ΚΥΡΙΑΚΗ Ε´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Οσία Μαρία η Αιγυπτία, ένα παράδειγμα έμπρακτης μετάνοιας.

«Ἐν σοί, Μῆτερ, ἀκριβῶς διε­σώ­θη τό κατ᾽ εἰκόνα», ψάλλει, ἀδελ­φοί μου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία πρός τιμήν μιᾶς ὁσιακῆς μορφῆς στήν ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη ἡ ση­μερινή πέμπτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν.

Στό δικό σου πρόσωπο, ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος, ἀπευθυνόμε­νος πρός τήν ὁσία Μαρία τήν Αἰ­γυπτία, διεσώθη «τό κατ᾽ εἰκό­να», μεταφέροντάς μας στό πα­ρελθόν, στήν ἡμέρα τῆς δημιουρ­γίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, τότε πού ὁ ἴδιος εἶχε πεῖ «ποιή­σωμεν ἄνθρω­πον κατ᾽ εἰκόνα ἡμετέραν καί καθ᾽ ὁμοίωσιν».

Δημιούργησε ὁ Θεός τόν ἄνθρω­πο σύμφωνα μέ τή δική του εἰκό­να, ὄχι τήν ἐξωτερική, γιατί ὁ Θε­ός εἶναι πνεῦμα καί δέν ἔχει σῶμα καί ὑλική μορφή, ἀλλά σύμφωνα μέ τίς ἰδιότητές του. Τοῦ ἔδωσε τόν νοῦ καί τή θέληση, τοῦ ἔδωσε τήν ἀθάνατη ψυχή καί τή δυνατότητα νά φθάσει ἀπό τό κατ᾽ εἰκόνα στό καθ᾽ ὁμοίωσιν. Δέν περιόρισε, δη­λαδή, ὁ Θεός τίς δυνατότητες τοῦ ἀνθρώπου σέ μία ἐξωτερική ὁμοι­ό­­τητα μαζί του, σέ μία σχέση εἰκόνας μόνο, ἀλλά τίς ἐπέκτεινε καί μέχρι τήν ὁμοίωση μέ αὐτόν, δηλαδή μέχρι τή θέωση.

Προϋπόθεση ὅμως γιά νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος στό καθ᾽ ὁμοίωση πού εἶναι καί ὁ τελικός στόχος καί προ­­ορισμός τῆς ὑπάρξεώς του, εἶναι νά μήν καταστρέψει τήν εἰ­κόνα τοῦ Θεοῦ, νά μήν καταστρέ­ψει δηλαδή τά θεόσδοτα ἐκεῖνα στοιχεῖα πού τοῦ ἐπιτρέ­πουν νά φθά­σει στήν ὁμοίωση· νά μήν κα­τα­στρέψει καί νά μήν ἀλ­λοιώσει τό θεόσδοτο πρόσωπό του, παρα­δί­δοντάς το ὁριστικά καί ἀμετά­κλη­τα στόν ἐχθρό τῆς σω­τηρίας καί τῆς θεώσεώς του, στόν ἀντί­δι­κο τῆς ψυχῆς του, τόν διάβολο.

Ὁ Θεός ὅμως γνωρίζοντας τήν ἀν­θρώπινη ἀδυναμία καί γνωρί­ζο­ντας ὅτι τό πλάσμα του ρέπει πρός τά πονηρά, ἔδωσε μία ἐπι­πλέ­ον δυνατότητα στόν ἄνθρωπο, μία δυνατότητα πού ἐκπηγάζει ἀπό τήν πολλή ἀγάπη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ δυνατότητα αὐτή εἶναι ἡ με­τάνοια καί ἡ συγχώρηση. Εἶναι ἡ δυνατότητα νά ἀποκαταστήσει ὁ ἄνθρωπος τήν ἀμαυρωμένη καί λε­ρωμένη ἀπό τήν ἁμαρτία θεία εἰκόνα πού φέρει. Νά καθαρίσει καί νά ἀνακαινίσει αὐτήν τήν εἰ­κό­­να μέ τά δάκρυα τῆς μετα­νοίας καί τή χάρη τοῦ διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν σταυρωθέντος καί ἀνα­στά­ντος Χριστοῦ.

Καί εἶναι τόση ἡ δύναμη τῆς με­τανοίας καί τόση ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γιά ἐκείνους πού μετανοοῦν ἔμ­πρα­κτα καί εἰλικρινά, ὥστε ἡ θεία εἰκόνα ἀποκαθίσταται πλήρως καί ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά φθάσει χω­ρίς κανένα ἐμπόδιο στήν ἁγιό­τη­τα καί τή θέωση.

Αὐτό μᾶς διδάσκει μέ τό παρά­δειγμα τῆς ζωῆς της ἀλλά κυρίως μέ τό παράδειγμα τῆς μετανοίας της ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία. Ἡ ἁμαρτία, ἡ φιληδονία καί ἡ ἀσωτία μέσα στίς ὁποῖες ἔζησε τά νεανικά της χρόνια εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα νά τσαλα­κώ­σει, νά φθείρει καί νά μιάνει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ πού ἔφερε μέσα της. Ὅμως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δέν τήν ἐγκατέλειψε, ἀλλά τήν βοήθησε μέ θαυμαστό τρόπο νά κατονοήσει τό βάθος τῆς ἀθλιότητος στό ὁποῖο εἶχε περιπέσει.

Ἡ συνειδητοποίηση αὐτή ἦταν ἀρκετή γιά νά ἀλλάξει ἡ ὁσία Μα­ρία ζωή, καί ἐγκαταλείποντας τά πάντα νά πε­ράσει ὁλόκληρη τήν ὑπόλοιπη ζωή της μέ ἀπόλυτη ἐγκρά­τεια, νηστεία, ἄσκηση καί προσευχή στήν ἔρημο τοῦ Ἰορ­δά­νου. Τά δάκρυα τῆς μετανοίας της, ἡ ἐμμονή της στήν ἀσκητική ζωή καί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ καθάρισαν τήν ψυχή της καί τήν ἀπάλλαξαν ἀπό τό βάρος τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας πού δέν τῆς ἐπέτρεπε νά πλησιάσει τόν Θεό, σέ τέτοιο βα­θμό, ὥστε νά μπορεῖ νά ψάλλει σή­­μερα πρός τιμήν της ὁ ἱερός ὑμνο­­γράφος. «Ἐν σοί, Μῆτερ, ἀκρι­­­βῶς διεσώθη τό κατ᾽ εἰκόνα».

Ἀδελφοί μου, τό παράδειγμα τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, τό ὁποῖο προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα, μᾶς ὑπενθυμίζει καί πάλι τήν ἀναγκαιότητα καί τή σημασία τῆς μετανοίας.

Διερχόμενοι καί ἐμεῖς τήν πε­ρίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσ­σαρακοστῆς, ἄς μήν παραλείψου­με νά κάνουμε τή μετάνοια συ­στα­τικό στοιχεῖο τῆς ζωῆς. Ἄς μή φθάσουμε ἐνώ­πι­ον τοῦ Σταυροῦ ὅπως ὁ ληστής, ὁ ὁποῖος καί ἐπί τοῦ σταυροῦ ἀκόμη ἀρνήθηκε νά μετανοήσει. Ἄς προ­σπασθήσουμε μέσω τῆς εἰλικρι­νοῦς μετανοίας νά ἀποκαταστή­σουμε τή φθαρμένη ἀπό τά λάθη καί τά πάθη μας εἰκόνα τοῦ Θεοῦ πού φέρουμε μέσα μας. Ἄς προ­σπα­θήσουμε διά τῆς μετανοίας νά ἀπομακρύνουμε ἀπό τήν ψυχή μας τό παραπέτασμα τῆς ἁμαρτίας πού τήν σκιάζει καί τήν ἐμποδίζει νά δεῖ τό πρόσωπο τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου, ὥστε νά μπορέσουμε καί ἐμεῖς νά προσκυνήσουμε τή λαμ­προφόρο ἀνάσταση συνανιστώ­με­νοι μαζί μέ τόν Χριστό στήν καινή ζωή τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.

  Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων