Και δεν αρκέσθηκε μέχρις εδώ, αλλά κατέβασε τον εαυτό του χαμηλότερα απ΄ αυτόν που αμάρτησε, λέγοντας: «Και αυτός μεν μετανοεί για την αμαρτία του, εγώ όμως δεν είναι σίγουρο ότι θα μετανοήσω, δεν είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρω, δεν είναι σίγουρο ότι θα έχω τη δύναμη να αλλάξω ζωή».

ΚΥΡΙΑΚΗ A´ ΛΟΥΚΑ: Οι δωρεές και οι ευλογίες του Θεού.

 

 

«Ἰδών δέ Σίμων Πέτρος προσέ­πε­σεν τοῖς γόνασιν τοῦ Ἰησοῦ λέγων· ἔξελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι ἀνήρ ἁμαρτω­λός εἰμι, Κύριε» (Λουκ. 5.8).

Στήν ὄχθη τῆς λίμνης Γεννησα­ρέτ συναντήσαμε σήμερα τόν Χρι­στό μαζί μέ ἕνα πλῆθος ἀνθρώ­πων πού ἤθελε νά τόν ἀκούσει. Ἐκεῖ ἦταν καί δύο πλοῖα, οἱ ἁλιεῖς τῶν ὁποίων ἔπλυναν τά δίκτυα τους μετά ἀπό μία κοπιαστική νύκτα. Ὁ Χριστός πλησίασε τό ἕνα ἀπό αὐτά καί παρακάλεσε τόν ἰδιοκτήτη του, τόν Πέτρο, νά ἀπομακρύνει τό πλοῖο του λίγο ἀπό τήν ξηρά, ὥστε νά μποροῦν οἱ ἄνθρωποι πού στεκόταν στήν ἀκτή νά τόν βλέ­πουν καί νά τόν ἀκοῦν καλύτερα, καθώς θά κήρυττε. Ἦταν ἕνας κόπος αὐτός γιά τόν Πέτρο, γιατί δέν μποροῦσε νά ὁλο­κληρώσει τή δουλειά του καί νά ἐπιστρέψει στό σπίτι μου. Ὅμως τόν ἀνέλαβε, ἱκανοποιώντας τήν πα­ράκληση τοῦ Ἰησοῦ καί διευκο­λύ­νοντας τό κήρυγμά του.

Ὅταν ὅμως τελείωσε ὁ Χριστός, ὁ Πέτρος βρέθηκε ἀντιμέτωπος μέ ἕνα δεύτερο αἴτημά του, μέ ἕναν μεγαλύτερο κόπο. Ὁ Χριστός τοῦ ζήτησε νά ἀνοιχθεῖ καί πάλι στό βάθος τῆς λίμνης καί νά ἁπλώσει τά δίκτυα του. Ἄν καί τοῦ φάνηκε παράλογο τό αἴτημα, ἀφοῦ ὁλό­κλη­­­ρη τή νύκτα εἶχαν κοπιάσει χωρίς ἀποτέλεσμα, ὁ Πέτρος ἀνταποκρί­θη­κε καί σέ αὐτό μέ προθυμία. «Ἐπί δέ τῷ ρήματί σου χαλάσω τά δίκτυα», εἶπε στόν Χριστό. Καί ἡ προθυμία του ἀνταμείφθηκε καί ἡ ὑπακοή του ἔλαβε τόν μισθό της.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ

 

«Εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄν­θρω­­πος ἐξ ἔργων νόμου … καί ἡ­μεῖς εἰς Χριστόν ἐπιστεύσαμεν» (Γαλ. 2.16).

Νόμος, ἔργα καί πίστη εἶναι τό τρί­πτυχο πού παρουσιάζει στό ση­μερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦ­λος, κάνοντας συγχρόνως μία προ­­σωπική ἀπο­κάλυψη, μία προ­σω­πική ἐξο­μο­λόγηση.

Γνωρίζοντας, λέει, ὅτι ὁ ἄνθρω­πος δέν μπορεῖ νά δικαι­ω­θεῖ ἀπό τά ἔργα τοῦ νόμου, πι­στεύ­σαμε στόν Χριστό γιά νά δικαιω­θοῦμε διά τῆς πίστεως.

Ὁ ἀπόστολος πού μᾶς ὁμιλεῖ δέν εἶναι ἕνα τυχαῖο πρόσωπο. Εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολογεῖ, ὑπῆρξε «ζηλωτής τῶν πα­­τρικῶν παραδόσεων»· ὑπῆρξε ἀκριβής με­­­λε­τητής καί πιστός τηρητής τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ. Ἔ­κανε ὅ,τι ἐπέτασσε ὁ Μωσαϊκός νό­μος μέ τή βεβαιότητα ὅτι εὐα­ρε­στεῖ στόν Θεό. Τί συ­νέβη, λοιπόν, ξαφνικά καί ἄλλαξε γνώμη σχε­τι­κά μέ τά ἔργα τοῦ νόμου καί τή χρ­ησιμότητά τους;

Γνώρισε τόν Χριστό καί κατενόη­σε ὅτι ὁ νόμος ἦταν «παιδαγωγός εἰς Χριστόν», δέν ἦταν ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

ΕΟΡΤΗ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

 

 

«Δεῦτε, πιστοί, τό ζωοποιόν ξύλον προ­­σ­κυνήσωμεν».

