ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Αποστολικό ανάγνωσμα)

 

 

«Σύ δέ μένε ἐν οἷς ἔμα­θες καί ἐπι­στώθης εἰδώς παρά τίνος ἔμα­θες» (2 Τιμ. 3.14).

Ἀνάμεσα στίς ἄλλες συμβουλές πού δίνει στόν μαθητή του, ἐπί­σκοπο Ἐφέσου Τιμόθεο, ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶ­ναι καί αὐτή πού ἀκού­σαμε στό ἀποστολικό ἀνά­γνω­σμα. Τοῦ ζητᾶ νά πα­ραμείνει σταθερός καί ἀμετακί­νη­τος σέ ὅσα διδάχθηκε καί σέ ὅσα τοῦ ἐμπι­στεύ­θηκε κατά τή διάρ­κεια τῆς μαθη­τείας του κοντά του. Καί τοῦ τό ζητᾶ ἐπει­δή, ὅπως λέει, γνωρίζει ἀπό ποιόν τά ἔμαθε ὅλα αὐτά· γνω­ρί­ζει δηλαδή ποιός εἶναι αὐτός πού τοῦ τά δίδα­ξε· γνωρίζει τόν ἀπό­στο­λο Παῦλο προ­­σωπι­κά καί συγχρό­νως γνω­ρίζει σέ πόσες θυ­σίες καί κόπους ἔχει ὑπο­βληθεῖ χάριν τοῦ Χρι­­στοῦ καί τοῦ εὐαγ­­γε­­­λίου του καί κατά συ­νέ­­πεια ὅτι ἡ διδασκαλία του ἔχει τή σφραγίδα τῆς γνησιότητος τῆς ἀπο­­­στο­λικῆς μαρτυ­ρί­ας.

Ἡ προστροπή ὅμως αὐ­­τή δέν ἀπευθύνεται μό­νο πρός τόν ἀπόστο­λο Τιμόθεο, ἀλλά καί πρός ὅλους ἐμᾶς, τά πιστά τέκνα τῆς Ἐκ­κλη­­σίας, πού διδα­χθή­κα­­­με τήν ἀλή­θεια τοῦ εὐ­αγγελίου μέ­σω τοῦ κη­­ρύγματος τοῦ πρω­το­κο­ρυ­φαίου ἀπο­­στόλου. Καί τήν προτροπή αὐ­τή μᾶς τήν ἀπευθύ­νει, γιατί γνωρίζει ὁ ἀπό­στο­λος Παῦλος ὅτι καί ἐμεῖς ἀντιμετω­πί­ζουμε ὁρισμένες φορές ἀμφι­βο­λίες ἐάν ὅσα πιστεύ­ουμε εἶναι ἀλήθεια, ἐάν ὅσα ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς ἡ Ἐκ­κλησία ὑπάρχει λό­γος νά ἀγωνιζόμαστε γιά νά τά ἐφαρμόσουμε στή ζωή μας, ἐάν ἀκόμη αὐτή ἡ περίοδος τοῦ Τρι­ωδίου, στήν ὁποία εἰ­σήλ­θαμε ἀπό σήμερα, εἶναι περίοδος προετοι­μασίας γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ὅπως τή θεωρεῖ ἡ Ἐκ­κλησία μας, εἶναι εἶναι περίοδος δια­σκε­δά­σεων καί κραιπάλης, ὅπως τή θεωροῦν καί τή ζοῦν κά­ποιοι συνάν­θρω­­ποί μας.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γνωρίζει ὅτι συχνά ἐ­γεί­ρεται καί σέ μᾶς τό ἐρώ­τημα μήπως αὐτά πού διδά­σκει ἡ Ἐκκλη­σία μας δέν ἰσχύουν με­τά τό­σους αἰῶνες, ἀλλά χρει­ά­ζονται ἀνα­­­νέ­ω­­ση καί ἀναπρο­σαρ­­μογή στίς συνθῆκες τῆς ἐπο­χῆς μας, καί γι᾽ αὐτό μᾶς ἐπαναλαμβάνει σήμερα τήν προ­τροπή του πρός τόν ἀπό­στολο Τιμόθεο. «Σύ δέ μένε ἐν οἷς ἔμα­θες καί ἐπι­στώθης εἰδώς πα­ρά τίνος ἔμα­θες».

Ἡ ἀλήθεια τῆς πίστε­ώς μας, ἀδελφοί μου, δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τίς συνθῆ­κες καί τίς κατα­στά­σεις πού ἐπικρατοῦν στίς διάφορες ἐποχές ἤ στούς διάφορους τό­πους, γιατί ὡς ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι πέ­ρα ἀπό τόπο καί χρό­νο, ἔχει διαχρονική καί αἰ­ώνια ἰσχύ. Καί εἶναι διαχρονική καί αἰώνια ἡ ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας, γιατί δέν προσκολλᾶται στόν τύπο καί τό γράμμα τοῦ νόμου, ἀλλά εἰσέρχεται καί ἐπιδιώκει νά μετα­ποιήσει καί νά ἐξαγιά­σει τήν ψυχή τοῦ ἀν­θρώπου.

Τήν πραγματικότητα αὐ­τή τήν εἴδαμε καί στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνά­­γνωσμα, στήν πα­ρα­­­βολή τοῦ τελώνου καί τοῦ φαρισαίου.

Ὁ φαρισαῖος ἐφάρμοζε τό γράμμα τοῦ νόμου, ἐφάρμοζε τόν τύπο, τά τυ­πικά καί ἐξωτερικά στοιχεῖα: προσευχόταν, νήστευε, ἔδινε τήν ἀ­παι­­τούμε­νη ἐλεη­μο­σύ­νη, ἔκανε μέ λίγα λόγια ὅ,τι ζητοῦσε ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τά ἔκανε ὅμως ἀπό κα­θῆκον, ἀπό ὑποχρέω­ση. Τά ἔκανε γιά νά φαί­νε­ται ὅτι εἶναι κα­λύ­τερος ἀπό τούς ἄλ­λους ἀν­θρώπους· καί αὐτό ἦταν τό σφάλμα του.

Νόμιζε ὅτι κατανο­οῦ­σε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά στήν πραγ­μα­τικό­τητα τόν παρα­νο­οῦσε. Γιατί ὁ Θεός μπορεῖ ὄν­τως νά ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς ὅλα αὐτά πού ἐφάρμοζε ὁ φαρισαῖος, ἀλλά δέν τά ζητᾶ ὡς τυπικές ὑπο­χρεώσεις, ὅπως εἶ­ναι οἱ ὑποχρε­ώ­σεις μας ἔναντι τοῦ κο­σμικοῦ νόμου, ἀλλά ὡς ἀπο­τέ­­λε­σμα τῆς προ­σεγ­­γίσε­ως τῆς ψυ­χῆς μας πρός αὐτόν, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς μετα­νοίας, τῆς ἀλ­λαγῆς τοῦ νοῦ μας ἀπό ἀνθρώπινο καί κοσμικό σέ νοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἀντικαταστάσεως τοῦ ἐγωισμοῦ μας ἀπό τήν τα­πείνωση. Διότι χωρίς τή μετάνοια καί τήν τα­πείνωση ὅλα ὅσα κά­νουμε, δέν ἔχουν κα­μία σημασία καί κα­μία ἀξία στά μάτια τοῦ Θεοῦ, ὅπως δέν εἶχαν καί ὅσα ἔκανε ὁ φαρι­σαῖος. Γι᾽ αὐτό καί δέν ἦταν ὁ φα­ρισαῖος αὐτός πού δι­καιώ­θηκε ἀπό τόν Χρι­στό ἀλλά ὁ ἁμαρ­τω­λός πλήν ταπει­νό­φρων καί μετανοῶν τε­λώνης.

Ἡ μετάνοια καί ἡ τα­πείνωση, λοιπόν, εἶναι τό πνεῦμα τῆς Ἐκκλη­σίας μας, εἶναι τό πνεῦ­μα τοῦ ἀποστόλου Παύ­λου, καί αὐτό τό πνεῦ­μα ὑπεν­θυ­μίζει καί στόν ἀπόστολο Τιμόθεο καί σέ ὅλους μας, ἀδελ­φοί μου, σήμερα.

Ἄς ἀκολουθήσουμε, λοι­πόν, καί ἐμεῖς τήν προτροπή τοῦ ἀποστό­λου Παύ­λου καί ἄς προσπαθοῦμε νά μέ­νου­­με σταθεροί στά δι­δάγματα τῆς Ἐκκλη­σίας μας, ἀκολουθώ­ντας τα μέ πνεῦμα με­τα­νοίας καί ταπεινώ­σε­ως, ὥστε νά τύχουμε τοῦ ἐλέους καί τῆς εὐ­σπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ τελώ­νης.

 

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων