Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: Τα Εισόδια της Θεοτόκου



Το ν γίοις Πατρς μν Γρηγορίου το Παλαμ
«Λόγος ες τ Εσόδια τς Θεοτόκου»


1. Ἐὰν τ δένδρο ναγνωρίζεται π τν καρπό, κα τ καλ δένδρο παράγει πίσης καλν καρπ (Ματθ. ζ´ 16., Λουκ. Ϛ´  44), μητέρα τς ατοαγαθότητος, γεννήτρια τς ΐδιας καλλονς, πς δν θ περεχε συγκρίτως κατ τν καλοκαγαθία π κάθε γαθ γκόσμιο κα περκόσμιο; Διότι δύναμις πο καλλιέργησε τ πάντα, συναΐδια κα παράλλακτη εκν τς γαθότητος, προαιώνιος κα περούσιος κα περάγαθος Λόγος, π νέκφραστη φιλανθρωπία κι εσπλαγχνία γι χάρι μας θέλησε ν περιβληθ τν δική μας εκόνα, γι ν νακαλέσ τν φύσι πο εχε συρθ κάτω στος μυχος το δη κα ν τν νακαινίσ, διότι εχε παλαιωθ, κα ν τν ναβιβάσ πρς τ περουράνιο ψος τς βασιλείας κα θεότητός του. Γι ν νωθ λοιπν μ ατν καθ πόσταση, πειδ χρειαζόταν σαρκικ πρόσλημμα κα σάρκα νέα συγχρόνως κα δική μας, στε ν μς νανεώσ π μς τος διους, π πλέον δ χρειαζόταν κα κυοφορία κα γέννα σν τ δική μας, τροφ μετ τ γέννα κα κατάλληλη γωγή, γινόμενος πρς χάριν μας καθ λα σν μς, ερίσκει γι λα πρέπουσα πηρέτρια κα χορηγ μόλυντης φύσεως π τν αυτό της ατν τν ειπάρθενη, ποία μνεται π μς κα τς ποίας σήμερα ορτάζομε τν παράδοξη εσοδο στ για τν γίων. Διότι ατν προορίζει πρν π τος αἰῶνες Θες γι τ σωτηρία κα ποκατάσταση το γένους, κα τν κλέγει νάμεσα π λους, χι πλς τος πολλούς, λλ τος π τος αἰῶνες κλεγμένους κα θαυμαστος κα περιβοήτους γι τν εσέβεια κα σύνεσι, καθς κα γι τ κοινωφελ κα θεοφιλ συγχρόνως θη κα λόγια κα ργα.


2. Διότι στν ρχ σηκώθηκε ναντίον μας νοητς κα ρχέκακος φις κα μς κατέῤῥιψε στ βάραθρα το δη. Κι πάρχουν πολλο λόγοι, γι τος ποίους σηκώθηκε ναντίον μας κα πεδούλωσε τ φύσι μας· φθόνος κα ζηλοτυπία κα μσος, δικία κα δόλος κα σοφιστεία, κα μαζ μ τ τέτοια, θανατηφόρος δύναμις πο χει μέσα του, τν ποία πρτος γέννησε κα μόνος του, φο πρτος ατς ποστάτησε π τν ληθιν ζωή. Πραγματικ στν ρχ φθόνησε τν δάμ, ταν τν εδε ν ζ στν τόπο τς φθαρτης τρυφς κα ν περιλάμπεται μ θεοειδ δόξα κα ν δηγται π τ γ στν ορανό, π που ατς πεῤῥίφθηκε δικαίως κα π φθόνο ξεμάνη ναντίον του μ τ χειρότερη μανία, στε ν θελήσ κα ν τν θανατώσ κόμη. φθόνος εναι πατέρας χι το μίσους μόνο λλ κα το φόνου, τν ποο πέφερε σ μς ναμιγνύοντάς τον μ δόλο δολερς κα ληθιν μισάνθρωπος φις. Διότι καταλήφθηκε π ρωτα πρς τν τυραννία σ βάρος του ντελς δικα, γι καταστροφ το πλασθέντος κατ εκόνα κα μοίωσι Θεο· πειδ μως δν τόλμησε ν πιτεθ κατ πρόσωπο, χρησιμοποίησε τν δόλο κα τν πονηρία. φο πλησίασε δι το ασθητο φεως ς φίλος κα καλς σύμβουλος φοβερς κα πραγματικ χθρς κα πίβουλος, κατορθώνει, φε!, κρυφ ν πιτύχ κα μ τ ντίθεη συμβουλ χύνει σν δηλητήριο στ νθρωπο τν θανατηφόρα δύναμί του.

3. Ἐὰν λοιπν δάμ, κρατώντας δυνατ τότε τν θεία ντολή, πέῤῥιπτε τν χθρικ πονηρ συμβουλή, θ φαινόταν νικητς κατ το ντιπάλου κα νώτερος τς θανατηφόρας φθορς, καταντροπιάζοντας τν μανιακ κα δόλιο προσβολέα. πειδ μως κενος ποκύπτοντας κούσιως, πο δν πρεπε ποτ ν τ κάμ, νικήθηκε κα χρειώθηκε, κι τσι, φο ταν ίζα το γένους, μς νέδειξε καταλλήλους θνητος βλαστούς, χρειαζόταν πωσδήποτε, ν πρεπε ν νταποδώσωμε τν ττα, ν κερδίσωμε τ νίκη, ν ποῤῥίψωμε μ ψυχ κα σμα τ θανατηφόρο δηλητήριο κα ν πολαύσωμε ζωή, κα μάλιστα ζω αώνια κα παθ. χρειαζόταν λοιπν τ γένος μας νέα ίζα, δηλαδ νέο δάμ, χι μόνο ναμάρτητο, λλ κι ντελς νεξαπάτητο κα ήττητο, πο π πλέον μπορε κα ν συγχωρ τς μαρτίες κα ν καθιστ θώους τος νόχους, πο χι μόνο ζ λλ κα ζωοποιε, στε ν μεταδίδ ζω κα φεσι μαρτιν κα στος προσκολλωμένους σ ατν κα συγγενες κατ τ γένος, ναζωογονώντας χι μόνο τος μεταγενεστέρους, λλ κα τος πρν π ατν ποθανόντας.

4. Γι ατ Παλος, μεγάλη σάλπιγγα το Πνεύματος, βο λέγοντας, « πρτος νθρωπος γινε ς ζωνταν ψυχή, δεύτερος νθρωπος γινε ς πνεμα ζωοποι» (Α´ Κορ. ιε´ 45). ναμάρτητος δ κα ζωοποις κα κανς ν συγχωρ μαρτίες δν εναι κανες πλν το Θεο. πομένως νέος δμ ταν ναγκαο ν εναι χι μόνο νθρωπος λλ κα Θεός, ν εναι κυριολεκτικς ζω κα σοφία, δικαιοσύνη κα γάπη, εσπλαγχνία κα κάθε λλο γαθό, στε ν διενεργήσ τν νακαίνισι κα ναζώωσι το παλαιο δμ μ λεος κα σοφία κα δικαιοσύνη. νοητς κα ρχέκακος φις, χρησιμοποιώντας τ ντίθετα π ατ προεκάλεσε σ μς τν παλαίωσι κα τ νέκρωσι.

5. πως λοιπν στν ρχ νθρωποκτόνος π φθόνο κα μσος ξεσηκώθηκε ναντίον μας, τσι ρχηγς τς ζως κινήθηκε πρ μν π περβολ φιλανθρωπίας κα γαθότητος. Διότι γάπησε δικαίως τ σωτηρία το πλάσματός του, πο ταν ν τ φέρ πάλι στν ξουσία κα ν τ ξανασώσ, πως κενος ρχέκακος δίκως γάπησε τν πώλεια το πλάσματος το Θεο, πο ταν ν τ ποτάξ στν αυτό του κα ν το πιβάλλεται τυραννικς. πως δ ατς διέπραξε τ νίκη του κα τν πτσι το νθρώπου μ δικία κα δόλο, μ πάτη κα σοφιστεία, τσι λευθερωτς μ δικαιοσύνη κα σοφία κα λήθεια πραγματοποίησε τν τελικ ττα το ρχεκάκου κα τν νακαίνισι το πλάσματός του. λλ νάπτυξις το θέματος περ τς σοφίας πο πάρχει σ ατν τ θεία οκονομία δν εναι το παρόντος καιρο.

6. ταν δ θέμα κριβος δικαιοσύνης κα δια ττηθεσα κα ποδουλωθεσα κουσίως φύσις ν ξαναπαλαίσ γι τ νίκη κα ν πωθήσ τ δουλεία κουσίως. Γι ατ Θες εδόκησε ν ναλάβ π μς τ φύσι μας νούμενος μ ατν παραδόξως καθ πόστασι. ταν δ δύνατο ψίστη κείνη κα περάνω το νο καθαρότης ν νωθ μ μολυσμένη φύσι διότι να μόνο πργμα εναι δύνατο στν Θε τ ν συνέλθ σ νωσι μ κάθαρτο, πρν τοτο καθαρισθ. Γι ατ κα χρειαζόταν κατ νάγκη μι τελείως μόλυντη κα καθαρωτάτη παρθένος γι κυοφορία κα γέννησι κείνου πο εναι κα ραστής της κα δοτρ τς καθαρότητος ποία κα προωρίσθηκε κα ποτελέσθηκε κι φανερώθηκε, κα τ σχετικ μ ατν μυστήριο τελέσθηκε, μ πολλ παράδοξα γεγονότα πο κατ καιρος συνλθαν σ να.

7. Γι ατ κα τ γεγονότα πο συνετέλεσαν σ ατ ορτάζονται π μς σήμερα, φο π τ ποτέλεσμα ντιληφθήκαμε κυρίως τ μεγαλεο τν γεγονότων πο δήγησαν πρς τ τόσο μεγάλο τέλος. Διότι ατς πο εναι κ Θεο κα πρς τν Θεν κα Θεός, κα Λόγος κα Υἱὸς το ψίστου Πατρός, συνάναρχος κα συναΐδιος, γίνεται υἱὸς νθρώπου, ατς τς ειπάρθενης. « ησος Χριστς χθς κα σήμερα εναι διος, καθς κα στος αἰῶνες» (βρ. ιγ´  8), τρεπτος κατ τν θεότητα, μεμπτος κατ τν νθρωπότητα. «Ατς μόνος», πως δη προεμαρτύρησε σαΐας (σ. νγ´ 9), «δν διέπραξε μαρτία κα δν ερέθηκε δόλος στ στόμα του». Κα χι μόνο τοτο, λλ κα ατς μόνος δν συνελήφθηκε μ νομίες, οτε γεννήθηκε μ μαρτίες, πως μαρτυρε Δαβδ στος ψαλμος γι τν αυτό του κα γι κάθε νθρωπο στε ν εναι κα κατ τ πρόσλημμα τελείως καθαρς κα μόλυντος κα ν μ χρειάζεται οτε κατ ατ καθάρσια μέσα γι τν αυτό του· γι ν εναι τσι δυνατό, διαβιβάζοντας σ μς γι χάρι μας δικαίως μαζ κα πανσόφως τόσο τν κάθαρσι σο κα τ πάθος, ν δεχθ κα τν θάνατο κα τν νάστασι. Πραγματικ κατ τν σάρκα ρμ πρς γένεσι, πο εναι κουσία κα πειθς στν νόμο το νοός, ν κα π μερικος δουλαγωγεται βιαίως, π μερικος δ σωφρόνως φήνεται μόνο γι παιδοποιΐα, πάντως φέρει τ σύμβολα τς π τν ρχ καταδίκης, καθς εναι κα λέγεται φθορ κα πωσδήποτε γι τν φθορ γενν, κα εναι μπαθς κίνησις το νθρώπου πο δν κράτησε τν τιμή, τν ποία φύσις μας πρε π τν Θεό, λλ μοιώθηκε μ τ κτήνη.

8. Γι ατ χι μόνο λθε Θες νάμεσα στος νθρώπους λλ κα λθε π παρθένο γν κα γία, μλλον δ πανυπέραγνη κα περαγία, φο εναι παρθένος χι μόνο περτέρα μολυσμο σαρκός, λλ κα νωτέρα π μολυσμένους σαρκικος λογισμούς. Τν σύλληψί της πέφερε πέλευσι παναγίου Πνεύματος, χι ρέξεως σαρκός, προεκάλεσε εαγγελισμς κα πίστις στν νανθρώπησι το Θεο πο νικ κάθε λόγο ς ξαίσια κα πρ λόγο, λλ δν προέλαβε συγκατάθεσις κα περα μπαθος. Διότι συνέλαβε κι γέννησε, ν εχε ντελς πομακρυσμένη τέτοια πιθυμία μ τν προσευχ κα τν πνευματικ θυμηδία (διότι επε παρθένος πρς τν εαγγελιστ γγελο, «δο δούλη το Κυρίου ς γίν σ μένα σύμφωνα μ τ λόγια σου» (Λουκ. α´ 38). Γι ν ερεθ λοιπν παρθένος καν γι ατό, Θες προορίζει πρ αώνων κα κλέγει νάμεσα στος κλεγμένους π αἰῶνες ατν τν μνουμένη τώρα π μς ειπάρθενη κόρη.

9. Κα βλέπετε π πο ρχισε κλογή. νάμεσα στ παιδι το δμ ξελέγη π τν Θε θαυμάσιος Σήθ, πο μ τν εκοσμία τν θν, τν εταξία τν ασθήσεων κα τν επρέπεια τν ρετν δείκνυε τν αυτό του μψυχο οραν κι πέτυχε γι ατ τν κλογή, π τν ποία πρόκειτο ν βλαστήσ ατ παρθένος ς θεοπρεπς χημα το περουρανίου Θεο κα ν νακαλέσ τος νθρώπους πρς οράνια υοθεσία.

10. Γι ατ λοι ο π το Σθ (Γεν. δ´ 26) νομάζονταν υο Θεο, διότι π ατν τν γενε πρόκειτο Υἱὸς το Θεο ν γίν υἱὸς νθρώπου, φ σον λλωστε κα Σθ γλωσσικς σημαίνει νάστασις, μλλον δ ξανάστασις, ποία εναι κυρίως Κύριος πο παγγέλεται κα χαρίζει θάνατη ζω στος πιστεύοντας σ ατόν. Κα πόσο ταιριαστς εναι τύπος! « μν Σθ γινε γι τν Εα, πως λέγει ατή, στ θέσι το βελ», τν ποο φόνευσε π φθόνο Κάϊν (Γεν. δ´ 25)· δ τόκος τς παρθένου Χριστς γινε στ φύσι ντ γι τν δάμ, τν ποο θανάτωσε π φθόνο ρχηγς κα προστάτης τς κακίας. λλ μν Σθ δν νέστησε τν βελ, φο ταν πλς τύπος τς ναστάσεως· δ Κύριός μας ησος Χριστς νέστησε τν δάμ, διότι ατς εναι ληθιν τν νθρώπων ζω κα νάστασις, ξ ατίας τς ποίας κα ο πόγονοι το Σθ ξιώθηκαν τν θεία υοθεσία κατ τν λπίδα τους, νομαζόμενοι υο το Θεο. τι δ νομάζονταν υο το Θεο ξ ατίας ατς τς λπίδος εναι φανερ π τν πρτο νομασθέντα πο διαδέχθηκε τν κλογή. ταν δ ατς νς το Σήθ, ποος κατ τ γεγραμμένο π τν Μωυσ «πρτος λπισε ν καλται μ τ νομα το Κυρίου το Θεο» (Γεν. δ´ 26). Βλέπετε σαφς τι πέτυχε τ θεο νομα σύμφωνα μ τν λπίδα;

11. φο λοιπν ρχισε π τ δια τ παιδι το δμ κλογ γι ατν πο κατ τν πρόγνωσί του θ γινόταν μητέρα το Θεο κα πετελετο δι μέσου τν κατ καιρος γενεν, κατέβηκε μέχρι το βασιλέως κα προφήτου Δαβδ κα τν διαδόχων το θρόνου κα το γένους του. πειδ δ καιρς καλοσε τώρα τν ποτελείωσι τς θείας ατς κλογς, ξελέγησαν π τν Θε ωακεμ κα ννα π τν οκο κα τ γενε το Δαβίδ, πο σαν μν τεκνοι, συνεζοσαν δ σωφρόνως κα σαν νώτεροι στν ρετ π λους σοι νάγουν στ Δαβδ τν εγένεια το γένους κα το θους. Ατ τ ζεγος ζητοσε δι τς σκήσεως κα προσευχς τν λξι τς τεκνίας των π τν Θεό, κα ποσχόταν ν ναθέσουν σ ατν π βρέφος ατ πο θ γεννοσαν. Τότε παρέχεται πόσχεσις κα δίδεται παιδί, τωριν Θεομήτωρ, στε πανάρετη κόρη ν γεννηθ π πολυαρέτους γονες κα πάναγνη π ξαιρετικ σώφρονες, κα ν λάβ ς καρπ σωφροσύνη, συνερχομένη μ τν προσευχ κα τν σκησι, τ ν γίν γεννήτρια τς παρθενίας, κα μάλιστα παρθενίας πο προβάλλει φθόρως κατ τν σάρκα τν προαιωνίως γεννημένον π παρθένον Πατέρα κατ τν θεότητα. Τί πτερ κείνης τς προσευχς! Τί παῤῥησία, πο ερκε νώπιον το Κυρίου!

12. λλ πειδ βέβαια κενοι πέτυχαν τσι τ ζητούμενα μ τν προσευχή τους κα εδαν τν πρς ατος θεία παγγελία ν κπληρώνεται μπράκτως, σπεύδοντας κα ατο ν κπληρώσουν τν πρς τ Θε πόσχεσι ς φιλαλήθεις κα θεοφιλες κα φιλόθεοι συγχρόνως, εθς μετ τν πογαλακτισμ δηγον τν ληθιν ερ κα θεόπαιδα κα τώρα θεομήτορα παρθένο στ ερ το Θεο κα στν εράρχη πο ερισκόταν σ ατό. Ατ δέ, γεμάτη θεία χάρι κα τέλειο νο κόμη κα σ ατ τν λικία, ντιλαμβανόταν π τότε, κα μάλιστα καλύτερα π τος λλους τ τελούμενα σ ατήν, κα δειξε μ ποιον τρόπο μποροσε τι δν δηγεται, λλ ατ μόνη της μ λεύθερη γνώμη προσέρχεται στ Θεό, σν ν εναι π αυτο της πτερωμένη πρς τν ερ κα θεο ρωτα και ν θεωρ γαπητ κα ν ναγνωρίζ ς ξία της τν εσοδο κα κατοικία στ για τν γίων.

13. Γι ατ κα ρχιερες το Θεο, φο ντιλήφθηκε τότε τι κόρη εχε νοικη τν θεοειδ χάρι παραπάνω π λους, πρεπε ν τν ξιώσ τ νώτερο π λους, ν τν εσαγάγ στ για τν γίων κα ν πείσ ατ πο γινόταν λους τος τότε νθρώπους ν γαπον, μ τν σύμπραξι κα πόφασι το Θεο μαζί, πο στελλε π νω δι γγέλου πόῤῥητη τροφ στν παρθένο κε. Μ ατν τν τροφ δυνάμωνε καλύτερα τ φύσι της κα συντηροσε κα τελειοποιοσε τν αυτό της κατ τ σμα καθαρώτερα κα νώτερα π τς σώματες δυνάμεις, χοντας ς πηρέτες τος ορανίους νόες, διότι δν εσήχθηκε πλς κα μόνο στ για τν γίων, λλ κα κατ κάποιον τρόπο παραλήφθηκε π τν Θε σ συνοίκησι μ ατν γι χι λίγα τη· στε τσι στν κατάλληλο καιρ ν νοιχθον ο οράνιες μονς κα ν δοθον γι ΐδια κατοίκια σ σους πιστεύουν στν παράδοξη γέννα της.

14. τσι λοιπν κα γι ατος τος λόγους πετέθη δικαίως σήμερα στ για δυτα σν θησαυρς το Θεο κόρη πο ξελέγη νάμεσα στος κλεκτος π αἰῶνες, πο ναδείχθηκε γία τν γίων, πο χει τ σμα καθαρώτερο κα θειότερο κόμη κα π τ δι τς ρετς κεκαθαρμένα πνεύματα, στε ν μ εναι δεκτικ μόνο το τύπου τν θείων λόγων, λλ κα το δίου το νυποστάτου κα μονογενος Λόγου το προανάρχου Πατρός· σν θησαυρς πο Λόγος θ τν χρησιμοποιοσε στν καιρ του, πως κα γινε, γι πλουτισμ κα περκόσμιο κα συγχρόνως παγκόσμιο κόσμημα. Κι τσι κα γι ατν τν λόγο δοξάζει τ μητέρα του κα πρν π τ γέννησι κα μετ τ γέννησι. μες δέ, κατανοώντας τ σημασία τς σωτηρίας πο μς τοιμάσθηκε δι ατς ποδίδουμε μ λη τ δύναμί μας τν εχαριστία κα τν μνο. Πραγματικά, ν εγνώμων γυνακα πο ναφέρεται στ εαγγέλιο, μόλις κουσε γι λίγο τος σωτηριώδεις λόγους το Κυρίου, πέδωσε τν μακαρισμ κα τν εχαριστία στ μητέρα τούτου, ψώνοντας τ φωνή της π τν χλο κα λέγοντας πρς τν Χριστό, «καλότυχη εναι κοιλία πο σ βάστασε κα ο μαστο πο θήλασες» (Λουκ. ια´ 27) μες πο χουμε κοντ μας γραμμένα λα τ λόγια τς αώνιας ζως, κα χι μόνο τ λόγια, λλ κα τ θαύματα κα τ παθήματα κα τν δι ατν γερσι τς φύσεως μας π τος νεκρος κα νάληψ της π τ γ στν ορανό, κα τν δι ατν πηγγελμένη σ μς θάνατη ζω κα μετάτρεπτη σωτηρία, πς δν θ νυμνήσωμε κα μακαρίσωμε διαλείπτως τν μητέρα το χορηγο τς σωτηρίας, το δοτρος τς ζως, ορτάζοντας τώρα κα τν σύλληψι ατς κα τν γέννησι κα τν μετοίκησι στ για τν γίων;

15. λλ ς μετοικίσωμε κι μες τος αυτούς μας, δελφοί, π τ γ στ νω· ς μεταφερθομε π τν σάρκα πάνω στ πνεμα· ς μεταθέσωμε τν πόθο π τ πρόσκαιρα στ μόνιμα· ς καταφρονήσωμε τς σαρκικς δονές, πο χουν ερεθ ς δέλεαρ κατ τς ψυχς κα παρέρχονται γρήγορα· ς πιθυμήσωμε τ πνευματικ χαρίσματα πο μένουν φθαρτα· ς ψώσωμε π τν κάτω τύρβη τ στάσι κα τν διάνοι μας· ς τν νεβάσωμε στ οράνια δυτα, κενα τ για τν γίων, που τώρα κατοικε Θεοτόκος.

16. Διότι τσι θ εσέλθουν σ ατν πωφελς γι μς μ θεάρεστη παῤῥησία κα τ σματά μας κα ο δεήσεις μας πρς ατν κι τσι κτς π τ παρόντα μ τ μεσιτεία της θ γίνωμε κληρονόμοι κα τν μελλόντων κα μενόντων γαθν, μ τ χάρι κα φιλανθρωπία το ησο Χριστο το Κυρίου μας πο γεννήθηκε π ατν γι μς, στν ποο πρέπει δόξα, τιμ κα προσκύνησις, μαζ μ τν ναρχο Πατέρα του κα τ συναΐδιο κα ζωοποι Πνεμα, τώρα κα πάντοτε κα στος αἰῶνες τν αώνων. Γένοιτο.


νεοελληνικ πόδοση Π. Χρήστου, κδ. Ε.Π.Ε. 11 [μιλία ΝΒ´], σελ. 238-257)

πηγή:εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...