Αὐτή τήν πρόσκληση ἀπηύ­θυ­νε καί σέ μᾶς σήμερα, ἑορ­τή τῆς παγ­κο­σμίου ὑψώ­σεως τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυ­­­­ροῦ, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καλώντας μας νά προσκυνήσουμε τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, τόν Σταυρό πού ἀπό ξύλο κατάρας καί τιμωρίας, μεταβλήθηκε χάρη στή θυσία τοῦ Χριστοῦ σέ ξύλο, ἀπό τό ὁποῖο ἐπήγασε ἡ ζωή γιά τόν κάθε ἄνθρωπο πού θά πιστεύσει στόν Χρι­στό.

Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Χριστός ἐπέ­λεξε νά μᾶς χαρίσει τή σω­τηρία μέ αὐ­τόν τόν ὀδυνηρό καί ἐξευτελιστικό τρό­­­­πο;

Θά μποροῦσε, ἀ­σφα­­λῶς, νά μᾶς χαρίσει τήν ἄφε­ση καί τή λύτρωση χω­ρίς νά χρει­­α­σθεῖ ἡ δική του θυσία, ὅμως δέν ἐπέ­λεξε αὐτή τήν εὔκολη λύ­ση. Θά μποροῦσε νά πεῖ στόν καθένα μας, ὅπως εἶχε πεῖ καί στόν παραλυτικό «τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου».

Δέν τό κάνει ὅμως.Ἐπι­λέ­γει ἀντίθετα μία λύση πού ἔχει κόπο, πού ἔχει πόνο, πού ἔχει θυσία προσωπική γιά Ἐκεῖ­νον πού δέν εἶχε καμία συμ­μετοχή στή δική μας ἁμαρτία.

Ἐπιλέγει τόν δρόμο τῆς θυ­­σίας γιά νά μᾶς διδά­ξει ὅτι ἡ σω­τη­ρία μας δέν εἶ­ναι μία εὔκολη ὑπό­θε­ση, δέν εἶ­ναι μία ὑπό­θεση πού δέν χρει­­­­ά­ζεται κόπο καί δέν ἀ­παιτεῖ πόνο. Χρειάζεται καί κόπος καί πόνος, καί αὐτόν τόν προσφέρει πρῶτα ἀπό ὅλους ὁ Θεός γιά ἐμᾶς, γιά νά χαράξει καί σ᾽ αὐτή τήν περί­πτωση «ὁδόν σωτηρίας» καί νά μᾶς δείξει πῶς πρέπει νά πορευθοῦμε καί ἐμεῖς, ὥστε νά κερδίσουμε τή σωτηρία πού μᾶς διασφάλισε μέ τή δι­κή του θυσία.

Η Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού

Η Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού αποτελεί έναν σπουδαίο εορτολογικό σταθμό του εκκλησιαστικού έτους. Στις 14 Σεπτεμβρίου σύμπασα η Ορθοδοξία τιμά τον Σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως το «καύχημά» Της και η «δόξα» Της. Πηγές της εκκλησιαστικής μας ιστορίας αναφέρουν ότι η εορτή της Παγκόσμιας Ύψωσης είχε καθιερωθεί από τα αρχαία χρόνια, ίσως μάλιστα να είχε καθιερωθεί και από αυτόν τον Μέγα Κωνσταντίνο, κατά προτροπή προφανώς της μητέρας του αγίας Ελένης, αμέσως μετά την εύρεση του Τιμίου Ξύλου στα Ιεροσόλυμα, γύρω στο 330 μ.Χ.

Η τιμή προς τον Τίμιο Σταυρό ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους. Οι επιστολές του αποστόλου Παύλου είναι γεμάτες από χωρία με τα οποία ο μέγας απόστολος εξαίρει τον ρόλο του Σταυρού στην διαδικασία της σωτηρίας του κόσμου. Πρώτος ο Παύλος ομίλησε για την καύχηση του Σταυρού του Χριστού. Οι αποστολικοί Πατέρες ομιλούν και αυτοί με σεβασμό και τιμή προς το ιερό σύμβολο, μέσω του οποίου έγινε η καταλλαγή με το Θεό και επιτεύχθηκε η σωτηρία με την απολυτρωτική θυσία του Χριστού.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ (Αποστολικό Ανάγνωσμα)

 

 

«Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾽ οὗ ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται» (Γαλ. 6.14).

Δέν εἶναι σπάνιες οἱ ἐκμυστηρεύ­σεις τοῦ ἀποστόλου Παύλου στίς ἐπιστολές του. Συχνά ἀποκαλύπτει στούς ἀναγνῶστες του, τέκνα του πνευματικά, τά ὁποῖα ἐκεῖνος ἀνε­γέννησε ἐν Χριστῷ, τίς μύχιες σκέ­ψεις καί τά αἰσθήματά του. Συ­χνά δέν διστάζει νά ἀποκαλύψει καί ποιά εἶναι αὐτά πού τόν κάνουν νά καυχᾶται.

Κάθε ἄνθρωπος ἔχει στή ζωή του αὐτά πού τόν κάνουν νά καυχᾶται. Ἀλλά ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστο­λος Παῦλος ξεχωρίζει, ὄχι γιατί ἔχει πολλά γιά τά ὁποῖα μπο­ρεῖ νά καυχᾶται, ἀλλά γι᾽ αὐτά τά ὁποῖα ἐπιλέγει ἐκεῖνος ὡς καύχημά του. «Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Δέν ὑπάρχει ὁτι­δήποτε ἄλλο οὔτε πρόκειται νά ὑπάρ­ξει γιά τόν ἀπόστολο Παῦλο παρά μόνο ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου.

Το Γενέσιον της Θεοτόκου

 

Ἡ εὐλάβεια ποὺ δείχνει ἡ Ἐκκλησία στὴν Παναγία ριζώνει στὴν ὑπακοή της στὸν Θεό, στὴν ἑκούσια ἐπιλογή της νὰ δεχθεῖ μιὰ πρόσκληση ἀδύνατη στὰ ἀνθρώπινα μέτρα. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀνέκαθεν τόνιζε τὴ σύνδεση τῆς Παναγίας μὲ τὸν ἄνθρωπο καὶ χαίρεται γι’ αὐτὴν καὶ τὴ θεωρεῖ ὡς τὸν καλύτερο, καθαρότερο καὶ πιὸ ὑπέροχο καρπὸ τῆς ἀνθρώπινης Ἱστορίας καὶ τῆς ἀναζητήσεως τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, τῆς ἀναζητήσεως τοῦ ἔσχατου νοήματος, τοῦ ἔσχατου περιεχομένου τῆς ζωῆς τοῦ ἄνθρωπου.

Ἂν στὴ Δυτικὴ Χριστιανοσύνη ἡ εὐλάβεια πρὸς τὴν Παναγία περιστράφηκε γύρω ἀπὸ τὴν ἀειπαρθενία της, ἡ καρδιὰ τῆς εὐλάβειας, τῆς σκέψεως καὶ τῆς ἀγάπης τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς πρὸς τὴν Παναγία, ὑπῆρξε πάντοτε ἡ Μητρότητά της, ἡ σχέση σαρκὸς καὶ αἵματος ποὺ εἶχε μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ Ἀνατολὴ χαίρεται ποὺ ὁ ρόλος τοῦ ἀνθρώπου εἶναι βασικὸς στὸ θεῖο σχέδιο. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔρχεται στὴ γῆ, ὁ Θεὸς ἐμφανίζεται γιὰ νὰ λυτρώσει τὸν κόσμο, γίνεται ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἐνσωματώσει τὸν ἄνθρωπο στὴ θεϊκή του κλήση, καὶ σ’ αὐτὸ συμμετέχει ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα.

Άγιος Νεκτάριος: Ὁ χαρακτὴρ τοῦ μὴ κατ᾿ ἐπίγνωσιν ζηλωτοῦ.

 

Ὁ μὴ κατ᾿ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς κέκτηται μὲν ζῆλον ἀλλ᾿ οὐ κατ᾿ ἐπίγνωσιν, πλανᾶται ἐν ταῖς σκέψεσι καὶ ἐνεργείας αὐτοῦ καὶ ἐργαζόμενος δῆθεν ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ παραβαίνει τὸν νόμον τῆς πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπης.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (κήρυγμα)

«Καί λαβόντες οἱ γεωργοί τούς δούλους αὐτοῦ ὅν μέν ἔδειραν, ὅν δέ ἀπέκτειναν, ὅν δέ ἐλιθοβόλησαν» (Ματθ. 21.35)

Ἡ παραβολή τοῦ ἀμπελῶνος καί τῶν κακῶν γεωργῶν πού κακοποίησαν τούς δούλους τοῦ κυρίου τοῦ ἀμπελῶνος, ὅταν ἦρθαν γιά νά συγκεντρώσουν τούς καρπούς, ἑρμηνεύεται συνήθως ὡς μία παραβολή πού ἀναφέρεται στόν Ἰσραηλιτικό λαό καί τούς ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀγνοώντας ὅτι ὁ Θεός τούς ὅρισε γιά νά καθοδηγοῦν τόν ἐκλεκτό λαό του σύμφωνα μέ τίς ἐντολές πού Ἐκεῖνος τούς ἔδωσε, ἀδιαφόρησαν ἔναντι αὐτῶν καί κακοποίησαν τούς προφῆτες καί τούς κριτές καί ὅλους τούς ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ, οἰκειοποιούμενοι τήν κληρονομία τοῦ Θεοῦ χωρίς νά ἀποδίσουν τούς καρπούς πού ὄφειλαν.

Ἑρμηνεύοντας μέ τόν τρόπο αὐτό τήν παραβολή, συχνά, ἀδελφοί μου, πέφτουμε σέ μία παγίδα καί σέ ἕνα λάθος. Πιστεύουμε, δηλαδή, ὅτι ἡ παραβολή τοῦ Κυρίου ἔχει μία ἱστορική μόνο ἀναφορά, καί τό θέμα πού θίγει δέν μᾶς ἀφορᾶ προσωπικά. Ἔτσι ἀδιαφοροῦμε γιά τόν λόγο τοῦ Κυρίου, ὅπως περίπου ἔκαναν καί οἱ κακοί γεωργοί τῆς παραβολῆς.

Αποτομή της Τιμίας κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού

Εορτάζει σήμερα αδελφοί μου η Εκκλησία μας την μνήμη ενός μεγάλου ανδρός, ενός φοβερού ασκητού. Και η εορτή αυτή γίνεται με αφορμή ένα αποτρόπαιο και φρικιαστικό γεγονός. Το γεγονός της αποκεφάλισης αυτού του ανθρώπου. Μια αποκεφάλιση που γίνεται στο όνομα της ανομίας, στο όνομα της σαρκικής ηδονής, στο όνομα της αμετανοησίας. Ο Τίμιος Πρόδρομος αποκεφαλίζεται διότι έλεγξε τον Βασιλιά Ηρώδη για την άνομη σχέση που είχε με την γυναίκα του αδελφού του. Αποκεφαλίζεται διότι ουσιαστικά -αν και ήταν ο πρώτος μοναχός- υπερασπίσθηκε τον θεσμό του γάμου. Δεν μένει σιωπηλός μπροστά στην αμαρτία, διότι εάν έμενε σιωπηλός η σιωπή του αυτή θα ήταν μια έμμεση αποδοχή της άνομης πράξης του βασιλιά. Ο Ιωάννης λοιπόν από την έρημο, από τον Ιορδάνη ποταμό ελέγχει την αμαρτία…μάλλον καλύτερα, ελέγχει την αμετανοησία. Και το κάνει αυτό έτοιμος να δεχθεί και τις επιπτώσεις αυτού του ελέγχου. Γνωρίζει ο Ιωάννης ότι ελέγχοντας τον βασιλιά θα του στοιχίσει, όμως το τολμά. Το τολμά όχι διότι ήθελε να ικανοποιήσει την εμπάθειά του, δεν ελέγχει διότι ήθελε να δείξει ότι αυτός είναι ο καλός της υπόθεσης και οι άλλοι είναι οι κακοί. Μπαίνει στην διαδικασία του ελέγχου για να σώσει τον άνθρωπο που εμμένει στην αμαρτία του, που εμμένει στο σκοτάδι του. Ο έλεγχος του Αγίου Ιωάννου ήταν μια κραυγή αγωνίας, μια κραυγή αγάπης προς τον βασιλιά και κατ’επέκταση προς όλους τους ανθρώπους που έβλεπε να παραμένουν δέσμιοι των παθών τους, δηλαδή δούλοι της αμετανοησίας.

Ο Άγιος Θεοφάνης ο εν Ναούση.

Ο Άγιος Θεοφάνης Πολιούχος Ναούσης γεννήθηκε στα Γιάννενα μετά το 1590. Από νέος έφυγε για το Aγιον Όρος και κατατάχθηκε στην συνοδεία της Μονής του Δοχειαρίου, από τα πρώτα παραθαλάσσια μοναστήρια που αντικρίζει κανείς.

Η Κοίμησις, η Ταφή, η Ανάσταση και η Μετάσταση της Παναγίας.

Απομαγνωτοφωνημένη ομιλία του αρχιμ Αθανασίου Μυτιληναίου η οποία εκφωνήθη στις 14/08/1980 σε αγρυπνία της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Η θέσις, αγαπητοί μου, της Υπεραγίας Θεοτόκου, μέσα εις την ιστορία της σωτηρίας μας, είναι σημαντικοτάτη. Και τούτο διότι εστάθη το όργανον της σωτηρίας μας. Είναι εκείνη η οποία έδωσε τον εαυτόν της, να γίνει κλίμακα για να κατέλθει ο Θεός στη γη, και ταυτοχρόνως γίνεται κλίμακα για να ανέλθει ολόκληρη η ανθρωπότητα στον ουρανό.

Λόγος στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού (Αγίου Λουκά του ιατρού αρχιεπ. Συμφερουπόλεως)

Ἡ μεγάλη γιορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου μᾶς δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ θυμηθοῦμε τὰ λόγια του Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ: «Οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; Τὰ ρήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ’ ἐμαυτοῦ οὐ λαλῶ, ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα. Πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί. εἰ δὲ μή, διὰ τὰ ἔργα αὐτὰ πιστεύετέ μοι» (Ἰωάν. 14, 10-11).

Μεγάλα καὶ ἀμέτρητα ἦταν τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ: μὲ ἕνα μόνο λόγο του ἀνέστησε τὴν κόρη τοῦ Ἰαείρου, τοῦ ἀρχισυναγώγου, τὸν γιὸ τῆς χήρας τῆς Ναΐν, ἀκόμα καὶ τὸν Λάζαρο, ὁ ὁποῖος ἦταν στὸν τάφο τέσσερεις ὁλόκληρες ἡμέρες. Μὲ ἕνα λόγο του μόνο ἐπιτίμησε τοὺς ἀνέμους καὶ τὰ κύματα τῆς λίμνης Γεννησαρὲτ καὶ ἔγινε ἀπόλυτη γαλήνη. Μὲ πέντε ψωμιὰ καὶ δύο ψάρια χόρτασε πέντε χιλιάδες ἀνθρώπους, χωρὶς γυναῖκες καὶ παιδιά, καὶ μὲ τέσσερα ψωμιὰ τέσσερεις χιλιάδες.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Η αγάπη είναι ο δρόμος προς την Σωτηρία.

Τό νά προσφέρεις στούς ἄλλους φαίνεται βαρύ, ἡ ἀγάπη ὅμως τό κάνει ἐλαφρύ.

Τό νά παίρνεις ἀπό τούς ἄλλους φαίνεται εὐχάριστο, ἡ ἀγάπη ὅμως τό κάνει δυσάρεστο.

Τό νά κακολογεῖς τούς ἄλλους φαίνεται ἀπολαυστικό, ἡ ἀγάπη ὅμως τό κάνει πικρό.

Γιά τήν ἀγάπη ἡ μεγαλύτερη ἀπόλαυση εἶναι ὁ καλός λόγος καί ὁ ἔπαινος ὅλων. 

Ὁ θυμός, πάλι, δίνει κάποιαν ἄγρια εὐχαρίστηση, ὄχι ὅμως στόν ἄνθρωπο τῆς ἀγάπης, γιατί αὐτός δέν γνωρίζει τόν θυμό. 

Φώτης Κόντογλου:Καλοκαίρι στο Άγιον Όρος.

Στ᾿ Ἅγιον Ὄρος πῆγα πολλὲς φορές. Τὴν πρώτη φορὰ κάθησα παραπάνω ἀπὸ δυὸ μῆνες κ᾿ ἔκανα γνωριμία μὲ πολλοὺς πατέρες καὶ λαϊκούς, γιατὶ ὑπάρχουνε ἐκεῖ πέρα καὶ ἀγωγιάτες ἀρβανῖτες, παραγυιοὶ καὶ γεμιτζῆδες ποὺ φορτώνουνε κερεστὲ (ξυλεία) στὰ καράβια. Στὴ Δάφνη, ποὺ εἶναι ἡ σκάλα ποὺ πιάνουνε τὰ βαπόρια, βρισκόντανε καὶ κάτι ψαράδες κοσμικοί, κ᾿ ἐκεῖ γνωρίσθηκα μὲ τρεῖς Ἀϊβαλιῶτες καὶ περάσαμε πολὺ ἔμορφα. Ἀπὸ κεῖ πῆγα στὶς Καρυές, μὰ δὲν κάθησα πολύ, γιατὶ γύρευα θάλασσα.

Ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης (Σύντομος Βίος)

Ο Όσιος Γέρων Παΐσιος γεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία, στις 25 Ιουλίου του 1924. Ο πατέρας του ονομαζόταν Πρόδρομος και ήταν πρόεδρος των Φαράσων, ενώ η μητέρα του λεγόταν Ευλαμπία. Ο Γέροντας είχε ακόμα 8 αδέλφια. Στις 7 Αυγούστου του 1924, μια εβδομάδα πριν οι Φαρασιώτες φύγουν για την Ελλάδα, ο Γέροντας βαφτίστηκε από τον Άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη, ο οποίος επέμεινε και του έδωσε το δικό του όνομα «για να αφήσει καλόγερο στο πόδι του», όπως χαρακτηριστικά είχε πει.

Άγιος Παΐσιος : «Εκκλησιάζεσαι καθόλου; Εξομολογήθηκες;. Όχι. Ήρθα να με κάνεις καλά».

Πόσοι έρχονται και ζητούν να τους βοηθήσω σε κάποιο πρόβλημα τους, και ούτε εξομολογούνται ούτε εκκλησιάζονται!

Έχουν απομακρυνθεί οι άνθρωποι από το μυστήριο της εξομολογήσεως, γι’ αυτό και πνίγονται από τους λογισμούς και τα πάθη.

Πόσοι έρχονται και ζητούν να τους βοηθήσω σε κάποιο πρόβλημα τους, και ούτε εξομολογούνται ούτε εκκλησιάζονται!

Γέροντας Παΐσιος: Όποιος θάβει τα δικά του χαρίσματα, αρχίζει να ζηλεύει τους άλλους και βασανίζεται!

-Γέροντα,  πως θά βοηθηθή κάποιος που ζηλεύει νά ξεπεράση τήν ζήλεια;

-Αν γνωρίση τά χαρίσματα μέ  τά όποια τον έχει προικίσει ό Θεός καί τά αξιοποίηση, τότε δέν θά ζηλεύη και ή ζωή του θά είναι Παράδεισος. Πολλοί δέν βλέπουν τά δικά τους χαρίσματα· βλέπουν μόνον τά χαρίσματα των άλλων καί τούς πιάνει ή ζήλεια. Θεωρούν τον εαυτό τους αδικημένο, μειωμένο, κι έτσι βασανίζονται καί κάνουν τήν ζωή τους μαύρη.

Οι λογισμοί και η αντιμετώπιση τους

Ανάμεσα στα προβλήματα πού αντιμετωπίζει ο άνθρωπος πού προσεύχεται, είναι και το πρόβλημα των λογισμών. Το βιβλιαράκι (η ανάρτηση που ακολουθεί) αυτό δεν αποτελεί μία εμπεριστατωμένη μελέτη στο σοβαρό αυτό θέμα των λογισμών είναι μία ομιλία πού έχει γίνει πριν από αρκετό καιρό. Εδώ παρουσιάζεται αρκετά βελτιωμένη χωρίς να έχει χάσει την αρχική της μορφή ως ομιλίας. Και επειδή πολλοί είναι αυτοί πού παλεύουν με τους αισχρούς λογισμούς και περισσότεροι αυτοί πού 'τα χάνουν', καταβάλλεται μία προσπάθεια να καταλάβει ο χριστιανός πού αγωνίζεται τι είναι οι λογισμοί, από που προέρχονται, ποια τα αποτελέσματα τους και πώς αντιμετωπίζονται. Αν από την μικρή αυτή εργασία κάποιος ωφεληθεί, ας προσεύχεται για εκείνους πού κοπίασαν.

Μην αναγάγουμε τα θέματα της σωτηρίας μας, σε μόδα.

"'Οστις αγαπά τας αφορμάς και τας αιτίας των παθών, αυτός άκων και μη βουλόμενος υπάρχει υποχείριος και δεδουλωμένος εις τα πάθη· και όστις μισεί τας ιδίας αυτού αμαρτίας, εξομολογείται αυτάς, και συγχωρείται.

Είναι αδύνατον ν' αφήση τις άλλως την συνήθειαν της αμαρτίας, ειμή εάν αποκτήση έχθραν προς αυτήν· και αδύνατον να επιτύχη της αφέσεως των αμαρτιών αυτού, εάν δεν εξμολογηθή αυτάς· διότι η μεν έχθρα της αμαρτίας είναι ένδειξις αληθούς ταπεινώσεως, η δε εξομολόγησις έδειξις αληθούς κατανύξεως, ήτις προκύπτει εις την καρδίαν από αισχύνην.

Εάν δεν μισήσωμεν τα μέμψεως άξια έργα, δεν δυνάμεθα να αισθανθώμεν την δυσωδίαν της ενεργείας αυτών. Έως ότου δεν απορρίψεις εκ της ψυχής σου τα άτοπα πάθη, δεν θέλεις γνωρίσει πόση και οποία αισχύνη και εντροπή σε περικαλύπτει..."

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, "Ασκητικά"

Ο Άγιος μιλά ξεκάθαρα, μιλά την γλώσσα της Αλήθειας. Οι καιροί μας είναι καιροί παραλογισμού, παρερμηνειών, σκοταδισμού, αμετανοησίας. Προβάλεται η Αλήθεια ως οπισθοδρομικιά και πεπερασμένη.Προβάλεται το σκότος ως φως· η παραφύσιν ζωή ως προοδευτική, "cool", ανθρώπινη, φυσιολογική. Κυριαρχεί η νοοτροπία του όχλου παντού. Μόδα στα ρούχα, στα φαγητά, στα μαλλιά, στα σπορ, στον τρόπου που μιλάμε· παντού το ζητούμενο είναι όχι το όμορφο, το ορθό, το γνήσιο, το αληθές αλλά αυτό έχει μεγαλύτερη αποδοχή.

Κυριακή Δ' Ματθαίου: Η πίστη χωρίς αγάπη δεν ωφελεί.

 Το  Ευαγγελικό ανάγνωσμα της σημερινής Κυριακής, ευλογημένοι μας Χριστιανοί, μας διηγείται το θαύμα της θεραπείας του δούλου του εκατόνταρχου. Από το διάλογο που είχε με τον Κύριον και από τον τρόπο με τον οποίο εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για το δούλο του, φαίνεται πολύ καθαρά ότι η ταπείνωση, η αγάπη και η πίστη του, αποτελούν το πολύτιμο τρίπτυχο του ψυχικού του περιεχομένου, με το οποίο διεκρίθη σαν μια εξαιρετική φυσιογνωμία.

Ο εκατόνταρχος ήταν ένας  ανώτερος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού. Οι Ρωμαίοι βρισκόταν στην Παλαιστίνη ως δυνάμεις κατοχής. Το θαύμα έγινε στην Καπερναούμ, όπου υπηρετούσε ως διοικητής. Θα περίμενε κανείς μια αλαζονική στάση του αξιωματικού, αλλά ο εκατόνταρχος του ευαγγελίου, αποδεικνύεται  ταπεινός σε μεγάλο βαθμό. Δεν θεωρεί τον εαυτό του άξιο να φιλοξενήσει στο σπίτι του το Χριστό. Το θεωρούσε μικρό, πολύ μικρό για να αξιωθεί να φιλοξενήσει τον Κύριο. Και η ομολογία του ήταν πηγαία και αυθόρμητη. Ενώπιον τόσων ανθρώπων παρακαλεί και ικετεύει να χαρίσει ο Κύριος την υγεία στο δούλο του. Ένας άρχοντας παρακαλεί για τον υπηρέτη του. Τι ταπείνωση!

Κυριακή Γ' Ματθαίου: Ας γίνουμε φίλοι του Θεού

Πολλά και σημαντικά είναι τα νοήματα του σημερινού  Ευαγγελικού αναγνώσματος, ευλογημένοι μας Χριστιανοί. Ο Κύριος στην επί του Όρους ομιλία Του, της οποίας ένα μικρό τμήμα είναι η σημερινή περικοπή, χαρακτηρίζει με τη λέξη «μακάριοι» όλους εκείνους που αγωνίζονται να εφαρμόσουν τον τρόπο του ενάρετου χριστιανικού βίου, όπως τον καθόρισε ο Ίδιος.

Οι δικές μας όμως αδυναμίες μας κάνουν να νομίζουμε πολλές φορές, ότι οι ευαγγελικές αλήθειες δεν είναι εφαρμόσιμες. Θα ήταν εκτός πραγματικότητας, άν υποστήριζε κανείς ότι ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκες στη ζωή του. Οι ανάγκες αυτές για να ικανοποιηθούν, απαιτούν και μέριμνες και φροντίδες και αγώνες πολλούς. Χρειάζεται κόπος και ιδρώτα.

Κυριακή Β' Ματθαίου: Η πρόσκληση του Θεού χρειάζεται και την δική μας αποδοχή.

Η στιγμή της πρόσκλησης των πρώτων μαθητών του Κυρίου, όπως μας την παρουσιάζει η σημερινή ευαγγελική περικοπή ευλογημένοι μας Χριστιανοί, είναι το προοίμιο του διδασκαλικού έργου Του στη γή. Το ευαγγέλιό Του δεν είναι πρόσκαιρη εξαγγελία και υπόσχεση χωρίς συνέχεια. Είναι αιώνιος λόγος που θα επεκτείνεται στους αιώνες. Χρειάζεται γι αυτό διαδόχους και συνεχιστές του έργου Του. Αυτούς καλεί, λοιπόν, για να καταρτίσει, να τους προπαρασκευάσει και να τους καταστήσει αλιείς ανθρώπων.

Εκεί στη γαλήνη της Τιβεριάδας έκανε την πρώτη Του εμφάνιση ο Χριστός, έκανε την πρώτη Του σπορά και το πρώτο Του ψάρεμα. Την αρχή της διδασκαλίας και το πρώτο Του κάλεσμα. Ευλογημένα και τα δύο. Με το λόγο Του συνταράσσει τις ψυχές των ανθρώπων, αυτών που θα γίνουν μαθητές Του, συνταράσσει τον εσωτερικό τους κόσμο ο οποίος θα γίνει το βάθρο για να στηθεί η Βασιλεία του Θεού. Έτσι έγινε η Τιβεριάδα το ξεκίνημα, έγινε η αρχή και το σύμβολο.

Άγιος Μακάριος της Όπτινας: Διάκριση

 

Ἐπίτρεψέ μου νὰ μὴν ἀναφερθῶ ἄλλο στὸ παρελθόν, ἀλλὰ νὰ σταθῶ σὲ ὅ,τι θὰ μπορέσει ν’ ἀποβεῖ χρήσιμο καὶ ὠφέλιμο γιὰ τὸ μέλλον.

Σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, κάθε ἐντύπωση, κάθε εἰκόνα, κάθε λογισμὸς ποὺ ἔρχεται στὴν περιοχὴ τῆς καρδιᾶς καὶ τὴ γεμίζει μὲ μεγάλη ταραχή, ἀσφαλῶς προέρχεται ἀπὸ τὸ χῶρο τῶν παθῶν. Γι’ αὐτὸ δὲν πρέπει ν’ ἀκολουθοῦμε τὶς παρορμήσεις τῆς καρδιᾶς ἀμέσως, ἀλλὰ μόνο μετὰ ἀπὸ προσεκτικὴ αὐτοεξέταση καὶ ἔντονη προσευχή. Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς φυλάξει ἀπὸ καρδιὰ τυφλωμένη! Γιατί εἶναι πιὰ πασίγνωστο, ὅτι τὰ πάθη τυφλώνουν τὴν καρδιὰ καὶ σκοτίζουν τὸ λαμπερὸ ἥλιο τῆς διάνοιας, ποὺ ὅλοι μας πρέπει, μὲ σκληρὴ προσπάθεια, ν’ ἀτενίζουμε πάντοτε.

*   *   *

Τελικὰ ἡ ἀτέλειωτη νύχτα πέρασε. Στὴν καρδιά σου ὁ ἥλιος λάμπει ὁλόλαμπρος καὶ στὸ νοῦ σου ὁ ἀέρας εἶναι γλυκὺς καὶ καθαρός. Γλυκύτερος καὶ καθαρότερος ἀπὸ ποτὲ ἄλλοτε. Δόξα τῷ Θεῶ! Εἶναι ὁλοφάνερη ἡ ἐπέμβαση τῆς χάριτός Του. Ὅμως, ἀπὸ μίαν ἄποψη, ἡ τωρινὴ κατάστασή σου εἶναι ὁ καρπὸς τῶν πικρῶν δοκιμασιῶν σου. Καθὼς λέει ὀ άγιος Μάρκος ὁ ἀσκητής, πίσω ἀπὸ τὶς ἀκούσιες θλίψεις εἶναι κρυμμένο τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Το μεγαλείο της ιερωσύνης.

Ο Χρυσόστομος τονίζει ότι η Ιερωσύνη είναι διακονία, η οποία εδόθη από το Θεό στους ιερείς ως «Θείον χάρισμα» και γι᾿ αυτό είναι η σπουδαιότερη και τιμιότερη από όλες τις άλλες επίγειες εξουσίες. Και μολονότι ασκείται επί γης, τα αποτελέσματά της διαβαίνουν στους ουρανούς και ως τοιαύτη είναι υπηρεσία η οποία αρμόζει στους αγγέλους.

Γι' αυτό το ιερατικό αξίωμα χαρακτηρίζεται «αγγελικό» αφού η Ιερωσύνη ασκείται μεν επί της γης, ανήκει όμως στην «τάξη των επουρανίων». Και αυτό βέβαια πρέπει να θεωρείται εύλογο, αφού την Ιερωσύνην «δεν την καθίδρυσε ούτε άνθρωπος, ούτε άγγελος, ούτε αρχάγγελος, ούτε κάποια άλλη κτιστή δύναμη, αλλά ο ίδιος ο Παράκλητος, ο οποίος την έκανε τέτοια, ώστε να φαίνεται ότι ασκείται από αγγέλους αν και ασκείται από σαρκικά όντα - ανθρώπους».

Άγιος Λουκάς ο Ιατρός: Το νόημα των θλίψεων.

