«Κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ ἤ γάρ ἐκεῖνος» (Λουκ. 18.14).
Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου ἡ σημερινή Κυριακή καί ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς παρουσιάζει μέ τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα δύο πρόσωπα ἐξαιρετικά οἰκεῖα σέ ὅλους μας.
Ἡ οἰκειότητα αὐτή δέν ὀφείλεται στό γεγονός ὅτι ἡ εὐαγγελική περικοπή εἶναι πολύ γνωστή σέ ὅλους μας. Ὀφείλεται κυρίως στό γεγονός ὅτι ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς μπορεῖ νά ἀναγνωρίσει στή συμπεριφορά τῶν δύο πρωταγωνιστικῶν προσώπων τοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος στοιχεῖα τῆς δικῆς του συμπεριφορᾶς καί τοῦ δικοῦ του χαρακτήρα.
Μέ μεγάλη αὐτοπεποίθηση ὁ ἕνας προβάλλει τήν εὐσέβεια καί τίς ἀρετές του μεγαλόφωνα. Μέ συντριβή ὁ δεύτερος ἀναγνωρίζει τήν ἁμαρτωλότητά του καί ζητᾶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Κοινός ὁ τόπος καί γιά τούς δύο διαφορετικούς ἀνθρώπους, τόν τελώνη καί τόν Φαρισαῖο, ὁ ναός τοῦ Θεοῦ. Κοινός καί ὁ βασικός στόχος, ἡ δικαίωση. Διαφορετικά ὅμως ὅλα τά ἄλλα.
Ὁ ὑπερήφανος φαρισαῖος ἀναζητᾶ τή δικαίωση, προφανῶς, στούς ἀνθρώπους, γι᾽ αὐτό καί στέκεται στό κέντρο τοῦ ναοῦ καί προσεύχεται μεγαλόφωνα. Πιστεύει ὅτι συνομιλεῖ μέ τόν Θεό, ἀλλά στήν πραγματικότητα ἀπευθύνεται στούς ἀνθρώπους. Ὁ φαρισαῖος δέν ζητᾶ τελικά τή δικαίωση ἀπό τόν Θεό, ἀλλά τήν ἀπονέμει στόν ἑαυτό του μόνος του.
Ἀκριβῶς στήν ἀντίθετη κατεύθυνση κινεῖται ὁ τελώνης. Μέ συνείδηση τῆς ἀνθρώπινης ἀδυναμίας καί ἁμαρτωλότητος ζητᾶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί λαμβάνει καί τή δικαίωση. «Κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ ἤ γάρ ἐκεῖνος», βεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.
Ἀδελφοί μου, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἀπό τή φύση μας ἀναζητοῦμε τήν ἐπιβεβαίωση, τήν ἐπιβράβευση καί τή δικαίωση. Οἱ περισσότεροι ὅμως ἀναζητοῦμε τήν πρόσκαιρη καί προσωρινή ἐπιβεβαίωση πού προσφέρουν οἱ ἄνθρωποι. Γι᾽ αὐτό συμπεριφερόμαστε σάν τόν φαρισαῖο τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Πολλές φορές προσπαθοῦμε νά προσαρμόζουμε τή ζωή μας στίς ἐπιταγές καί τίς προτιμήσεις τῶν ἀνθρώπων, προκειμένου νά κερδίσουμε τήν εὔνοια καί τήν ἀναγνώρισή τους, ἀγνοώντας ὅτι ἡ δικαίωση δέν εἶναι κάτι ἐφήμερο οὔτε κάτι πού ἐξαρτᾶται ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά παρουσιάσουμε ἐμεῖς τόν ἑαυτό μας στούς ἄλλους, ἀλλά εἶναι κάτι τό ὁποῖο ὁ μόνος κατάλληλος γιά νά τό κρίνει εἶναι ὁ δικαιοκρίτης Χριστός, πού δέν κρίνει μέ βάση τή δική μας αὐτοπαρουσίαση, ἀλλά μέ βάση ὅσα ἐκεῖνος ὡς καρδιογνώστης γνωρίζει.
Ὁ φαρισαῖος δέν δικαιώνεται, γιατί πίσω ἀπό τίς ἀρετές πού προβάλλει ὑποκρύπτεται ἕνας ὑπέρμετρος ἐγωισμός, πού δέν περιορίζεται οὔτε ὅταν βρίσκεται ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ ἐγωισμός ἀκυρώνει κάθε ἀρετή.
Ἀντίθετα ὁ τελώνης δικαιώνεται, γιατί παραμερίζοντας τίς ὁποῖες ἀρετές μπορεῖ νά εἶχε, ζητᾶ ταπεινά τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀναγνωρίζοντας ὅτι σημασία γι᾽ αὐτόν δέν ἔχουν οἱ ἔπαινοι τῶν ἀνθρώπων, τούς ὁποίους καί δέν ἐπιδιώκει, ἀλλά ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου καί ὁ πιό ἐνάρετος ἄνθρωπος εἶναι καί πρέπει νά αἰσθάνεται ἁμαρτωλός.
Ἀδελφοί μου, καθώς ἀπό σήμερα εἰσερχόμεθα μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ στήν περίοδο τοῦ Τριωδίου, σέ μία περίοδο δηλαδή πνευματικῆς προετοιμασίας γιά τήν ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἄς ἐπαναξιολογήσουμε τή συμπεριφορά μας. Ἄς ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας καί τά κίνητρά μας. Ἄς ἐλέγξουμε ποιοῦ εἴδους δικαίωση ζητοῦμε καί ἄς προβληματισθοῦμε κατά πόσο ἀναγνωρίζουμε τήν ἁμαρτωλότητά μας καί ζητοῦμε τό ἔλεός τοῦ Θεοῦ, μιμούμενοι τόν τελώνη. Διότι ἐάν ἀναζητοῦμε τή δικαίωση ἀπό τούς ἀνθρώπους, ὅπως ὁ φαρισαῖος, τότε θά χάσουμε τή δικαίωση τοῦ Θεοῦ καί θά βρεθοῦμε ἀντίθετα ἀπό τίς προσδοκίες καί τίς ἐλπίδες μας μακριά του.
Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.