Συχνά ρωτούν οι άνθρωποι γιατί, για ποιο λόγο, Κύριος ο Θεός τους στέλνει θλίψεις και πολλές φορές και πολύ σοβαρές δοκιμασίες; Είναι πολύ σημαντικό για τον κάθε χριστιανό να καταλάβει ότι οι θλίψεις μάς αποστέλλονται κατά το θέλημα του Θεού, το πάντοτε αγαθό και σωτήριο. Τις περισσότερες φορές μάλιστα στέλνονται όχι σαν τιμωρίες, για τις αμαρτίες μας, αλλά για να επαναπροσδιορίσουμε τους δρόμους μας και τις καρδιές μας ή σαν απάντηση στα αιτήματα που απευθύνουμε στο Θεό. Οι άνθρωποι πολλές φορές περιμένουν από το Θεό να πραγματοποιήσει αυτά που ζητούν στις προσευχές τους με ένα τρόπο που οι ίδιοι θεωρούν ότι είναι ο καλύτερος. Ο Θεός, όμως, συχνά άπαντα στις δεήσεις τους με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο και όχι μ’ αυτόν που θα ήθελαν ή θα φαντάζονταν.

Αββάς Δωρόθεος: Η πιο εύκολη αμαρτία.

 

Ξέρεις πόσο μεγάλη αμαρτία είναι να κρίνεις τον πλησίον; Πραγματικά, τί μπορεί να είναι βαρύτερο απ’ αυτό; Τί άλλο μισεί τόσο πολύ και αποστρέφεται ο Θεός σαν την κατάκριση; Όπως ακριβώς είπαν οι Πατέρες, δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα απ’ αυτήν.

Και όμως λένε ότι από αυτά τα μικροπράγματα φτάνει κανείς σ’ αυτό το τόσο μεγάλο κακό. Από το να δεχτεί μιά μικρή υποψία για τον πλησίον, από το να λέει: «Τί σημασία έχει αν ακούσω τι λέει αυτός ο αδελφός; Τί σημασία έχει αν πω και εγώ αυτόν τον λόγο; Τί σημασία έχει αν δω που πάει αυτός ο αδελφός ή τι πάει να κάνει αυτός ο ξένος»; Αρχίζει… ο νους να αφήνει τις δικές του αμαρτίες και ν’ απασχολείται με τη ζωή του πλησίον. Από εκεί φτάνει κανείς στην κατάκριση, στην καταλαλιά, στην εξουθένωση. Από εκεί πέφτει σ’ όσα κατακρίνει. Επειδή δεν φροντίζει για τις δικές του κακίες, επειδή δεν κλαίει, όπως είπαν οι Πατέρες, τον πεθαμένο εαυτόν του, δεν μπορεί σε τίποτα απολύτως να διορθώσει τον εαυτόν του, αλλά πάντοτε απασχολείται με τον πλησίον. Και τίποτα δεν παροργίζει τόσο το Θεό, τίποτα δεν ξεγυμνώνει τόσο τον άνθρωπο και δεν τον οδηγεί στην εγκατάλειψη, όσο η καταλαλιά, η κατάκριση και η εξουθένωση του πλησίον.

Γιατί άλλο πράγμα είναι η καταλαλιά και άλλο η κατάκριση και άλλο η εξουθένωση.

Από την αλήθεια του εαυτού μας στην Αλήθεια της ζωής μας.

 

Θέλουμε να είμαστε αληθινοί και ειλικρινείς με τους άλλους, αλλά από την άλλη η αλήθεια του καθενός κρύβεται βαθιά πίσω από τα προσωπεία μας. Είμαστε ψεύτες προς τον εαυτό μας.

Στρουθοκαμηλίζουμε μπροστά στην αλήθεια μας. Φοβόμαστε τι θα ανακαλύψουμε κι έτσι δεν μπαίνουμε στην διαδικασία μιας εσώτερης αυτοκριτικής.

Κυριακή της Πεντηκοστής: Χωρίς Άγιο Πνεύμα δεν μπορούμε να ελευθερωθούμε από την σύγχυση και τον σημερινό παραλογισμό.

Ο πρώτος λόγος, ευλογημένοι μας Χριστιανοί, για το Άγιον Πνεύμα γίνεται στην Παλαιά Διαθήκη. Εκτός του ότι ενεφυσήθη στο πρόσωπο του Αδάμ και μετεποίησε το χώμα σε ζωντανή πνευματική ύπαρξη, μεγάλες προφητικές φυσιογνωμίες από την έμπνευσή του, προείπαν τόσα για την γέννηση του Κυρίου. Η δωρεά όμως του Αγίου Πνεύματος με όλη την πληρότητα του πλούτου των χαρισμάτων του αποκαλύπτεται στη νέα εποχή της χάριτος. Η δωρεά αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες επαγγελίες της Καινής Διαθήκης. Και η μεγάλη αυτή υπόσχεση του Κυρίου δεν άργησε να εκπληρωθεί. Ηταν η ημέρα της Πεντηκοστής.

Γιατί γονατίζουμε την Πεντηκοστή;

«Θεέ μου…Είμαι πεσμένος… Σήκωσέ με. Ανάστησέ με. Σώσε με!…»

Κατά την «έσχατη» και «μεγάλη» και «σωτήρια» ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδας, του Ενός και Μοναδικού Θεού. του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας», κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους αφιερωμένους κατ’ εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα, το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητας, που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά. Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν, ηγεμονεύον, καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν, πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».